အခုဒီစာကို ေရးတဲ့ ကာလဟာျဖင့္ (၁၅-ဧၿပီ-၂ဝ၁၅) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအခ်ိန္ကုိသိဖို႔ အလြန္ကို အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မၾကာမတင္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဟာ အလွည့္အေျပာင္း တစ္ခုခုကို ေျပာင္းလဲေတာ့မယ္ဆိုတာကို ႀကိဳတင္ ေဟာကိန္းထုတ္ႏိုင္တဲ့ သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနလို႔ပါဘဲ။ ႏိုင္ငံေရးသမားတစ္ေယာက္ အေနနဲ႕ေရာ၊ ႏိုင္ငံေရး အကဲျဖတ္သူ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ေရာ မွားသြားတာေတြ ရွိႏိုင္သလုိ၊ မွန္သြားတာေတြလဲ အမွန္တကယ္ ရွိေနခဲ့တာပါ။ အဲဒါေၾကာင့္ ယေန႔/ယခု ကာလမွာ ရင္ဆိုင္ၾကံဳေတြ႕ ေနရတဲ့ အေျခအေန အရပ္ရပ္အေပၚကို ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး ကိုယ့္အျမင္ေတြကို ထုတ္ေဖၚတင္ျပတာေတြအတြက္ မွား/မွန္ ရွိခဲ့မွာ ေသခ်ာပါတယ္။ မွားတာ၊ မွန္တာကိုေတာ့ စာဖတ္သူေတြ ကိုယ္တိုင္ ကိုယ့္ဖာသာကိုယ္ စိတ္ႀကိဳက္ဆုံးျဖတ္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ယေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကဟာျဖင့္ရင္ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္နဲ႔ ေျပာရရင္ “ေတာႀကီးသုံးေတာ”ကုိ တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖတ္သန္းရေတာ့မယ့္ အေျခအေနမ်ိဳး ျဖစ္ေနတာကို ျမင္ေနရပါတယ္။
ဘယ္လို ေတာႀကီးလဲ ဗ်ာ … … … ။
တကယ္ကေတာ့ တင္စားထားတာပါဗ်ာ … … … လို႔ဘဲ ေျဖဖို႔ရွိပါတယ္။ အခုဆို ၂ဝ၁၅ - ခုႏွစ္ ဧၿပီလထဲ ေရာက္ေနတဲ့ အေျခအေနကေန ေရးရတာမို႔ ဒါကိုိေတာ့ နားလည္မႈေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ ခင္ဗ်ားတို႔လက္ထဲေရာက္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ ဘာေတြေျပာင္းလဲသြားခဲ့သလဲဆိုတာ ခင္ဗ်ားတို႔ကိုယ္တုိင္ ေတြ႕ျမင္ေနရတာမို႔ ခံစားမႈေလးတစ္မ်ိဳးေတာ့ ရႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။
ေျပာရရင္ ဒီေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ကိုင္သူေတြအားလုံးအတြက္ လုပ္ကိုင္ရမယ့္ အေရးႀကီးဆုံး ကိစၥက “သုံး” ခု ရွိေနတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့…
(၁) ၂ဝ၁၅ မွာ က်င္းပမဲ့ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြႀကီး ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပႏိုင္ဖို႔။
(၂) ဖဲြ႔စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ ျပည္သူ႔ဆႏၵ ခံယူပဲြက်င္းပဖို႔ ။
(၃) တစ္ျပည္လုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အားလုံးပါဝင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြ က်င္းပဖို႕ ။
အဲဒီ လုပ္ငန္းႀကီးသုံးရပ္ကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ေဆာင္ရြက္ ရဖို႕ရွိေနပါတယ္။ အားလုံးဟာ အလြန္ကို အေရးတႀကီး ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ ကိစၥေတြလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္တစ္ခုကိုမွလဲ ခ်န္ထားလို႔ မရပါဘူး။ သုံးခုစလုံးကို မျဖစ္မေန လုပ္ကိုလုပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကို တင္ျပရရင္ေတာ့ အေပၚမွာ ေဖၚျပ ခဲ့သလို ေတာႀကီးသုံးေတာကို တစ္ၿပိဳင္နက္ ျဖတ္သန္းရေတာ့မယ္လို႔ ျမင္ထားပါတယ္။ တစ္ၿပိဳင္နက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္ သုံးခုစလုံးကို မျဖစ္မေန လုပ္ရမယ့္ ကိစၥျဖစ္ေနလို႔ပါဘဲ။ ဘယ္တစ္ခုကိုမွ ကြက္ၿပီး ခ်န္ထားလို႔ မရႏိုင္ဘူး လို႔ထင္မိပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အားလုံးက အေရးတႀကီး လိုအပ္ခ်က္ေတြျဖစ္ေနလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အခ်ိန္ကာလအားျဖင့္လည္း ကန္႔သတ္ခ်က္က ရွိေနျပန္တယ္။ အေျခခံဥပေဒက ျပဌာန္းထားတဲ့အတိုင္း ၂ဝ၁၅- ႏိုဝဘၤာလ ေစာေစာပိုင္းမွာ အေထြေထြေရြးေကာက္ပဲြကုိ မလဲြမေသြ က်င္းပေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ျပည္လုံးမွာ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ဖို႔ဆိုတာ တကယ္တန္းမွာ လြယ္ကူလွတဲ့ ကိစၥေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအသစ္ကို စတင္ က်င့္သုံးေနတဲ့ ႏိုင္ငံမွာဆို ပိုၿပီးေတာ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ အားလုံးဟာ အေျခတက် မျဖစ္ေသးလို႔ပါ။
ေရြးေကာက္ပဲြကို အားလုံးကလဲ စိတ္ဝင္စားေနခဲ့တာပါ။ ၂ဝ၁ဝ- ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက လွည့္ဖ်ားမႈေတြ သိပ္ကို မ်ားခဲ့တာ လူတိုင္းအသိျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ တည္ေဆာက္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အခုလာမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြရဲ႕ တရားမွ်တမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ ယုံၾကည္လက္ခံႏိုင္မႈေတြ အထူးကို လိုအပ္ပါတယ္။ ျပည္ပက ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ အကဲျဖတ္ေတြကလဲ အခုလာမဲ့ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ စစ္စစ္ေတြကို ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ေအာင္ တြန္းအားေပးေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
အကယ္၍မ်ား ေရြးေကာက္ပဲြ မက်င္းပႏိုင္ခဲ့ရင္၊ ဒါမွ မဟုတ္ ေနာက္ကို ေရြ႕ဆိုင္းလိုက္ရရင္ ဥပေဒေရးရာမွာ အေတာ္ႀကီးကို ရႈပ္ေထြးမႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးကလဲ သက္တမ္းကုန္ေနၿပီ။ အစိုးရအဖဲြ႕တစ္ခုလုံးလဲ သက္တမ္းကုန္ေနၿပီ။ ႏိုင္ငံေတာ္ကိစၥအဝဝကို ဘယ္သူဆက္ထိမ္းသိမ္းမလဲ။ တပ္မေတာ္ကို အိမ္ေစာင့္အစိုးရ သေဘာမ်ိဳးနဲ႔ အာဏာကို လဲြေပးထားမလား? ဒါဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပဲြကို တပ္မေတာ္ကဘဲ တာဝန္ယူက်င္းပေပးရမယ့္ အေနအထားျဖစ္ေပၚလာမယ္။ အမ်ားစုက ဒါကိုလက္ခံႏိုင္မလား။ ကမၻာအရပ္ရပ္ကေကာ လက္ခံႏိုင္မလား။
ဒါတင္မကေသးပါဘူး။ အိမ္ေစာင့္ စစ္အစိုးရ ျဖစ္ခဲ့ရင္ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံေရးေတြမွာ ေခ်ာေမြ႕မႈ ျဖစ္ႏိုင္ပါမလား။ အခု ယိုးဒယားမွာ စစ္တပ္က ဝင္အုပ္ခ်ဳပ္ေနလို႔ မူလမိတ္ေဆြႏိုင္ငံေတြက အဆက္အသြယ္ျဖတ္တာေတြ၊ ေလ်ာ့ခ်တာေတြကို ကၽြန္ေတာ္တို႔က သခၤန္းစာယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ၂ဝ၁ဝ-တုန္းက မမွန္မကန္ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအစားကို ၂ဝ၁၅- မွာ မွန္မွန္ကန္ကန္ လုပ္ျပၿပီး ျပန္ေျဖေလွ်ာ့ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဂုဏ္သိကၡာကို ထိန္းသိမ္းရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ-တုန္းကလိုဘဲ ဆက္ၿပီး က်င့္သုံးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အေတာ္မိုက္လုံးႀကီးရာ က်ပါလိမ့္မယ္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား အားလုံးဟာ ျပည္သူေတြက ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့၊ ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့၊ ျပည္သူ႕ ကိုယ္စားလွယ္စစ္စစ္ေတြျဖစ္ဖို႔ ဒီတစ္ႀကိမ္ ေရြးခ်ယ္ႏိုင္ဖို႔ အမ်ားႀကီး ေမွ်ာ္လင့္ထားၾကပါတယ္။ ဒါမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ ဒီမုိကေရစီ ႏိုင္ငံေတာ္ႀကီး ဆိုတာကို စတင္ အစပ်ိဳးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာကေတာ့ လက္ရွိအစိုးရနဲ႔ အေတာ္ကို သက္ဆုိင္ပတ္သက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာကို လွမ္းၾကည့္လိုက္ရင္ အထူးသျဖင့္ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ လက္ရွိ အစိုးရက ျပည္သူလူထု ေထာက္ခံမႈ အားအေကာင္းဆုံးအခ်ိန္ကိုမွ ေရြးခ်ယ္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပတဲ့ အေလ့အထေတြ ရွိတာေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ့္အတြက္ ႏိုင္ေျခနည္းေနတဲ့အခ်ိန္ေတြမွာ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ေလ့မရွိဘဲ အခ်ိန္ေကာင္းကို ေစာင့္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံအတြက္ကေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ အဲဒီလို ေရြးခ်ယ္ပိုင္ခြင့္ မရွိႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ျမင္ပါတယ္။ လက္က်န္အခ်ိန္က ေျခာက္လေလာက္ဘဲက်န္ေနတာမို႔ပါ။ အကယ္၍မ်ား အခ်ိန္ေကာင္းကို ေစာင့္ဆိုင္းဖို႔ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပမဲ့ရက္ကိုု ေနာက္ေရြ႕လိုက္မယ္ ဆိုရင္ အမ်ားရဲ႕ယုံၾကည္မႈ ရရွိဖို႔က ပိုမိုၿပီး အလွမ္းေဝးသြားေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ကေတာ့ အဲဒီလို မျဖစ္ေစခ်င္ပါဘူး။ ျဖစ္ခဲ့ရင္ေတာ့ အေတာ့္ကို ဆိုးဝါးမႈတစ္ခုဘဲ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။
အခုလာမဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို ႏိုင္ငံတကာကလည္း အကဲခတ္ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ သတင္းဌာနေတြကလည္း ေရြးေကာက္ပဲြ အႏိုင္အရႈံးထက္စာရင္ မွ်တ၊ လြတ္လပ္၊ ပြင့္လင္း၊ ျမင္သာမႈ ရွိ-မရွိ ကို ပိုၿပီးအေလးေပး အကဲခတ္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဒီႏွစ္အတြက္ ထူးထူးျခားျခား ရွိတာက တစ္ျပည္လုံး လူဦးေရ စာရင္းကို စီမံခ်က္နဲ႔ ေကာက္ယူထားတာပါဘဲ။ အရင္က ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံး လူဦးေရ သန္း (၆ဝ) ေက်ာ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္း ခ်က္ေတြဟာ မွားယြင္းေနတယ္။ ထင္ထားတာထက္ လူဦးေရ က်ဆင္းေနၿပီး သန္း(၅ဝ) ေက်ာ္ဘဲ ရွိတာေတြ႕ရမွာပါ။ ဒီအခ်က္က အေတာ္ ေကာင္းမြန္တဲ့အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုရင္ မဲေပးႏိုင္သူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္က မဲေပးေထာက္ခံမွ အတည္ျပဳႏိုင္မယ္လို႔ ၂ဝဝ၈ အေျခခံဥပေဒမွာ ျပဌာန္းထားတာျဖစ္လို႔ တစ္ႏိုင္ငံလုံး မဲေပးႏိုင္သူဦးေရကို တရားဝင္ တြက္ခ်က္ႏိုင္မဲ့ အေျခအေနျဖစ္ပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာက မဲေပးႏိုင္တဲ့အသက္အရြယ္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံသားတိုင္းနဲ႔ဆိုင္တာမို႔ ႏိုင္ငံလုံးကၽြတ္လႈပ္ရွား ေဆာင္ရြက္ရမယ့္ လုပ္ငန္းႀကီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။ မဲဆြယ္စည္းရုံးေရးကာလေတြမွာ အက်ိတ္အႏွယ္ ယွဥ္ၿပိဳင္ၾကတဲ့ပဲြမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ိန္မေရြး အျငင္းပြါးမႈေတြနဲ႔ ျပႆနာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြဟာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ လမ္းညႊန္ ႏွပ္ေၾကာင္းေပးထားတဲ့ မဲေပးမႈစနစ္ေအာက္မွာဘဲ မဲေပးခဲ့ၾကရတာ မ်ားပါတယ္။ ကိုယ့္သေဘာနဲ႔ကိုယ္၊ ကိုယ္ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ရာကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ မဲေပးခြင့့္ ရေအာင္ စီမံေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အမ်ားႀကီးလိုအပ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အခုဆိုရင္ တရားဝင္ မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေပါင္း ခုနစ္ဆယ္ေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ ပါတီတိုင္းကို ေရြးေကာက္ပဲြ မဝင္မေနရ၊ အနည္းဆုံး သုံးေနရာ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမယ္လို႔လည္း စည္းကမ္းသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပါတီေပါင္း ခုနစ္ဆယ္ေက်ာ္က ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္မဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြျဖစ္တာမို႔ အေတာ့္ကို စည္ကားမယ္ဆုိရင္ မွားမယ္ မထင္ပါဘူး။
အခုလာမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ၁၉၉ဝ-ျပည္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက ရွစ္ဆယ္ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ အႏိုင္ရထားၿပီး လႊတ္ေတာ္ေခၚယူခြင့္ မရခဲ့တဲ့ NLD ပါတီႀကီးက တစ္ဖန္ျပန္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြကို ပါဝင္ဆင္ႏြဲဖို႔ အေျခအေနမ်ား ရွိေနပါတယ္။ ျပင္ဆင္မႈမ်ားလည္း လုပ္ေနပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြကို သပိတ္ေမွာက္ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းဟာ ရွိေနေသးတယ္လို႔ေတာ့ ထုတ္ေျပာထားတာ ရွိေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ အယူအဆအရဆုိရင္ NLD ဟာ မလဲြမေသြ ေရြးေကာက္ပဲြဝင္မွာျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ သူဒီိလိုေျပာရတာကလဲ ၂ဝ၁၂-ၾကားျဖတ္တုန္းက သူမကိုယ္တိုင္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တယ္။ အဲဒီတုန္းက ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ အမွန္တကယ္ ယုံၾကည္ထားခဲ့ ပုံရပါတယ္။
ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဖဲြ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးဟာ ဟိုလိုလို ဒီလိုလိုနဲ႔ မေရမရာ ျဖစ္လာတာေတြ႕ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ NLD အေနနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းပုံျပင္ဆင္မႈ မရွိဘဲနဲ႔ အခုအတိုင္းေရြးေကာက္ပဲြကို ဆက္လုပ္သြားမယ္ဆိုရင္ တစ္ေန႔ေသာအခါမွာ ေျပာစရာဆိုစရာ ခံလာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း ဖဲြ႕စည္းပုံျပင္ဆင္မႈ မလုပ္ဘဲနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပမယ္ဆိုရင္ တရားမွ်တမႈ ရွိမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထုတ္ေဖၚေျပာဆို လိုက္တာလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ဖက္ကလည္း ေတာႀကီးသုံးေတာကို တစ္ၿပိဳင္နက္ျဖတ္သန္း ရမယ္ဆိုၿပီး ေျပာရတာဟာ အဲဒီအခ်က္ေတြကို ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ထားလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
အမွန္တကယ္ ေရြးေကာက္ပဲြ ဝင္/မဝင္ မဆုံးျဖတ္ရေသးတာက SNLD တစ္ခုထဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကုိအခုမွ ေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ လြန္ခဲ့တဲ့ ငါးလေျခာက္လေလာက္ကတည္းက ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝင္/မဝင္ ဆိုတာကို SNLD အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်မွာျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ SNLD အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ ျပင္ဆင္မႈေတြကို အခုကစၿပီး လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ ပဲြဝင္ဖို႔ ျပင္ဆင္မႈက တစ္ပိုင္းျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးဆုံးျဖတ္ခ်က္က သတ္သတ္ ေနာက္တစ္ပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခုက ၂ဝ၁ဝ- ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြမွာ အမ်ားစု အႏိုင္ရၿပီး လက္ရွိ အာဏာရပါတီလို႔ ေခၚရမဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီလည္းဘဲ ၂ဝ၁၅- ေရြးေကာက္ပဲြျပန္ဝင္ဖို႔အတြက္ အလြန္ကို သတိ၊ ဝိရိယ စိုက္ရမယ့္ အေနအထား ျဖစ္ေနတာပါ။ သူတို႔ကေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြ မဝင္လို႔ကို မရပါဘူး။ ဘာအေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔မွ ေရွာင္ထြက္လို႔ မရပါဘူး။ ဝင္ကို ဝင္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာက ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ၾကားမွာ ျပည္သူလူထုႀကီးရဲ႕ တကယ့္ေထာက္ခံမႈ အစစ္အမွန္ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ျပသဖို႔ တာဝန္ရွိလာပါတယ္။ ၂ဝ၁ဝ- ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက နာမည္ပ်က္ခဲ့တာကို ျပန္လည္ အဖတ္ဆယ္ဖို႔ အထူးလိုေနပါတယ္။
ဒီၾကားထဲမွာမွ ေနာက္ဆုံးထြက္လာတဲ့ သတင္းေတြအရ ဆိုရင္ န-ဝ-တ ေခတ္က စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ ဦးေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးတစ္ခု ထူေထာင္ထားၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္မွာ မွတ္ပုံတင္ထားၿပီလို႔ဆိုေနၾကပါတယ္။ အကယ္၍ အဲဒီသတင္းသာ မွန္ခဲ့ရင္ ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီအတြက္ အေထာက္အကူျပဳဖို႔ျဖစ္လာမွာလား ဒါမွမဟုတ္ ၿပိဳင္ဖက္ျဖစ္လာမလားဆုိတာ စိတ္ဝင္စားစရာ ျဖစ္လာရျပန္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာကေတာင္ စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ရတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လို ႏုိင္ငံသားေတြအဖို႔ ပိုၿပီးေတာ့ ဂရုစိုက္ အကဲျဖတ္ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေစာေစာက ေျပာခဲ့တဲ့ ေတာႀကီးသုံးေတာထဲက အခုေျပာေနတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြကိစၥဟာ ေတာတစ္ေတာသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔မ်ား “ေတာင္” နဲ႔ မႏိႈင္းယွဥ္ဘဲ “ေတာ” နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ ရတာလဲလို႔ ေမးစရာရွိပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေတာင္တက္တာက အေတာ္ရွင္းပါတယ္။ ခက္ခက္ခဲခဲတက္ ၊ ထိပ္ေရာက္ရင္ ျပန္ဆင္း။
ေဟာဗ်ာ … ေတာဆိုတာက ေတာင္နဲ႔ မတူဘူးခင္ဗ်။ ေတာနက္ေလ မ်က္စိလည္ေလ၊ ေဘးအႏၱရာယ္မ်ားေလ၊ အခ်ိန္မေရြး ျခံဳခိုတိုက္ခိုက္ခံရႏိုင္ေလ၊ ေထာင္ေခ်ာက္နဲ႔လည္း ေတြ႕ဖို႕ မ်ားေလေလ မဟုတ္လား။ အဆင္မသင့္ရင္ ေနာက္ေၾကာင္းကိုေတာင္ ျပန္ေရာက္သြားႏိုင္တယ္ေလ။ ေတာက ပရိရယ္ မ်ားတယ္၊ မာယာမ်ားတယ္ေလ။ အေႏွာက္အယွက္လည္း ပိုမ်ားတယ္ေလ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျဖတ္သန္းရမယ့္ ေရြးေကာက္ပဲြကို အဲဒီ ေတာနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ျပတာဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အားလုံး သတိရိွၾကေစဖို႔ ဆိုခ်င္တာပါ။ အကယ္၍မ်ား ေတာေခ်ာက္တာ ခံခဲ့ရရင္လည္း သတိရွိရွိ တြန္းလွန္ႏိုင္ေအာင္ပါ။ အခက္အခဲေတြ ၊ အႏၱရာယ္ေတြ ရွိေနတယ္ဆိုတာ သိထားရေအာင္လို႔ပါ။ အဓိကကေတာ့ ေတာလည္ရင္း ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ မေရာက္သြားဖို႔ ေျပာခ်င္တာပါဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ခ်ိန္ထဲ တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲ ျဖတ္သန္းရမယ့္ ေတာက “တစ္” ေတာထဲလဲ မဟုတ္ပါဘူး။ “သုံး” ေတာ ေတာင္ျဖစ္ပါတယ္။
သိပ္ၿပီး ေပါ့ေပါ့ဆဆ ျဖတ္သန္းလို႔ မရပါဘူး။ တကယ္ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ဝန္နဲ႔အား မမွ် ႏိုင္ေအာင္ ျဖစ္ေနတာပါ။ ဒါေတာင္ ကၽြန္ေတာ္ မကၽြမ္းက်င္လို႔ မေရးဘဲထားခဲ့တဲ့ AFTA လို စီးပြါးေရးကိစၥေတြ၊ ေငြေၾကးတန္ဘိုး က်ဆင္းမႈေတြ အမ်ားႀကီး ကို ခ်န္ထားခဲ့ပါေသးတယ္။ လယ္ယာေျမကိစၥေတြ၊ ပညာေရးမူဝါဒ ကိစၥေတြ မပါေသးပါဘူး။ လက္ငင္းအေရးႀကီးတယ္လို႔ ထင္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရာ သုံးခုကိုဘဲ မီးေမာင္းထိုးျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။
ကိုင္း … … ေနာက္ထပ္ ေတာတစ္ေတာကို သြားၾကရေအာင္ပါ။
၂ဝဝ၈ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ အခုဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္မွာ ဥပေဒၾကမ္းအျဖစ္ ေရးသားထားခဲ့ၿပီးၿပီလို႔သိထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဆင့္ကို ေရာက္လာတာ မေတြ႕ရေသးပါဘူး။ ျပည္သူလူထုရဲ႕ သေဘာထားကို ေကာက္ခံတာ၊ ေမးျမန္းတာေတြလည္း မရွိေသးပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ ဥပေဒၾကမ္းေကာ္မတီက ေရးထားတဲ့ အေျခအေနဘဲ ရွိပါေသးတယ္။ လူထု ငါးသန္းနီးပါးလက္မွတ္ေရးထိုး ေတာင္းဆိုထားတဲ့ ပုဒ္မ-၄၃၆ ကို ျပင္ဆင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အထဲမွာ ထည့္သြင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြ ထြက္ေပၚေနေပမဲ့ အတည္မျပဳႏိုင္ေသးပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္မွာ အေျခအတင္္ ေဆြးေႏြးၾကအုန္းမွာမို႔ အဲဒီ အခါမွ သိၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
သိရုံဘဲ သိရမွာပါ ။ ျပည္သူေတြဖက္က ဘာမွ ဝင္ေရာက္ ေဆြးေႏြးရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္က အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးၾကၿပီး မဲခဲြဆုံးျဖတ္ၾက၊ ေနာက္ဆုံးအတည္ျပဳေတာ့မွ ျပည္သူလူထုႀကီးက မိမိပိုင္တဲ့မဲနဲ႔ လက္ခံမလား/ လက္မခံဘူးလား ဒါဘဲ ျပသခြင့္ရပါလိမ့္မယ္။
တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကို အုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ ဥပေဒျဖစ္တဲ့ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒဆိုတာဟာ ျပည္သူလူထုနဲ႔ အဲဒီျပည္သူ လူထုရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္တဲ့ အစိုးရတို႔အၾကား သေဘာတူထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ပဋိဉာဥ္ တစ္ခုသာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝဝ၈-တုန္းက ျပည္သူလူထု အမ်ားစုရဲ႕ ဆႏၵမဲနဲ႔ ေထာက္ခံအတည္ျပဳခဲ့တယ္လို႔ ဆိုေပမဲ့ တကယ္တမ္းမွာ ေစာဒက တက္စရာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ တပုံတပင္ႀကီး က်န္ေနရစ္ခဲ့တာပါ။ ျပည္သူလူထု အေနနဲ႔ ေထာက္ခံဖို႔ /ကန္႔ကြက္ဖို႔ ဆုိတာ အဲဒီအေျခခံဥပေဒကို ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ခြင့္၊ အခ်င္းခ်င္းေတြ႕ဆုံ ေမးျမန္းေဆြးေႏြးခြင့္ေတြ အမွန္တကယ္လိုခဲ့တာပါ။ အဲဒီတုန္းက မူၾကမ္းစာအုပ္ ပုံႏွိပ္ထုတ္ေဝမႈကို ၾကည့္လိုက္ရင္ အလြန္႔အလြန္ နည္းလွပါတယ္။ တစ္ေသာင္းေလာက္ဘဲ ျဖန္႔ေဝခဲ့တယ္လို႔ သိထားပါတယ္။ ဆိုခ်င္တာက ျပည္သူအမ်ားစုႀကီးဟာ အေျခခံဥပေဒကို မျမင္မေတြ႕ ၊ မဖတ္ရႈလိုက္ရဘဲ၊ မသိရွိဘဲ၊ နားမလည္လိုက္ဘဲ မဲထည့္ခဲ့ ရတယ္လို႔ ဆုိခ်င္တာပါ။
အထက္မွာေျပာခဲ့သလိုဘဲ ျပည္သူလူထုႀကီးက မဲေပး ဆုံးျဖတ္တယ္ ဆုိေပမဲ့ သူတို႔ မဖတ္ဖူးခဲ့ဘဲ (ဘာမွန္းမသိခဲ့ဘဲ) မဲေပးခဲ့ရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက သမိုင္းတြင္တဲ့ နာဂစ္လို မုန္တိုင္းဒဏ္ခံရတဲ့ ေဘးဒုကၡႀကီး ဆိုက္ေရာက္ေနတဲ့ ကာလမွာေတာင္ ဆိုင္းငံ့မထားႏိုင္ဘဲ ဆႏၵခံယူပဲြကို ဇြတ္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာပါဘူး။ နာဂစ္ေဒသ ဧရာဝတီတိုင္းရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုလည္း ရရွိပါတယ္ဆိုၿပီး ထုတ္ျပန္လာေတာ့ လူထုအတြက္ ယုံၾကည္ဖို႔ ခက္ၿပီး ေျပာစရာေတြ ေမးခြန္းထုတ္စရာေတြ ျဖစ္က်န္ခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး လက္ေတြ႕ အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ကာလ ႏွစ္အနည္းငယ္အတြင္းမွာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို ေတြ႕လာရျပန္တယ္။ အဲဒီေနရာမွာ ဒီအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ဖို႔ လုိအပ္ၿပီ ဆိုတာကို အားလုံးက လက္ခံလာတာ ေကာင္းေသာ လကၡဏာ တစ္ခုျဖစ္လာပါတယ္။ အစိုးရပိုင္းကေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ အပိုင္းကေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြကေရာ၊ လက္နက္ကိုင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး အပစ္ရပ္ထားတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းေတြေရာ၊ အားလုံးက အဲဒီအခ်က္ကို ျငင္းပယ္သူမရွိ လက္ခံလာၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးေလာကမွာ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕က အစိုးရနဲ႔ ေပါင္းၿပီးျပင္တာမွန္တယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က တိုက္ပဲြဝင္ၿပီး ျပင္ဆင္မွ မွန္တယ္ဆိုၿပီး အျငင္းပြါးၾကတာ ရွိပါတယ္။ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး အျပစ္ေတြ တင္ၾကေျပာၾကပါတယ္။ “ေပါင္းျပင္” နဲ႔ “တိုက္ျပင္” ဆိုၿပီး ခဲြျခားေျပာၾကပါတယ္။ အေတြးအေခၚ တစ္ရပ္လို ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
လူအေတာ္စုံတဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုမွာ အဲဒီ ေပါင္းျပင္နဲ႔ တိုက္ျပင္ကိစၥမွာ ခင္ဗ်ားတို႔ UNA က ဘာလဲ၊ ဘယ္လိုလဲလို႔ ေမးလာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ UNA ကေတာ့ ေပါင္းျပင္ဖို႔လည္း မရွိဘူး။ တုိက္ျပင္ဖို႔လည္း မရွိဘူး လို႔ေျပာလိုက္ေတာ့ ဒါဆိုဘယ္လိုျပင္မွာတုန္းလို႔ ဝုိင္းေမးၾကတယ္။
ကၽြန္ေတာ္က “ေႏြးျပင္” မွာဗ်။ လို႔ေျပာလိုက္ေတာ့ ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ေတြ ျဖစ္သြားတယ္။ ေနာက္ေတာ့မွ ကၽြန္ေတာ္က ျပန္ရွင္းျပရတယ္။ အားလုံးေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး သေဘာတူညီမႈနဲ႔ ျပင္မွာမို႔ “ေႏြးျပင္” လို႔ေျပာလိုက္တာလို႔ ရွင္းျပရတယ္။ အားလုံးသေဘာက်ၾကပါတယ္။ တကယ္တမ္း စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ တိုက္ပဲြပုံစံ အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ ျပင္ဆင္ေရး ႀကိဳးစားသူေတြ ရွိေနပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲဝင္ၿပီး ေပါင္းသင္း ဆက္ဆံ ျပင္ဆင္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ ဘယ္တစ္ခုမွ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ေျခ မရွိခဲ့ပါဘူး။ တကယ္တမ္းေျပာရရင္လဲ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့တဲ့ ေႏြးျပင္ဆိုတာလဲဘဲ ခုထိ မျဖစ္ႏိုင္ေသးပါဘူး။
ကၽြန္ေတာ္ယုံၾကည္တာကေတာ့ ႏိုင္ငံေရး ပဋိဉာဥ္ တစ္ခု ရေအာင္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြက တဆင့္ ႀကိဳးစားယူတာ ပို ေကာင္းတယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒီအခ်က္အေပၚ အယူအဆကဲြျပားတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြဆိုတာ အင္မတန္မွ နည္းလြန္းပါတယ္။ ခက္ခဲလြန္းပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက “အားလုံး ပါဝင္ေသာ” ေဆြးေႏြးပဲြမ်ိဳး ျဖစ္ခ်င္ေတာ့ ပိုခက္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္လည္း ၾကာေတာင့္ၾကာရွည္ ျပည္တြင္းစစ္ႀကီး ရပ္စဲသြားေအာင္၊ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာျဖစ္ခဲ့တဲ့ တိုင္းရင္းသားအေရး ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင္ျမတ္ေရး ျဖစ္လာေအာင္ ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြက အေကာင္းဆုံး အခင္းအက်င္းလို႔ ကၽြန္ေတာ့ေတာ့ ယုံၾကည္ထားပါတယ္။
ခက္တာကေတာ့ ခက္မွာပါဘဲ။ မလြယ္ဘူးဆိုတာလဲ သိေနၾကတာပါဘဲ။ သို႔ေသာ္လည္း ေသြးထြက္နည္းမယ္။ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးမႈနည္းမယ္။ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၿပီး ေျဖရွင္းတယ္ဆိုတဲ့့ ႏိုင္ငံေရး ယဥ္ေက်းမႈတစ္ရပ္ကို ထူေထာင္ႏိုင္မယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံေရး သမိုင္း တစ္ေလွ်ာက္မွာ အခ်င္းခ်င္း ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြး အေျဖရွာတတ္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈကို ထူေထာင္ထားသင့္ၿပီလို႔ ကၽြန္ေတာ္ေတာ့ ယုံၾကည္ထားပါတယ္ဗ်ာ။
အားလုံးပါဝင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြႀကီးကေန ရလာမဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ေတြဟာ “ႏိုင္ငံေရး အေျခခံမူ” ေတြျဖစ္လာမွာမို႔ အဲဒီအခ်က္ေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ဖဲြ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကို ေရးသားအတည္ျပဳရမယ္လို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။
အခုလို ဟိုနားနည္းနည္းျပင္၊ ဒီနားနည္းနည္း မြမ္းမံ လုပ္ရုံနဲ႔ေတာ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြကို တည္ေဆာက္ႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ ေဆးၿမီးတုိသေဘာေလာက္နဲ႔ ကုသလို႔ မရႏုိင္ေတာ့ဘူး ဆိုတာ အားလုံးလက္ခံႏိုင္ေလာက္ပါလိမ့္မယ္။
အေရွ႕ေတာင္အာရွ အားကစားပဲြကို တက္ေရာက္လာတဲ့ စကၤာပူ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ လီရွန္လြန္းဟာ ေနျပည္ေတာ္တစ္ဝိုက္ လွည့္ၾကည့္ခဲ့တယ္။ သူ႔မွတ္ခ်က္က “သူ႕ျမင္ကြင္းေတြဟာတဲ့ ဟိုးလြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ငါးဆယ္ေလာက္က မေလးရွားနဲ႔ စကၤာပူက ျမင္ကြင္းမ်ိဳးကို ျပန္လည္ျမင္ေယာင္မိတယ္” လို႔ မွတ္ခ်က္ျပဳေၾကာင္း ဖတ္လိုက္ရဖူးပါတယ္။ ေျပာခ်င္တာက မေလးရွားနဲ႔စကၤာပူတို႔ဟာဆိုရင္ အမ်ားႀကီးတိုးတက္သြားၿပီး ျမန္မာက အမ်ားႀကီးေနာက္က်က်န္ေနၿပီ လို႔ေျပာခ်င္ပုံရပါတယ္။ အဲဒီ ေနျပည္ေတာ္နား တစ္ဝိုက္က လူငယ္ေတြ မေလးရွားမွာသြား အလုပ္လုပ္ေနၾကတာလဲ လူတိုင္းအသိဘဲ ဥစၥာ ။
ကၽြန္ေတာ္ ဆိုလိုခ်င္တာက ေရွးရိုးေဟာင္း နည္းျဖစ္တဲ့ အျပဳတ္တိုက္နည္းနဲ႔ ဆက္သြားလို႔ မရႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ကိုယ့္ အခ်င္းခ်င္းဘဲဗ်ာ။ အဲဒီ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္းဆိုတဲ့ (အမွန္တကယ္) စိတ္ထားနဲ႔ ေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ ဘာမ်ားနာက်င္စရာ ရွိမလဲဗ်ာ။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္းအေပၚမွာ ႏိုင္ငံေရးနည္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ စစ္ေရးနည္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ စီးပြြါးေရးနည္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ ဘာသာေရးနဲ႔ တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ တိုက္ခိုက္တာေတြ မွန္သမွ် ရပ္ဆိုင္းသင့္တဲ့ “အခ်ိန္” နဲ႔ “အခါ” ကိုေရာက္ေနပါၿပီ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ႏိုင္ငံေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္လာရင္ ဘယ္ေလာက္သေဘာထားႀကီးၾကသလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ ရင့္က်က္ၾကသလဲ၊ ဘယ္ေလာက္ အနစ္နာခံႏိုင္ၾကသလဲ ဆုံးျဖတ္ဖို႔လိုလာပါၿပီ။
ကၽြန္ေတာ့္တို႔ ပါတီအေနနဲ႔ တစ္ျခား မိတ္ေဆြပါတီေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး “ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္း” ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ကိုယ့္တစ္ႏိုင္ တစ္ပိုင္ေပါ့ဗ်ာ။ လားရိႈးမွာ တစ္ႀကိမ္လုပ္ပါတယ္။ ေတာင္ႀကီးမွာလည္း ေနာက္တစ္ႀကိမ္လုပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ အပစ္ရပ္ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ အရပ္ဖက္ အဖဲြ႕ အစည္းေတြ အမ်ားအျပားတက္ေရာက္ၾကပါတယ္။ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ေလ့လာသူ အပါအဝင္ အားလုံးေပါင္း (၄၄) ဖဲြ႕တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးၾကတယ္။
ေနာက္တစ္ခါ ေတာင္ႀကီးမွာၾကေတာ့ (၇ဝ) ေလာက္ တက္ခဲ့တယ္။ လက္နက္ကိုင္ထဲက KNU, UWSA, RCSS စသျဖင့္ တက္ခဲ့ၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြထဲမွာေတာ့ တစည ၊ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္ လိုမ်ိဳးကအစ ၈၈-မ်ိဳးဆက္ ၿငိမ္း/ပြင့္ လို အဖဲြ႕အစည္းအဆုံး အေတာ္စုံစုံလင္လင္ လာၾကပါတယ္။ အစိုးရ ဖက္ကလည္း ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးေတြကိုယ္တုိင္ လာၾကပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က အစိုးရမဟုတ္ေတာ့ သေဘာတူညီမႈေတြ မယူႏိုင္ခဲ့ၾကပါဘူး။ အေတာ္မ်ားမ်ားက သေဘာက်ေပမဲ့ အက်ိဳးအျမတ္က ဘာလဲလို႔ ေမးၾကတာ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္ရွင္းျပပါတယ္။
“ေဘးထြက္ေကာင္းက်ိဳး” ဆိုတဲ့ စကားလုံးကို သုံးၿပီး ရွင္းျပခဲ့တယ္။ အမ်ားက ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးဘဲ သိၾကတာဗ်။ ေဘးထြက္ေကာင္းက်ိဳးကို သိပ္မသိၾကဘူး။ မျမင္ၾကဘူးခင္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးၾကေတာ့ တစ္ဖဲြ႕ရဲ႕သေဘာကို တစ္ျခားတစ္ဖဲြ႕က သိရွိနားလည္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြအခ်ိန္ ျပင္ပ လက္ဖက္ရည္ေသာက္တဲ့အခ်ိန္၊ လမ္းေလွ်ာက္နားခ်ိန္၊ ညစာစား ခ်ိန္ေတြမွာ တစ္ဖဲြ႕နဲ႔တစ္ဖဲြ႕ ၊ တစ္ဦးနဲ႔ တစ္ဦး ေတြ႕ဆုံႏိုင္တယ္ဗ်ာ။ စကားစၿမီ ေျပာႏိုင္တယ္ဗ်ာ။ မိတ္ဆက္ႏို္င္တယ္ဗ်ာ။ လိပ္စာယူၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ ဆက္သြယ္ႏိုင္တယ္ဗ်ာ။ ႏွစ္ဖက္ ဒါမွမဟုတ္ သုံးဖက္ သေဘာတူရင္ ႏိုင္ငံေရးကိစၥ စကားေျပာႏိုင္တယ္ဗ်ာ။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဖိတ္ကတည္းကိုက စာထဲ ထည့္ေရးထားခဲ့ပါတယ္။ မိမိကလည္း ေဆြးေႏြးခ်င္တာကို ေဆြးေႏြးႏိုင္သလို တစ္ျခားအဖဲြ႕အစည္းမ်ားရဲ႕ ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားကိုလည္း ေလးေလးစားစား နားေထာင္သြားဖို႔ တုိက္တြန္းထားၿပီးသားပါဗ်ာ။
အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတဲ့ “ေဘးထြက္ေကာင္းက်ိဳး” ဆိုတာ အမွန္တကယ္ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အေကာင္အထည္ ျပစရာမလိုပါဘူး။ သက္ေသျပစရာမလိုပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေလာကက လူေတြ၊ အဖဲြ႕အစည္းေတြ ဘယ္မွာေတြ႕ဆုံၿပီး ဘယ္မွာ ရင္းႏွီးခဲ့ၾကသလဲဆိုတာက ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ သက္ေသေတြျဖစ္မွာပါ။
အဲဒီေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပုံစံေျပာင္းခဲ့ၾကတယ္။ UNA ကို အေျခတည္ၿပီး UNA ႏွင့္ မိတ္ဖက္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား ေဆြးေႏြးပဲြဆိုၿပီး လုပ္ၾကတယ္။ အဲဒီမွာလည္း နည္းပရိရာယ္ တစ္မ်ိဳးကို က်င့္သုံးခဲ့တယ္။ မိမိတို႔အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုခ်င္းစီရဲ႕ သီးျခား ျပႆနာမ်ားကို မေဆြးေႏြးဘဲ ယေန႔ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ လိုအပ္ခ်က္၊ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ၊ ေျဖရွင္းႏိုင္မယ့္ နည္းလမ္းေတြ၊ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္မဲ့ အၾကံျပဳခ်က္ေတြကိုသာ အဓိကထားေဆြးေႏြးၾကဖို႔ တိုက္တြန္းခဲ့ပါတယ္။ အၾကံျပဳခ်က္ေတြဟာလည္း လက္ေတြ႕အသုံးျပဳႏိုင္တဲ့ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား ျဖစ္ဖို႔လည္း အေသအခ်ာ ေရးသားတိုက္တြန္းထားခဲ့ပါတယ္။
ေဆြးေႏြးပဲြေတြက အထိုက္အေလွ်ာက္ ေအာင္ျမင္ပါတယ္။ ထင္သေလာက္ေတာ့ အၾကံဉာဏ္ေကာင္းေတြ မရခဲ့ပါဘူး။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တတ္ႏို္င္သေလာက္ေတာ့ လုပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ လုပ္ေနဆဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီမွာ ထူးျခားမႈတစ္ခုကို ေတြ႕ရပါတယ္။ အဖဲြ႕အစည္းေတြဟာ ကိုယ့္အဖဲြ႕အစည္းရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြါးနဲ႔ ကိုယ့္ျပႆနာေတြကိုဘဲ ေရွ႕တန္းတင္ ေျပာဆို ေဆြးေႏြးေလ့ရွိတာကို ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိခဲ့တယ္။ အဲဒီအခ်က္ကို ေဖ်ာက္ထားႏိုင္ခဲ့ရင္ ခ်န္ထားႏိုင္ခဲ့ရင္ ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ခဲ့ရင္ ေကာင္းက်ိဳး တစ္ခုခုေတာ့ ရႏိုင္တယ္ ဆိုတဲ့ အယူအဆ ကၽြန္ေတာ့္ရင္ထဲမွာ ကိန္းေအာင္းလာခဲ့တယ္။
တကယ္လဲဘဲ ကိုယ့္အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုထဲရဲ႕ ကိစၥ၊ ျပႆနာ နဲ႔ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာ တစ္ခုထဲကို မေျပာဘဲ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေတာ္မွာ ျဖစ္ေနတဲ့ အခက္အခဲ အၾကပ္အတည္းေတြကိုဘဲ အာရုံျပဳ ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ ေအာင္ျမင္မႈနားကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခ်ည္းကပ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္လက္ေတြ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြအရ ေလးေလးနက္နက္ ယုံၾကည္ထားပါတယ္။ ဒါမွ လမ္းမွန္ေပၚကို ေရာက္ရွိႏိုင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
ကိုင္း ဒါဆိုရင္ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥမွာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာတဲ့ “ေႏြးျပင္”ဆိုတာ လက္ေတြ႕ပိုၿပီးက် ပါတယ္လို႔ အဆြယ္တရားေဟာလိုက္ခ်င္ပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တင္ျပခဲ့သလို လႊတ္ေတာ္ကသာ အေျခအတင္ ေဆြးေႏြးၿပီး အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ဥပေဒကို အတည္ျပဳ ႏိုင္ခဲ့ရင္ ( တိုင္းျပည္ရဲ႕ အမွန္တကယ္လိုအပ္ခ်က္လည္း ျဖစ္တာမို႔ ျပင္ဆင္ေရးကို လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳႏိုင္လိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္) ျပည္သူလူထုထံ ဆႏၵခံယူပဲြ က်င္းပၿပီး သေဘာထား ခံယူရပါေတာ့မယ္။ ၂ဝဝ၈ - အေျခခံဥပေဒအရ မဲေပးႏိုင္ခြင့္ရွိသူ အားလုံးရဲ႕ ထက္ဝက္ေက်ာ္က ေထာက္ခံမွ အတည္ျဖစ္မွာပါ။
အလြန္ အင္မတန္ကို ျပင္ရခက္ေအာင္ လုပ္ထားခဲ့တာပါ။ အဲဒီေလာက္ေတာင္ တင္းၾကပ္ခဲ့ေတာ့ ကုိယ္ကိုယ္တိုင္ ျပင္ခ်င္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုေတာင္ ျပန္ၿပီး ျပင္ဖို႔အခက္အခဲ ျဖစ္ေနေတာ့တာေပါ့။ စကားပုံတစ္ခုလို ‘ကိုယ့္ရႈးကိုယ္ပတ္’ ဆိုတာမ်ိဳးျဖစ္ကုန္တာေပါ့။ ကိုယ့္ရႈးကိုယ္ပတ္တာက အဓိက ျပႆနာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ကသာ အဓိက ျပႆနာျဖစ္လာရတာပါ။ ျပည္သူလူထုအတြက္သာ အၾကပ္အတည္း ျဖစ္လာရတာပါ။
အေျမာ္အျမင္ ရွိမႈ /မရွိမႈ က စကားေျပာခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင့္က်က္မႈ လိုအပ္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ဖက္ကို တင္းၾကပ္ဖို႔ဘဲ အားသန္ခဲ့ေတာ့ ကိုယ့္ကိုလည္း ျပန္ၾကပ္မဲ့ ကိစၥကို ေမ့ေလွ်ာ့ခဲ့ဟန္တူပါတယ္ဗ်ာ။
လူထုဆႏၵခံယူဖို႔ဆိုတာ ႏိုင္ငံေတာ္က ႀကီးမွဴးက်င္းပမွ ျဖစ္ႏုိင္တာပါ။ ေငြကုန္ေၾကးက် အလြန္မ်ားပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီမံခန္႔ ခဲြေရး၊ လုံျခံဳေရးကအစ အစစအရာရာ လိုအပ္ပါတယ္။ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒေတြ လိုအပ္ပါတယ္။ တစ္ျခားအလုပ္ေတြကို ပစ္ထားရမွာမို႔ အဖိုးတန္ အခ်ိန္ေတြကို အသုံးခ်ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဲဗ်ာ … အဲဒီ ေတာႀကီးကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ မျဖစ္မေန ျဖတ္သန္းၾကရပါလိမ့္မယ္။ အားေမြးထားၾကေပေတာ့ဗ်ိဳ႕ ။
ကိုင္း … ေနာက္ထပ္ ျဖတ္သန္းရမဲ့ ေတာႀကီးတစ္ေတာ အေၾကာင္းေျပာၾကရေအာင္ပါ။
လြတ္လပ္ေရးရၿပီး လပိုင္းအတြင္းမွာဘဲ စတင္ခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္မီးဟာ အခုတိုင္ေအာင္ တစ္မ်ိဳးၿပီးတစ္မ်ိဳး မရိုးႏိုင္ရေလေအာင္ ဆင္ႏြဲခဲ့ၾကရတယ္။ ဆင္ႏြြဲေနရဆဲလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းေတြဟာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔မ်ား နည္းသြားမလား ထင္ခဲ့ရေပမဲ့ ၾကာေလမ်ားေလ ၾကာေလမ်ားေလ ျဖစ္ခဲ့တယ္။ ဗကပ ေတြရဲ႕ လက္နက္ကိုင္လမ္းစဥ္ ၿပိဳကဲြသြားၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖဲြ႕ ေတြက ပိုလို႕ေတာင္မ်ားလာၾကပါတယ္။ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာရဲ႕ ျပဳစုထားတဲ့ကိန္းဂဏန္းေတြအရဆိုရင္ ျမန္မာျပည္တစ္ဝွမ္းမွာ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းစုစုေပါင္း ငါးေထာင္ေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ သူတို႔စာရင္းေတြက အစိုးရ အကူအညီနဲ႔ ျပဳစုထားတာမို႔ မွန္ကန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြလို႔ သတ္မွတ္ ႏိုင္ပါတယ္။
အခုအခ်ိန္ၾကမွ ဘယ္သူ႕အမွားေၾကာင့္လို႔ အေျဖမရွာလိုေတာ့ပါဘူး။ သမိုင္းဆရာေတြရဲ႕ တာဝန္အျဖစ္နဲ႔ ခ်န္ထားေပးတာ ပိုသင့္ေလွ်ာ္မယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။
ေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႀကိဳးစားအားထုတ္ရမွာက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္လာတာေတြကို ရပ္ဆိုင္းၿပီး ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ စတင္က်င္းပႏိုင္ၾကဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
တစ္ခ်ိဳ႕ၾကေတာ့လည္း ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ေနဆဲမွာဘဲ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾက။ သေဘာတူရင္ ပစ္တာခတ္တာ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ ဆိုတဲ့ သေဘာထားေတြလည္း ရွိထားပါတယ္။
ပါတီတစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အျမန္ဆုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေစခ်င္လို႔ အတင္းအၾကပ္ တိုက္တြန္းေနၾကတာလဲ ရွိပါတယ္။ ဒါကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္သေဘာမတူႏိုင္ပါဘူး။ ေဆးၿမီးတိုကိုမႀကိဳက္ပါဘူး။ ေခတၱခဏ အပစ္ရပ္တာမ်ိဳးထက္ တာရွည္/ၾကာရွည္ခံတဲ့ အပစ္ရပ္မ်ိဳးကို လိုလားပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အၿမဲတမ္း အပစ္ရပ္တာမ်ိဳးကို ျဖစ္ေစခ်င္ပါတယ္။ အဲဒီလို ျဖစ္ဖို႔ဆိုရင္ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အားလုံးက ေၾကေၾကလည္လည္ ေဆြးေႏြး သေဘာတူၾကၿပီးမွအပစ္ရပ္တာ ပိုၿပီး သဘာဝက်သလို ပိုၿပီး အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ရွိႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီလို ၾကာရွည္တဲ့ အပစ္ရပ္မႈမ်ိဳးမွ တစ္ဖဲြ႕နဲ႔တစ္ဖဲြ႕ ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ခ်ိန္ အလုံအေလာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂ဝ၁ဝ ေနာက္ပိုင္းမွာ အစိုးရဖက္က သေဘာထားေျပာင္းမႈတစ္ခ်ိဳ႕ရွိခဲ့တယ္။ အစိုးရတစ္ဖဲြ႕လုံးလည္း ျဖစ္ခ်င္လဲျဖစ္မယ္။ မျဖစ္ခ်င္လဲ မျဖစ္ပါဘူး။ အဲဒါကေတာ့ win-win ေပၚလစီကို လက္ခံလာတာျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ယူဆပါတယ္။ လက္ရွိ အေျခအေနကလည္း အဲဒီလိုလမ္းေၾကာင္းသာလွ်င္ အေကာင္းဆုံးလို႔ ေဖၚျပေနပါတယ္။ အစိုးရ ကိုယ္စားလွယ္ေတြက လက္ခံေဆြးေႏြးၾကေတာ့ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ဆိုၿပီး ႏွစ္ဖက္စလုံး အပစ္ရပ္လက္မွတ္ေတြ ေရးထိုးႏိုင္ခဲ့တယ္။
ျမန္မာအစိုးရ အဆက္ဆက္အနက္ အခုအစိုးရအေနနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈ ရတယ္လို႔ ေျပာရမဲ့ ပဲြေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအက်ိဳးဆက္ေတြအေနနဲ႔ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြ ၿမိဳ႕ေပၚတက္လာႏိုင္ၿပီး အစိုးရပိုင္းနဲ႔ေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီအပိုင္းေတြနဲ႔ပါ ေတြ႕ဆုံမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး စင္တာ (MPC) တစ္ခုကို ပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဖဲြ႕စည္းၿပီး UPCC \ UPWC ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြး ေႏြးပဲြကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕ကို ဖဲြ႕စည္းၿပီး တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႔အစည္းေတြ (EAO’s) နဲ႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။
အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏို္င္ခဲ့ၾကတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြေတြထဲမွာ အေစာဆုံး သေဘာတူခဲ့ၾကတဲ့ အထဲမွာ တစ္နိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ ေရးထိုး အတည္ျပဳ ႏိုင္ခဲ့ရင္ အဲဒီလက္မွတ္ေရးထိုးတဲ့ ေန႔ကစၿပီး ႏွစ္လ အတြင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မူေဘာင္ေတြကို အၿပီးေရးဆဲြရမယ္။ ၿပီးရင္ ေနာက္ထပ္တစ္လအတြင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြကို စတင္ရမယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ အေတာ္အဓိကက်တဲ့ သေဘာတူညီမႈတစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ အဲဒီအခ်က္ကို အရင္ဆုံးသေဘာတူႏိုင္ေအာင္ သူတို႔ႀကိဳးစားခဲ့ၾကတာလဲ ဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္နားလည္ သေလာက္ ေဝဖန္ရရင္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြက အစိုးရကို စိတ္မခ်ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါ။ တည့္တည့္ေျပာရရင္ အယုံအၾကည္မရွိလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရဖက္က အပစ္ရပ္ေရးကို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္မယ္ဆိုတဲ့ ႀကိဳးစားအားထုတ္မႈေတြက ရွိေနတာေၾကာင့္ လြယ္လြယ္နဲ႔ ကတိေပး သေဘာတူခဲ့တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။ ႏို႔မို႔ဆိုရင္ ေဆြးေႏြးပဲြက ေရွ႕ဆက္ဖို႔ အခက္အခဲ ျဖစ္ႏုိင္တာေၾကာင့္လည္း ပါပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္ မယုံၾကည္တာလဲဆုိေတာ့ အရင္အစိုးရ အဆက္ဆက္ဟာ အခ်ိန္ၾကာလာတာနဲ႔အမွ် ကတိကဝတ္ေတြ ပ်က္သြားတတ္တယ္။ ပ်က္လဲ ပ်က္ခဲ့တယ္။ ေျပာင္းလဲသြားတတ္တယ္။ သေဘာထားေတြ အမွန္တကယ္ေျပာင္းသြားတတ္တယ္။
အထူးသျဖင့္ ေနာက္တက္တဲ့ ေခါင္းေဆာင္သစ္ လက္ထက္ဆိုရင္ အရင္ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းေတြရဲ႕ ကတိကဝတ္ေတြကို သိပ္ၿပီး မေလးစား မလိုက္နာခ်င္ၾကဘဲ ေျပာင္းလဲတတ္တာ အေလ့အထ တစ္ခုလိုေတာင္ ျဖစ္ေနပါၿပီ။ ေကာင္းေမြဆိုးေမြ ဆက္ခံတယ္ဆိုတာ သိပ္မရွိခ်င္ခဲ့ပါဘူး။
ဒါေပမဲ့ ဘာဘဲေျပာေျပာ ႏွစ္ဖက္သေဘာတူၾကတယ္ ဆိုတာကေတာ့ ေထာက္ခံၾကရမဲ့ ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ခက္တာက ႏွစ္လအတြင္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မူေဘာင္ကို အၿပီးေရးဆဲြရမယ္ ဆုိေတာ့ လက္ေတြ႕မွာ ျဖစ္ႏို္င္ေျခ အေတာ္ကို နည္းလြန္းပါတယ္။ အားလုံးပါဝင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြက်င္းပဖို႔ဆိုေတာ့ အားလုံးနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းဖို႔ လိုလာတယ္။ ပိုၿပီးေတာ့ ခက္ႏို္င္တာေပါ့။
ကၽြန္ေတာ္တို႔အဖို႔ ေရွ႕ဖက္မွာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြလို႔ အမည္တပ္ႏိုင္တဲ့ “အမ်ိဳးသား ညီလာခံ” ဆိုတဲ့ အေတြ႕အၾကံဳကလည္း ေမ့မထားႏိုိင္ေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ က်င္းပေရး နည္းစနစ္ျဖစ္တဲ့ မူေဘာင္ကို အရင္ဆုံးသေဘာတူထားၾကဖို႔က လိုကိုလိုအပ္ပါတယ္။ ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ က်ိဳကၠဆံ အမ်ိဳးသား ညီလာခံ၊ ေညာင္ႏွစ္ပင္ အမ်ိဳးသားညီလာခံ မ်ိဳးထပ္အျဖစ္ခံလို႔ မရပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာ ေဆြးေႏြးဆုံးျဖတ္ ထားတဲ့ မူေဘာင္၊ အားလုံးလက္ခံသေဘာတူတဲ့ မူေဘာင္ဆိုတာ လိုကိုလိုအပ္ပါတယ္။ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ထားရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္မ်ား၊ တပ္မေတာ္၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ား စသျဖင့္ အကုန္လုံးကို ႏွစ္လအတြင္း ညိႇႏိႈင္းဖို႔ဆိုတာ လက္ေတြ႕မွာ အလြန္ကုိ ခက္ခဲလွပါတယ္။
အဲဒါေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ရာ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ၅၆-ပါတီက ေရးဆဲြထားတဲ့ မူေဘာင္ ရွိပါတယ္။ UNA ႏွင့္မိတ္ဖက္အဖဲြ႕ အစည္းမ်ား ဆိုတာနဲ႔ UNFC တို႔ ညိႇႏိႈင္းထားတဲ့ မူေဘာင္ဆိုတာ ရွိလာပါမယ္။ အစိုးရ ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႔ တပ္မေတာ္ဖက္ကေတာ့ ဒီေန႔ အထိ ဘာမွ မၾကားရေသးပါဘူး။ တကယ္ဆိုရင္ အားလုံးက စိတ္ပူၿပီး ႏွစ္လအတြင္း ၿပီးစီးႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳတင္ေဆာင္ရြက္ထားၾကျခင္းဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ႀကိဳတင္ေဆာင္ရြက္ထားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆုံးအေျခအေနအရဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ စာခ်ဳပ္ (မူၾကမ္း)ကို သေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထုိးႏိုင္ခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းေတြက အဲဒီစာခ်ဳပ္ကို အတည္ျပဳ လက္မွတ္ေရးထိုးႏိုင္ဖို႔ မိမိတို႔နဲ႔ဆိုင္ရာ ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ ျပန္လည္ေဆြးေႏြးေနၾကပါၿပီ။
ေျပာရရင္ေတာ့ တစ္ျပည္လုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို လက္မွတ္ေရးထိုးဖို႔ အေတာ့္ကို နီးစပ္ေနၿပီလို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အားတက္စရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အားေလွ်ာ့စရာေတြကလည္း က်န္ေနပါေသးတယ္။ မူၾကမ္းအထိ ေဆြးေႏြးတုန္းက ထစ္ေငါ့မႈ ရွိေနခဲ့တဲ့ အခ်က္နဲနဲကို မူေဘာင္ေရးဆဲြမွ ဆက္ေဆြးေႏြးမယ္။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြၾကမွ ဆက္ေဆြးေႏြးမယ္ ဆိုၿပီး ေက်ာ္လႊားခဲ့ၾကတဲ့ အခ်က္ေတြပါ။ အဲဒီ အခ်က္ေတြက မူေဘာင္ေရးဆဲြတဲ့ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြ လုပ္တဲ့ေနရာမွာျဖစ္ျဖစ္ ျပန္ၿပီး ထစ္ေငါ့မႈ ျဖစ္ႏိုင္ေသးလို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ဘယ္အဖဲြ႕အစည္းေတြက လက္မွတ္ ေရးထိုးရမလဲ ဆိုတဲ့ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာလည္း ခုထိ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးပါဘူး။ သေဘာထား ကဲြလဲြေနၾကဆဲပါဘဲ။
ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္း ကိုးကန္႔ေဒသမွာ တိုက္ပဲြေတြက အျပင္းအထန္ ျဖစ္ေနတာပါဘဲ။ ကိုးကန္႔ဟာ UNFC ရဲ႕ မဟာမိတ္အဖဲြ႕ဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ UNFC အေနနဲ႔ မဟာမိတ္ ကိုးကန္႔ကို ထားၿပီး သူတို႔ခ်ည္း အစိုးရနဲ႔ အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ထိုးႏိုင္မလား။ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ကေတာ့ အမ်ားႀကီး အခက္အခဲ ရွိပါတယ္။ ကိုးကန္႔မွာ တိုက္ပဲြေတြ နဲနဲေလး မဟုတ္ဘဲ အႀကီးအက်ယ္ျဖစ္ေနတာကို ခ်န္ထားၿပီး တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆိုၿပီး ျဖစ္တယ္လို႔ ေက်ညာခ်က္ ဘယ္လိုလုပ္ထုတ္မလဲ ဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။
တစ္ခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္ အပိုင္းက ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္မႈ စာခ်ဳပ္မခ်ဳပ္ဆိုေသးခင္ ကိုးကန္႔မွာ စစ္ပဲြကို အၿပီးသတ္ အႏိုင္ရေအာင္ အလုံးအရင္းနဲ႔ တိုက္ခိုက္မလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုကိုက ျပည္တြင္းစစ္ပဲြေတြထဲမွာ တစ္ခါမွ် မသုံးခဲ့ဖူးေသးတဲ့ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္ေတြ၊ ဂ်က္တိုက္ေလယာဥ္ေတြ၊ တာေဝးပစ္ အေျမႇာက္ႀကီးေတြ၊ သံ ခ်ပ္ကာကားေတြကို ထုတ္သုံးေနတာ ေတြ႕ရတယ္။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ အင္အားအသုံးျပဳမႈကို ဆန္းစစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ အထက္က ကၽြန္ေတာ့္ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ျဖစ္တဲ့ လက္မွတ္မထိုးမီကာလအတြင္း အျပတ္တိုက္မယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘယ္လိုဘဲ ျဖစ္ျဖစ္ပါဗ်ာ ။ တိုက္ပဲြျပင္းထန္ေလ ကိုိယ့္ႏိုင္ငံသားေတြ အေသအေပ်ာက္မ်ားေလျဖစ္တာမို႔ စိတ္ထဲကေတာ့ ဘယ္လိုမွ မေကာင္းႏိုင္ပါဘူး။
ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြထဲက အင္အားႀကီးပါတီေတြျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ နဲ႔ ၾကံ့ခိုင္ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ တို႔ဆီကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မူေဘာင္ေတြ ရွိေနၿပီလို႔ ၾကားရေပမဲ့ ထုတ္ေဖၚျပသတာေတာ့့ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီပါတီႀကီးေတြရဲ႕ သေဘာထားေတြကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမ့ထား၊ ခ်န္ထားလို႔ မရပါဘူး။ သူတို႔ မပါဘဲနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ငန္းကို ေရွ႕ဆက္လို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ ေရွ႕ဆက္လဲ ဘာမွ အဓိပၸါယ္ ရွိမွာမဟုတ္ပါဘူး။
မူေဘာင္ေတြ ထုတ္မေျပာတာကလည္း တနည္းအားျဖင့္ အခုလုပ္ေနတဲ့ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ ကိစၥ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ေနရာမွာ အခုခ်ိန္အထိ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြအေနနဲ႔ ပါဝင္ေဆာင္ရြက္တာေတြ မရွိေသးပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကေတာ့ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ မူေဘာင္ ေရးဆဲြတဲ့အခါမွာေတာ့ ခ်န္ထားလို႔မရပါဘူး။ ပါကိုပါဝင္ ရေတာ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးဆိုတာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ကနဦးအစ ေျခလွမ္း ျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္ရပ္ျခင္းရဲ႕ ေနာက္ဆက္တဲြက အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး (တနည္းအားျဖင့္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး) ျဖစ္ပါတယ္။ အပစ္ရပ္ထားရုံနဲ႔ မၿပီးပါဘူး။ တကယ္ လုပ္ရမွာက အေျခခံကိစၥ ျဖစ္တဲ့ အမ်ိဳးသား ရင္ၾကားေစ့ေရး ကိစၥ တည္ေဆာက္ဖို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက အမွန္တကယ္ တည္ေဆာက္ရမယ့္ ပင္မကိစၥၾကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥ မေဆာင္ရြက္ဘဲနဲ႔ အပစ္ရပ္ကိစၥလုပ္တာ ဆိုရင္ ဘာမွ အဓိပၸါယ္ရွိမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ႕ ေရွ႕အလားအလာ၊ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကိစၥေတြ အတြက္ ဒါက အေျခခံအုတ္ျမစ္ ျဖစ္ပါတယ္။
ကဲဗ်ာ … ဖတ္ရတဲ့အတိုင္းပါဘဲ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျဖတ္သန္း ရမယ့္ “ေတာႀကီးသုံးေတာ” ကိစၥဟာ ဘယ္ေလာက္ေတာင္ ခက္ခဲသလဲ။ အဲဒီလို ခက္ခဲတဲ့ကိစၥကလည္း တစ္ခုထဲမဟုတ္ သုံးခုႀကီးမ်ားေတာင္ ျဖစ္ေနပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြကို ထားခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၆ ကိုသြားဖို႔ ခက္သလို အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကိုလည္း ၂ဝ၁၆ ၾကမွ လုပ္ဖို႔ စိတ္ကူးလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲဖို႔ ကိစၥကို ၾကည့္ရင္လဲ ၂ဝ၁၆ အထိဘယ္လိုမွ သယ္ယူသြားလို႔ မရ ႏိုင္ပါဘူး။ ဒီႏွစ္ ၂ဝ၁၅ ထဲမွာ အၿပီးေဆာင္ရြက္ဖို႔ လိုပါတယ္။
မေဆာင္ရြက္ႏို္င္ခဲ့ရင္ေတာ့ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးမွာ အခက္အခဲေတြက ဆက္လက္ၿပီး ရွိေနအုန္းေတာ့မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္က ယူဆထားပါတယ္။ ဒီေတာေတြကို ေက်ာ္လႊားဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တစ္ေယာက္ထဲလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တစ္ပါတီထဲနဲ႔လည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူူး။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ မဟာမိတ္ UNA တစ္ခုထဲနဲ႔လဲ မလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုအားလုံးနဲ႔ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္၊ တပ္မေတာ္ တို႔လည္း ပါဝင္လက္တဲြေဆာင္ရြက္ ေက်ာ္လႊားသြားမွ ျဖစ္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလို အားလုံးပါဝင္ ေဆာင္ရြက္မွဆိုတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေက်ာ္ျဖတ္ရမဲ့ ေတာႀကီးသုံးေတာကို အမွန္တကယ္ ေက်ာ္ျဖတ္ႏို္င္/မႏိုင္ ဆိုတာကို အဆုံးအျဖတ္ ေပးသြားလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆရပါေၾကာင္း တင္ျပလိုက္ရပါတယ္။ စိတ္ေကာင္း ေစတနာေကာင္းရွိၾကၿပီး သတိ ဝိရိယ နဲ႔ ေက်ာ္လႊားႏိုင္ၾကပါေစလို႔ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းလိုက္ရပါတယ္။
