''ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အဓိကျပႆနာက
အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရး နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆိုတဲ့ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးရိွေနတယ္ဆိုတာကိုေမ့ထား လို႔မရပါဘူး''
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္နွင့္ ေတြ႕ဆံုျခင္း
ေဝမာသိမ့္ ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းသည္
ျမန္မာ့နိုင္ငံေရး၏ လက္ရိွအေျခအေနတြင္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအၾကား ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရး စိုင္းျပင္းေနသကဲ့သို႔ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ျပင္ဆင္နိုင္ေရးအေပၚလည္း အျမင္မတူ အျငင္းပြားလွ်က္ရိွၾကသည္။ တစ္ဖက္တြင္လည္း ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးလမ္းေၾကာင္းကို ဦးတည္ေနျပီး စစ္မွန္ေသာဖယ္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ကို ေဖာ္ေဆာင္နိုင္ရန္လည္း တိုင္းရင္းသားနိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အပါအဝင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား၏ အသံမ်ားကိုလည္း က်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ၾကားလာရသည္။ လက္ရိွတြင္လည္း နိုင္ငံေရးပါတီအျဖစ္ရပ္တည္ကာ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္မ်ားနွင့္ နီးစပ္ထိေတြ႕မႈရိွေနၿပီး ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လက္နက္ကိုင္မ်ား၊အရပ္ဘက္လူမႈအဖဲြ႕အစည္းမ်ားနွင့္ ညီလာခံမ်ား ဦးေဆာင္က်င္းပေပးလွ်က္ရိွသည့္ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးစိုင္းညြန္႔လြင္နွင့္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနွင့္ ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ဆက္စပ္မႈမ်ား၊ ညီလာခံ၏ရလဒ္မ်ားနွင့္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား၏ ဘံုတူညီေသာဆႏၵသေဘာထားမ်ား၊ ဖဲြ႕စည္းပံုဘယ္လိုျပင္ဆင္မလဲစသည့္အေၾကာင္းမ်ားကိုေတြ႕ဆံု ေမးျမန္းခဲ့သည္မ်ားကို ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။ (အယ္ဒီတာ)
ေမး။ ။ ဖဲြ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးဟာ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္အထိ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြရိွမလဲ႐ွင့္။ ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပင္ရမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လိုအခ်က္ေတြကို ျပင္ဆင္ေစခ်င္လဲ။
ေျဖ။ ။ ၂၀၀၈ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပင္နိုင္သေလာက္ေတာ့ ျပင္ရမွာပဲ။ အခုေလာေလာဆယ္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က နံပါတ္-၁ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္၊ နံပါတ္-၂ က တန္းတူေရး၊ နံပါတ္-၃ က ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ေပါ့။ ဒီအေျခခံ(၃)ခ်က္ခ်ထားတယ္။ ပင္လံုစိတ္ဓါတ္ကို ဘာေၾကာင့္ေျပာရတာလဲဆိုေတာ့ ၁၉၄၇ခုနွစ္မွာ ျပည္ေထာင္စုေပၚေပါက္ဖို႔အတြက္ ရွမ္းျပည္နယ္က ဆံုးျဖတ္ခ်က္ခ်ခဲ့တယ္။ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ေပၚလာခဲ့တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုေပၚလာတယ္။ အဲ့ဒီမွာ ကတိကဝတ္ေတြရိွခဲ့တယ္။ တန္းတူရည္တူပူးေပါင္းမယ္လို႔ ဆိုခဲ့တယ္။ ဒါကိုလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းသိတယ္။ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ၁ဝနွစ္ျပည့္ရင္ ခဲြထြက္ပိုင္ခြင့္ရိွတယ္လို႔ ရွမ္းနဲ႔ကယားကို ေပးထားခဲ့တယ္။ အဲ့ဒီကတိကဝတ္ေတြက ယံုၾကည္မႈရိွေအာင္ တမင္ထည့္ထားတာျဖစ္တယ္။ အေၾကာင္းမဲ့ ဘယ္သူမွ ထည့္မထားပါဘူး။ ဒါဟာ သမိုင္းေၾကာင္းပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကတိကဝတ္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ဒါဟာပင္လံုရဲ႕အေျခခံ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အဓိကထားရမွာျဖစ္တယ္။ တန္းတူေရးဆိုတာကေတာ့ ရွင္းပါတယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္မွာ အခုက ေခတ္ေျပာင္းသြားၿပီ။ ျပည္နယ္ေတြခ်ည္းပဲ မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း ရွမ္းျပည္နယ္ တစ္ခုတည္းေတာင္းလို႔ မရေတာ့ဘူး။ အားလံုးရမွရမယ္။ ျပည္နယ္ေတြ အကုန္လံုး ရဖို႔လိုသလို၊ တိုင္းေဒသႀကီးေတြလည္း ရဖို႔လိုတယ္။ အခု ဖဲြ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္ေရးမွာ ေထာက္ျပလို႔ရတာက အခုလႊတ္ေတာ္မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရိွတယ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ရိွတယ္၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ရိွတယ္။ အခုဟာ Tricameral ျဖစ္ေနတယ္။ တကယ္ျဖစ္သင့္တာက Bicameral ျဖစ္သင့္တယ္။ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆိုၿပီးပဲ လုပ္ရမွာျဖစ္တယ္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဆိုတာက လူဦးေရေပၚမွာ အေျခခံထားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္မွာ ဗမာက အမ်ားစုပဲ။ ဒါက ျငင္းလို႔မရဘူး။ ဆိုေတာ့ လူမ်ိဳးစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးေတြ၊ ထိခိုက္လာမယ့္ ကိစၥေတြကို ဘယ္လႊတ္ေတာ္က အကာအကြယ္ေပးမလဲ။ အခုေတာ့ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္၊ အရင္က လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္၊ ၇၄အေျခခံဥပေဒမွာေတာ့ နိုင္ငံေရးေကာင္စီ၊ အဲ့ဒီေနရာမွာလည္း တိုင္းခုနစ္တိုင္းအေရအတြက္က ျပည္နယ္ေတြနဲ႔အညီျဖစ္ေနေတာ့ အျပန္အလွန္ မထိန္းေၾကာင္းနိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ အခု အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ထားလည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကို ဘာမွမထိန္းေၾကာင္းနိုင္ဘူး။ Balance လုပ္လို႔ မရဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ပိုဆိုးတာက ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ဆံုးျဖတ္ရင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကပဲနိုင္မွာပဲ။ ပိုက္ဆံေတြအကုန္ခံျပီး ဘာေၾကာင့္ထားမွာလဲ။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔က မႀကိဳက္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာျပည္နယ္ဖဲြ႕စည္းေရးကို မေျပာေတာ့ဘူး။ တိုင္းခုနစ္တိုင္းဟာ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ မွာ One Unit ပဲယူသင့္တယ္။ အဲဒီသေဘာထားကို တင္ျပေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အန္ကယ္တို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြ၊ ပါတီနဲ႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားအဖဲြ႕အစည္းေတြ ပါဝင္ၿပီး ယံုၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ေရးအတြက္ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္လာတာေတြ႕ရပါတယ္။ အဲ့ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးလည္း ေျပာပါဦး႐ွင့္။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မၾကာခင္က ေဆြးေႏြးပဲြနွစ္ႀကိမ္ လုပ္ခဲ့တာကေနၿပီး မၾကာခင္မွာ review ျပန္လုပ္မယ္။Trust Building အတြက္ မွတ္တမ္းေတြ ႐ိုက္ေနတယ္။ ၿပီးရင္ ျဖန္႔ေဝမယ္။ ျပီးရင္ လူထုထဲဆင္းၿပီး လူထုေတြရဲ႕အသံကို ျပန္နားေထာင္မယ္။ အခု ကိစၥမွာ ရွမ္းျပည္နယ္တစ္ခုလံုးရယ္၊ ကယားျပည္နယ္ တစ္ခုလံုးရယ္၊ လက္နက္ကိုင္အားလံုး၊ နိုင္ငံေရးပါတီ အားလံုးပါပါတယ္။
ေမး။ ။ အန္ကယ္တို႔ ဦးေဆာင္က်င္းပတဲ့ ညီလာခံက ယံုၾကည္မႈတည္ေဆာက္ျခင္းတစ္ခုတည္းကို ဦးတည္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေပါ့။ က်န္တဲ့ အမ်ိဳးသားသင့္ျမတ္ေရးတို႔၊ ဖဲြ႕စည္းပံု ျပင္ေရးတို႔ကို မသြားေသးဘူးေပါ့။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီတစ္ခုတည္းကို ပဲသြားေနေသးတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ လြယ္လြယ္ကတိေပး လြယ္လြယ္လုပ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြျဖစ္ျပီး တကယ့္လက္ေတြ႕မွာ ပါမလာတာမ်ိဳးေတြကို မႀကိဳက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ လုပ္မယ္ေဟ့ဆိုရင္ စိတ္ေရာကိုယ္ေရာ လက္ခံတာမ်ိဳးျဖစ္ဖို႔ပဲ ဒီတစ္ခုကို အရင္ဆံုးလုပ္ေဆာင္ေနတာပါ။
ေမး။ ။ ရွမ္းလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းေတြေရာ၊ နိုင္ငံေရးပါတီေတြေရာ ဘံုတူညီတဲ့ လိုအပ္ခ်က္က ဘာမ်ားျဖစ္မလဲ႐ွင့္။
ေျဖ။ ။ လက္နက္ကိုင္အားလံုးကေတာ့ မဆိုးဘူး။ အားလံုးအတူတူပဲ သေဘာတူၾကတယ္။ ဘာလဲဆိုေတာ့ တန္းတူေရးနဲ့ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ပဲ။
ေမး။ ။ရွမ္းျပည္နယ္မွာလည္း ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ ျပည္နယ္ေတြ၊ မ်ိဳးႏြယ္စုေတြလည္းရိွေတာ့ အခုဆိုရင္ ''ဝ''ကျပည္နယ္အျဖစ္ ေတာင္းလာတာမ်ိဳးေတြရိွေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ေတြ ေပးလာတဲ့အခါမွာ ႐ႈပ္ေထြးမႈေတြ ရိွလာနိုင္လား။
ေျဖ။ ။ မရိွေလာက္ဘူးလို႔ ထင္တယ္။ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္က အားလံုးျပဌာန္းခြင့္ရမွာပဲေလ။ အားလံုးဟာ ရွမ္းျပည္သားပါပဲ။ နစ္နာမလားလို႔ စိတ္ပူၾကေပမယ့္ အခုထက္ပိုၿပီးေတာ့ မနစ္နာပါဘူး။ အကယ္၍ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ရရင္လည္း Bi-cameral နဲ႔ပဲ ႐ွမ္းျပည္နယ္ကိုသြားရမယ္။ လူနည္းစုေတြကို သူတို႔ အခြင့္အေရးမထိခိုက္ရေအာင္ေတာ့ ေနာက္လႊတ္ေတာ္တစ္ရပ္ထားေပးရမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္လိုတယ္လို႔ ေျပာတာပါ။ ျပည္နယ္တိုင္း ျပည္နယ္တိုင္းမွာ သီးျခားဖဲြ႕စည္းပံုရိွဖို႔ လိုတယ္။
ေမး။ ။ အစိုးရအဆက္ဆက္ကလည္း ဖဒရယ္ဆိုရင္ ခဲြထြက္ေရးလိိုု႔ ေျပာၾကတယ္။ အခုတိုင္းရင္းသားေတြ ဘက္ကလည္း ခဲြထြက္မွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုၾကေတာ့ အန္ကယ္တို႔သြားလိုတဲ့ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုစနစ္ ဆိုတာက ဘယ္လိုမ်ိဳးလဲ႐ွင့္။
ေျဖ။ ။ ခဲြထြက္ဖို႔အေၾကာင္း ဘာမွမရိွပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကိုယ့္ျပည္နယ္ ကိုယ့္ဖဲြ႕စည္းပံုနဲ႔ဆိုေတာ့ အလုပ္ေတြရႈပ္ေနမွာပဲ။ ခဲြထြက္ခ်င္တဲ့ဆႏၵ ရိွဦးေတာ့ ခဲြထြက္လို႔မရပါဘူး။ လက္ရိွ ပထဝီနိုင္ငံေရးအေျခအေန၊ လက္ရိွ ျပည္တြင္းနိုင္ငံေရးအေျခအေန အရေရာ၊ စီးပြားေရးအေျခအေနအရေရာ ခဲြထြက္လို႔ လံုးဝမရပါဘူး။ ခဲြထြက္တဲ့သူက ဘယ္သူနဲ႔သြားေပါင္းမလဲ။ တကယ္ေတာ့ ခဲြထြက္ေရးဆိုတာက နိုင္ငံေရးသမားေတြ နိုင္ငံေရးစကားေျပာၿပီး နိုင္ငံေရးကစားတဲ့ သေဘာပါ။ ခဲြထြက္ဖို႔ဆိုတာ လံုးဝမျဖစ္နိုင္ပါဘူး။ ခဲြထြက္ခြင့္ေပးရင္ေတာင္ ထြက္သြားတဲ့သူက ေတာ္ေတာ္ေလး ဒုကၡေရာက္လိမ့္မယ္။ အရင္ ၁၉၄၇ခုနွစ္တုန္းက အေျခအေနကေတာ့ တစ္မ်ိဳးေပါ့။ အခုက တစ္မ်ိဳးေျပာင္းသြားၿပီေလ။ ခဲြထြက္ေရးဆိုတာ အေမြဆိုးႀကီးအျဖစ္ က်န္ေနတာ။ တကယ္တမ္းက်ရင္ မျဖစ္နိုင္ေတာ့တဲ့ စကားလံုးႀကီးပါ။ တကယ့္တကယ္လည္း ဘယ္တုန္းကမွ မႀကံစည္ခဲ့ၾကပါဘူး။ စကားလံုး သက္သက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ အစိုးရအၾကားၿငိမ္းခ်မ္းေရးစကား ေျပာတဲ့အခါမွာလည္း လက္ရိွမွာေရာ ခဲြမထြက္ဖို႔ ကတိကဝတ္ေတြ ေတာင္းတာမ်ိဳးေတြ ရိွေသးလား။
ေျဖ။ ။ အခုလည္း တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြကို ခဲြမထြက္ပါဘူးဆိုၿပီး လက္မွတ္ထိုးခိုင္းတာေတြရိွတယ္။ တစ္ဖက္ကိုေတာ့ ခဲြမထြက္ပါဘူး ဆိုၿပီး လက္မွတ္ထိုးခိုင္းတယ္။ တစ္ဘက္မွာေတာ့ ခဲြမထြက္ဖို႔ ကြ်န္ေတာ္တို႔ဘက္က ဘာေတြေတာ့ လုပ္ေပးပါမယ္ဆိုတာမ်ိဳးေတြမရိွဘူး။ ဥပမာ-မဖိနိွပ္ဘူး ဆိုတာမ်ိဳးေပါ့။ အခုေတာ့ တဘက္သက္ႀကီးျဖစ္လြန္းတယ္။ နွစ္ဖက္သေဘာတူညီမႈဆိုတာ နွစ္ဖက္စလံုးက တာဝန္ယူမႈေတြ ရိွသင့္တာဘဲ။ တစ္ဖက္ကိုေတာ့ တာဝန္ယူခိုင္းၿပီး က်န္တစ္ဖက္ကေတာ့ ဘာမွ တာဝန္မရိွသလိုမ်ိဳးကေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
ေမး။ ။ အခုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာ ဖဲြ႕စည္းပံု ေလ့လာေရးအတြက္ ေကာ္မတီဖဲြ႕ဖို႔ လုပ္လာၿပီ။အန္ကယ္တို႔ပါတီဆိုလည္း လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တစ္ေယာက္မွမရိွဘူး ဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးမွာေတာ့ အန္ကယ္တို႔ ပါဝင္လို႔မရေတာ့ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ဘယ္လိုႀကိဳးစား သြားမလဲ။
ေျဖ။ ။ အခု လႊတ္ေတာ္တြင္းမွာ ျပင္ဆင္ဖို႔ႀကိဳးစားတယ္ ဆိုတဲ့ေနရာမွာလည္း ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီက အခုျပင္ဖို႔ (၂၁) ခ်က္ ရိွတယ္လို႔ သိရေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအင္အားက ပိုမ်ားေတာ့ အခုျပင္မယ္ဆိုလည္း အစိုးရအတြက္ လုပ္ကိုင္ဖို႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနတဲ့ ဥပေဒပုဒ္မေတြကိုပဲ ျပင္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ မွားခ်င္လည္း မွားနိုင္ေပမယ့္ အဲ့ဒါျဖစ္ဖို႔မ်ားတယ္။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တစ္ခုလံုး ညီညႊတ္ေအာင္ေတာ့ ျပင္ဆင္မယ္လို႔မထင္ဘူး။ အားလံုးက လႊတ္ေတာ္ကိုပဲျမင္ေနၾကတယ္။ ျမန္မာနိုင္ငံရဲ႕ အဓိကျပႆနာက အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးနဲ႔ ျငိမ္းခ်မ္းေရး စတဲ့ျပႆနာေတြ အမ်ားႀကီးရိွေနတယ္ဆိုတာကို ေမ့ထားလို႔မရပါဘူး။ လက္ရိွသမၼတရဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ Rode-map (၈)ခ်က္ ကလည္း လက္ေတြ႕ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးမွာ မျဖစ္နိုင္ဘူး။ UNFC မွာလုပ္တဲ့ WGEC ဆိုတဲ့အဖဲြ႕က Framework တစ္ခုလုပ္ေနတယ္။ အဲ့ဒီမွာ နိုင္ငံေရးပါတီေတြပါတယ္၊ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြ ပါတယ္၊ အစိုးရပါၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမယ္။ အဲ့ဒီကေန နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီမႈေတြ ထြက္လာၿပီးရင္ ဆက္လုပ္ဖို႔ လြယ္မယ္ေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အျမင္က အေျခခံဥပေဒကို လႊတ္ေတာ္ထဲမွာသြားၿပီး အရင္ျပင္ဖို႔ မလိုဘူး။ နိုင္ငံေရးျပႆနာကို အရင္ရွင္းဖို႔လိုတယ္။ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ ႏိုင္ငံေရး သေဘာတူညီမႈေတြ ရခဲ့ရင္ အမ်ိဳးသားရင္ၾကားေစ့ေရးအတြက္လည္း ေျပလည္သြားႏိုင္တယ္။ ဖဲြ႕စည္းပံုျပင္ဆင္ေရးလည္း သိပ္ၿပီး အခက္အခဲ ရိွေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ နိုင္ငံေရး သေဘာတူညီမႈ မရေသးဘဲ ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပင္ေနရံုနဲ႔ ျပႆနာက ေျပလည္သြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။
ေမး။ ။ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျဖစ္လာဖို႔ အလားအလာေတြ ရိွေနၿပီလား။
ေျဖ။ ။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ သမၼတႀကီးကို တင္ျပေတာ့ သူ႔အေနနဲ႔လည္း ဒီလိုသေဘာမ်ိဳး ရိွတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခုေကအိုင္အိုနဲ႔ လက္မွတ္ထိုးနိုင္ၿပီးရင္ လက္နက္ကိုင္ေတြ အားလံုးနဲ႔ တစ္ျပည္လံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးအတြက္ လက္မွတ္တစ္ခါထပ္ထိုးမယ္။ တစ္ျပည္လံုး အပစ္ရပ္မယ္လို႔ ေၾကညာမယ္။ ဒါနဲ႔ တစ္ၿပိဳင္တည္း မတရားအသင္း ေၾကညာထားတဲ့ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြကို စာရင္းထဲကေန ပယ္ဖ်က္ေပးၿပီးရင္ နိုင္ငံေရးတံခါး ပြင့္လာၿပီ။ အဲ့ဒီအခါၾကရင္ အားလံုးေဆြးေႏြးလို႔ၿပီ။ အဲ့ဒီအခါၾကရင္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြအတြက္ စျပီး လုပ္ေဆာင္လို႔ရျပီ။ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာက လူႀကီးခ်င္းေတြ႕ေန႐ံုနဲ႔မၿပီးဘူး။ ေအာက္ေျခအဆင့္ေတြမွာလည္း အဆင့္ဆင့္ေဆြးေႏြးညိႈနိႈင္းဖို႔ လိုေသးတယ္။ အဲ့ဒီအခ်ိန္ၾကရင္ အားလံုးပါဝင္ၿပီး ေဆြးေႏြးၾကမယ္။ အဲ့ဒီအခိ်န္ၾကမွ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြက စမွာျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သေဘာထားကေတာ့ ပါတီစံုပါတဲ့ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ လုပ္သင့္တယ္။ သေဘာတူညီမႈရေအာင္ေတာ့ အေတာ္ကိုခက္ခက္ခဲခဲ ႀကိဳးပမ္းၾကရပါလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီမွာ ေဆြးေႏြးလို႔ သေဘာတူညီခ်က္ရရင္ က်န္တာက ဘာမွမခက္ေတာ့ဘူး။ အဲ့ဒီလိုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာေတာ့ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးအတြက္ တကယ္လိုလားတဲ့ စိတ္မ်ိဳးေတြေတာ့ အမွန္တကယ္ရိွဖို႔ လိုတယ္၊ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္မ်ိဳးဆိုတာလည္း လိုပါတယ္။ အဲ့ဒီအခါၾကရင္ ကိုယ့္ဘက္က ကိုယ္လိုခ်င္တာခ်ည္းလည္း မရေတာ့ဘူး။ ပါတီေတြ အားလံုးကေန နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္ရၿပီဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပင္ဖို႔ဆိုတာ သိပ္မခက္လွေတာ့ဘူးလို႔ ယူဆပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ လိုလားတာကေတာ့ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံၿပီးေတာ့မွ အေျခခံဥပေဒကို ျပန္ေရးသင့္ေရး၊ ျပင္သင့္တာေတြျပင္ေပါ့။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ နိုင္ငံေရးသေဘာတူညီခ်က္က ဘာေတြျဖစ္မလဲဆိုတာ ႀကိဳတင္ျပီး မသိတဲ့အတြက္ပါ။ လုပ္လို႔ရတဲ့ နည္းလမ္းေတြရိွပါတယ္။ ပါတီေတြက ဘယ္ေလာက္ထိ ကိုယ့္အတၱေတြ ေလွ်ာ့ခ်နိုင္မလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။
ေမး။ ။ လက္ရိွပါတီေတြနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ေတြ၊ အစိုးရဘက္နဲ႔ ေတြ႕ဆံု ေျပာဆိုၾကတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးမွာ ဘံုလက္ခံနိုင္မယ့္ နိုင္ငံေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရဖို႔ေရာ ျဖစ္နိုင္ပါ့မလား။
ေျဖ။ ။ ျဖစ္နိုင္ေအာင္ ညိွရမွာဘဲ။ တစ္ျခားနည္းလမ္း မရိွပါဘူး။ အရင္ေ႐ြးခဲ့ၾကတဲ့ တစ္ျခားနည္းလမ္းေတြက အဆိုးအပ်က္ေတြဘဲ ျဖစ္ခဲ့တာ သင္ခန္းစာ ရိွပါတယ္။ အခု ဦးယြက္ဆစ္နဲ႔ သမၼတေတြ႕တဲ့အခါမွာ သမၼတဘက္ကေျပာတာ နည္းနည္းထူးဆန္းတယ္။ အေျခခံျပင္ေရးတို႔၊ နိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးေရးတို႔ကို ေျပာတဲ့အခါမွာ ျပည္သူေတြေ႐ြးေကာက္တင္ေျမာက္ထားတဲ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါတဲ့ လႊတ္ေတာ္က အဖဲြ႕ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးပါလို႔ ေျပာတယ္။ ဒီကိစၥဟာ အေတာ္ကို ထူးဆန္းတယ္။
ေမး။ ။ လက္နက္ကိုင္ေတြအေနနဲ႔ေရာ၊ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပမွာ ရိွတဲ့နိုင္ငံေရးပါတီေတြ အေနနဲ႔ေရာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာေဆြးေႏြးသြားဖို႔ကိစၥ လက္ခံဖို႔ ျဖစ္နိုင္လား။
ေျဖ။ ။ မျဖစ္နိုင္ဘူးဆိုတာ အခုအပစ္ရပ္စဲေရးကိစၥေတြ၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကို လႊတ္ေတာ္က ဘာမွမွ မေျပာတာ။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေနနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ဖို႔ ဘတ္ဂ်က္လည္း မရိွဘူး။ ဒါေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကလည္း ေျပာတယ္။ သူတို႔တအားလုပ္ခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔မလုပ္နိုင္ဘူး။ လႊတ္ေတာ္ဟာ ဥပေဒျပဳေရးကိုပဲ လုပ္ခြင့္ရိွတာဆိုေတာ့ Excutive Power မရိွဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မလုပ္နိုင္တာ။ ဒါေပမယ့္ ကြ်န္ေတာ္ေမးၾကည့္တယ္။ တစ္ခိ်န္မွာ အခုလို ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကို လႊတ္ေတာ္က ကန္႔ကြက္လာရင္ေရာလို႔ေမးေတာ့ သူတို႔မွာ ကတိကဝတ္ ေကာ္မတီမွာ တင္ထားတဲ့ မွတ္တမ္းေတြေတာ့ရိွတယ္ လို႔ေျပာတယ္။
ေမး။ ။ အန္ကယ္တို႔အေနနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ေတြ႕ၾကည့္တဲ့အခါ အစိုးရအေပၚသေဘာထား ဘယ္လိုရိွလဲ။
ေျဖ။ ။ သူတို႔က သိပ္ၿပီးမတင္းမာပါဘူး။ နိုင္ငံေရး အရ မတင္းမာပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူတို႔နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးနီးနီးစပ္စပ္ ရိွတယ္။ သူတို႔နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆီသြားဖို႔ မခက္ေလာက္ဘူး။ ခက္တာက သူတို႔နွစ္ဘက္ ေျပလည္ၿပီဆိုရင္ အစိုးရတပ္ေတြ ေလ်ာ့ဖို႔လိုတယ္။ အဲ့ဒီအတြက္ေတာ့ ခက္မယ္ထင္တယ္။ အခု တပ္ေတြက အစိုးရေအာက္မွာ မရိွသလိုျဖစ္ေနတယ္။ တပ္ေတြေလ်ာ့လိုက္ရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အဆင္ေျပသြားမယ္။ အခုဟာက အျပန္ျပန္အလွန္လွန္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ သူပုန္မထနဲ႔၊ သူပုန္မထရင္ေအးခ်မ္းသြားျပီ။ အဲသလိုေျပာၾကတာ ရိွတယ္။ ဒါေပမဲ့ခက္တာက အဲ့ဒီသူပုန္ေတြ ေမြးဖြားလာတာက ဖိနိွပ္မႈေတြ၊ မတရားမႈေတြေၾကာင့္ ေပၚလာတာ။ တပ္ေတြေလ်ာ့ခ်သြားမယ္ ဟိုလူေတြလည္းမလုပ္နဲ႔ေတာ့ အဲ့ဒါဆိုရင္ အားလံုး အဆင္ေျပသြားမယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာက လက္နက္ကိုင္အမ်ားဆံုးပဲ။ လက္နက္ကိုင္ေတြမ်ားေလ ဒုကၡေရာက္ေလပဲ။
ေမး။ ။ အခုဆို နိုင္ငံေရးပါတီေတြက ၅၃-ခု ေတာင္ ရိွေနျပီ။ ပါတီေတြကလည္း ေတာ္ေတာ္မ်ားလာတယ္။ ေနာက္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ကိုလည္း ျပင္ဆင္ဖို႔လည္း တာဆူေနၾကၿပီဆိုေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြစနစ္ေျပာင္းလဲလာရင္ ဘယ္လိုျဖစ္လာနိုင္လဲ။
ေျဖ။ ။ ပီအာ စနစ္သာက်င့္သံုးမယ္ဆိုရင္ ပါတီေတြ ဒီ့ထက္ပိုမ်ားလာမယ္။ လူမ်ိဳးစုေတြကလည္း သူတို႔လူမ်ိဳးစုေတြ အခ်ိဳးက်ပါဝင္လာဖို႔ လုပ္လာၾကမယ္။ ပါတီမရိွတဲ့ လူမ်ိဳးစုေတြက နစ္နာမွာေပါ့။ ထပ္ေထာင္ၾကမွာေပါ့။ လူမ်ိဳးစုေတြဘက္ကေတာ့ ျပႆနာမရိွပါဘူး။ အခု အေျခအေနထိေတာ့ ရွမ္းေတြက ရွမ္းမဲပံုးပဲထည့္မွာပဲ။ ရခိုင္ဆိုလည္း ရခိုင္မဲပံုးထဲပဲထည့္မွာပဲ နည္းနည္းပါးပါးေလာက္ပဲ အန္အယ္ဒီတို႔၊ ၾကံခိုင္ေရးတို႔ရနိုင္မယ္။ အတင္းအက်ပ္လုပ္ရင္ေတာ့ မသိဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႔ေတြလည္း ဝင္လာမယ္ထင္ေတာ့ အဲ့လိုေတာ့ မလုပ္ေလာက္ေတာ့ဘူး။ ပါတီစံုကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ လက္ခံခဲ့ၿပီဆိုေတာ့ ေအာင္ျမင္တာ၊ မေအာင္ျမင္တာကို ကြ်န္ေတာ္တို႔ ညိွရမွာေပါ့။ ကြ်န္ေတာ္တို႔ပါတီက လုပ္ေနတဲ့နိုင္ငံေရးက အာဏာရရိွေရးက အဓိကမဟုတ္ဘူး။ အေျခခံ ဥပေဒေကာင္းဖို႔ပဲ။ ေကာင္းတဲ့ဥပေဒကို အားလံုးလိုက္နာဖို႔ပဲ။ အဲ့လိုဆို ဥပေဒစိုးမိုးမႈရိွမယ္။ ဘယ္သူေတြဘဲရရ၊ နိုင္နိုင္ ကြ်န္ေတာ္တို႔ ဘာမွစိတ္မပူေတာ့ဘူး။ အရည္အခ်င္းရိွတဲ့သူေတြ ရဖို႔ပဲလိုပါတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က လႊတ္ေတာ္ထဲမသြားရလည္းကိစၥ မရိွပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲ့ဒီအခိ်န္က်ရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲသြားျပီး အေျခခံဥပေဒကိုလည္း ျပင္စရာမလိုေတာ့လို႔ဘဲ။
ေမး။ ။ အန္ကယ္ဆိုလိုတာက ၂ဝ၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ မတိုင္ခင္ကို ဖဲြ႕စည္းပံုဥပေဒက ျပင္ဆင္ၿပီးသား ျဖစ္မယ္လို႔ ဆိုတာလား။
ေျဖ။ ။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တယ္။ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြေရာ၊ နိုင္ငံေရးပါတီေတြေရာ၊ အရပ္ဘက္အဖဲြ႕အစည္းေတြေရာ ပါဝင္တဲ့၊ ဖဲြ႕စည္းပံု ျပင္ဆင္တဲ့၊ ညီလာခံႀကီးတစ္ခု ၂ဝ၁၅ မတိုင္မီမွာ လုပ္နိုင္မယ္လို႔ထင္တယ္။ အဲ့ဒီအတြက္လည္း ျပင္ဆင္ေနၾကတယ္။ အဲ့လို နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမ်ိဳးက ျဖစ္လာမယ္လို႔ထင္တယ္။ ဘယ္သူကမွ ကံေသကံမေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူးေပါ့။ ဒီလို ျဖစ္လာေအာင္ေတာ့ ဝိုင္းျပီးႀကိဳးစားသြားဖို႔ လိုတာေပါ့။
အခုလိုေျဖၾကားေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။
(ရန္ကုန္တိုင္းမ္ ေန႔စဥ္ အတဲြ(၁) အမွတ္(၅၁) ေသာၾကာေန႔ ၊ ၂ဝ၁၃ ခုနွစ္ ဇြန္-၂၈ ရက္ ေန႔ထုတ္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္)
