Trip of Siem Reap

“စီယမ္ရိဗ္” ခရီးစဥ္ အမွတ္တရ

ကၽြန္ေတာ္ဟာ ခရီးသြားစာေပေတြ အေရးေကာင္းလွတဲ့ ဆရာသိန္းေဖျမင့္ နဲ႔ ဆရာ ျမသန္းတင့္ တို႔ကို အားက်တာလဲ ပါပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အျမင္ေတြကို မွတ္တမ္းတင္ထားခ်င္ခဲ့တာလည္း တစ္မ်ိဳး ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မွတ္တမ္းလိုလို  ခရီးသြားေဆာင္းပါးလိုလိုနဲ႔   ဒီစာစုကို ေရးသားျဖစ္လိုက္တာပါဘဲ။

CPCS ဆိုတဲ့ အဖဲြ႕အစည္းတစ္ခုက ကၽြန္ေတာ့ကို Transformative Peace Leadership ေဆြးေႏြးပဲြ ႏွစ္ရက္တာ အစီအစဥ္နဲ႔ ကေမၺာဒီးယားႏိုင္ငံက Siem Reap ၿမိဳ႕ကေလးကို လာဖို႔ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ လဲ မေရာက္ဖူးတ့ဲ ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေနတဲ့အျပင္ killing field  ရုပ္ရွင္ေမြးဖြားရာ ။ မင္းသားႀကီး သီဟာႏုတို႔ ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမား “ ပိုေပါ့ ” တို႔ ေခါင္းေဆာင္ခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံ ၊ ခမာနီတို႔ရဲ႕ ေတာ္လွန္ေရးနယ္ေျမစတဲ့ ေက်ာ္ၾကားလွတဲ့ ႏိုင္ငံကို ေရာက္ဖူးခ်င္ခဲ့တယ္။ ကမၻာေက်ာ္ Angkor Wat ဘုရားေက်ာင္းႀကီးဆီကို ေရာက္ႏိုင္မဲ့ အခြင့္အေရး တစ္ခုလဲ ရွိေနခဲ့ပါတယ္။ ဘယ္လိုမွ မျငင္းဆန္သင့္တဲ့ အေျခအေနေတြပါဗ်ာ။

ဝမ္းသာအားရနဲ႔ဘဲ အဲဒီေန႔ရက္ေတြအတြက္ ကၽြန္ေတာ့္ အခ်ိန္ေတြကို ခ်န္ထားခဲ့တယ္။  4^th September 2017  to  7^th September 2017 အထိ စုစုေပါင္း အသြား အျပန္ခရီးအတြက္ ႏွစ္ရက္နဲ႔ ေဆြးေႏြးပဲြႏွစ္ရက္ သတ္မွတ္ထားခဲ့တယ္။   ဒီၾကားထဲက ကၽြန္ေတာ့္ခရီးစဥ္ေတြထဲမွာ 8^th September 2017 ေန႔ ကၽြန္ေတာ္က ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ကို အေရာက္သြားရမဲ့ အစီအစဥ္က မူလရွိၿပီးသား ျဖစ္ေနပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ 7^th ေန႔ ရန္ကုန္ျပန္ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔ 8^th ေန႔ကို ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ကို ျပန္ထြက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ေသခ်ာစဥ္းစားလိုက္ေတာ့ ရန္ကုန္ကိုမျပန္ဘဲ အဲဒီ Siem Reap ၿမိဳ႕မွာဘဲ တစ္ရက္ပိုၿပီး ေနထိုင္ ၊ လည္စရာ ရွိတာ လည္ၿပီး ေနာက္တစ္ေန႔မွာမွ ခ်င္းမိုင္ၿမိဳ႕ကို တိုက္ရိုက္သြားလိုက္တာက ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ တစ္ေန႔တာ လည္ပတ္ခ်ိန္ရဖို႔ အခြင့္အေရးတစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။ ဒါနဲ႔ဘဲ ကိုယ့္စရိတ္နဲ႔ကိုယ္ တစ္ရက္တာ ဆက္ေနဖို႔ ဆုံးျဖတ္ လိုက္ပါတယ္။

တကယ္တမ္း ခရီးစဥ္ကို စီစဥ္လိုက္ေတာ့ CPCS က တာဝန္ခံေတြက ကားတစ္စီး စီစဥ္ေပးတာေတြ ၊ guide တစ္ေယာက္စီစဥ္ေပးတာေတြေၾကာင့္ အေတာ္ကို အဆင္ေျပသြားခဲ့ရပါတယ္။  တကယ္လို႔သာ မူလက စိတ္ကူး အတိုင္း ကိုယ့္အစီအစဥ္နဲ႔ကိုယ္ တစ္ေယာက္ထဲသြားလည္ျဖစ္လိုက္ရင္ေတာ့ ေသၿပီဆရာလို႔ ေအာ္ရမွာ ေသခ်ာ ပါတယ္။ ရွင္းျပေပးမဲ့လူလည္း မရွိလို႔ ဘာကိုမွလည္း နားလည္သေဘာေပါက္ဖို႔ မရွိႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။  က်ယ္ျပန္႔ၿပီး ျပန္႔က်ဲေနတဲ့ လည္စရာ အေနအထားေတြကို ရသေလာက္အခ်ိန္မွာ စနစ္တက် လည္ပတ္ဖို႔ဆိုတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါဘူး ။

တကယ္ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းတဲ့ ခရီးစဥ္ကို စက္တင္ဘာလ ၇-ရက္ေန႔ မနက္ ေျခာက္နာရီခဲြမွာ စတင္ ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ကို လိုက္ပို႔တဲ့ လမ္းျပနာမည္က Mot Samnang လို႔ ေခၚပါတယ္။ အသက္သုံးဆယ္ ေက်ာ္အရြယ္ အမ်ိဳးသားေလးမို႔ အဆင္ေျပလွပါတယ္။ သူကဘဲ ခရီးစဥ္ကို အစ-အဆုံး ဦးေဆာင္ခဲ့တဲ့အျပင္ သိသင့္သိထိုက္တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းေတြကိုလဲ ရွင္းျပခဲ့တာမို႔ အေတာ္အဆင္ေျပခဲ့ပါတယ္။

Angkor Wat ဘုရားေက်ာင္းႀကီးဆိုတာ ကမၻာေက်ာ္ပါ။ လူသိမ်ားတဲ့ ခရီးသြားေနရာပါ။ ၁၂-ရာစု ေစာေစာပိုင္းမွာ ခမာေတြက ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းႀကီးအေနနဲ႔ တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပုဂံဘုရားေတြက ၁၁-ရာစုမို႔ ေခတ္ၿပိဳင္လို႔ ေျပာႏိုင္မယ္ ထင္ပါတယ္။  ေဘးပတ္လည္မွာ မႏၱေလးနန္းၿမိဳ႕လိုဘဲ က်ံဳးပတ္လည္နဲ႔ ကာရံထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္းဆိုေပမဲ့ က်ံဳးပတ္လည္နဲ႔ လုံျခံဳေရးလုပ္ထားတာကေတာ့ အ့ံၾသစရာ တစ္ခုပါဘဲ။  လမ္းျပရဲ႕ ေျပာျပခ်က္ကေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက ဗီယက္နမ္ဖက္က လူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရဲ႕ ရန္ကို ကာကြယ္ဖို႔လုပ္ထားတာလို႔ ေျပာျပပါတယ္။

အလြန္ႀကီးက်ယ္လွပၿပီး ဆန္းက်ယ္တဲ့ အမြန္းအေျပာက္ေတြနဲ႔ မြမ္းမံထားတဲ့ ဟိႏၵဴဘုရားေက်ာင္းႀကီးကို ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ဗုဒၶဘာသာဘုရားေက်ာင္းအျဖစ္ေျပာင္းလဲ ခဲ့တယ္လို႔လည္း ရွင္းျပပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ့္မ်က္စိ ထဲမွာေတာ့ ႀကီးမားလွတဲ့ သဲေက်ာက္တုံးေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ အေဆာက္အဦ ဆီက မခြါႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။

အားလုံးကို သဲေက်ာက္တုံးေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ တံခါးေပါက္ေတြ ၊ ျပဴတင္းေပါက္ေတြ မွာ ထည့္ထားတဲ့ ပြတ္လုံးေတြကအစ သဲေက်ာက္တုံးေတြနဲ႔ ထုလုပ္ထည့္သြင္းထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။  အစစအရာရာ အားလုံးဟာ သဲေက်ာက္တုံးေတြနဲ႔ဘဲ ထုလုပ္ထားတာကေတာ့ အေတာ္ကိုထူးျခားတယ္လို႔ ေျပာရမယ္ထင္ပါတယ္။

စုလစ္မြမ္းခၽြန္ေတြ ၊ ကႏႈတ္ပန္းေတြ အားလုံးဟာ ေက်ာက္သားကိုဘဲ ထြင္းထုထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။   တစ္ခ်ိဳ႕ သဲေက်ာက္နံရံခ်ပ္ႀကီးေတြအေပၚမွာ အဲဒီေခတ္က လူေနမႈပုံစံေတြ ၊ ဇာတ္လမ္းေတြကို ပုံေတြနဲ႔ ထြင္းထုထားတာ လည္း ကမၻာေက်ာ္ေလာက္တဲ့ လက္ရာလို႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

အဲဒီ Angkor Wat ဘုရားေက်ာင္းအေၾကာင္းကေတာ့ ေျပာမဆုံးေပါင္ ေတာသုံးေထာင္ ေျပာလို႔ကုန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။  ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ေလာက္ဘဲ ႏွံ႔စပ္ေအာင္ေရးလဲ Wikipedia ေလာက္ စံုေအာင္ ေဖၚျပႏိုင္မယ္ မဟုတ္ပါ ဘူး။  အခု ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တဲ့ အေၾကာင္းေတြက ကၽြန္ေတာ္ျမင္ခဲ့တဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ စိတ္ကူးေတြကိုဘဲ အဓိကထားေျပာ ခ်င္တာပါဘဲ။

နာမည္ႀကီးလွတဲ့ ဘုရားေက်ာင္းမို႔ ေရာက္ျဖစ္ေအာင္သြားခဲ့တယ္။ အလယ္ဗဟိုက ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးေပၚကို တက္ျဖစ္ေအာင္ တက္ခဲ့တယ္။ ဘာကို သတိထားမိလဲဆိုေတာ့ တက္ဖို႔ ေလွခါးကို တကယ့္မူရင္းေလွခါးအေပၚမွာ သတ္သတ္ထပ္ထိုးထားတာပါဘဲ။  တကယ္လို႔သာ မူလေလွခါးက တက္မယ္ဆိုရင္ ဘယ္သူမွ တက္ႏုိင္မယ္ မထင္ပါဘူး။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ မူလေလွခါးဟာ ၇၅-ဒီဂရီေလာက္ မတ္ေစာက္ေနလို႔ဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒီေလာက္ေတာင္ မတ္ေစာက္ေနေတာ့ ဘယ္လိုလုပ္တက္မလဲ လို႔ လမ္းျပကို ေစာဒကတက္လိုက္မိေတာ့ သူက ေျခေရာလက္ေရာ သုံးၿပီးတက္ရတဲ့ပုံမ်ိဳးကို လုပ္ျပပါတယ္။ ကုပ္ကပ္တြယ္တက္ရတဲ့ အေနအထားမ်ိဳးနဲ႔ တက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဆို အသက္အရြယ္ႀကီးရင့္သူေတြ ၊ မိန္းမေတြ ၊ ခေလးေတြ ၊ မသန္စြမ္းသူေတြ တက္ဖို႔ကေတာ့ ဘယ္လိုမွ အဆင္မေျပာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ တမင္သက္သက္ကို လုပ္ထားတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဘာအေၾကာင္းလဲ ဆိုတာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လဲ မေျပာတတ္ပါဘူး။ ေဘးရန္တစ္ခုခုကို ကာကြယ္ထားတာလား။ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ခုခု တစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ကန္႔သတ္ထားခ်င္ခဲ့တာလားေတာ့ မသိပါဘူး။

ေလွခါးေတာ့ လုပ္ထားတယ္။ ဒါေပမဲ့ လြယ္လြယ္ကူကူတက္မရေအာင္လည္း လုပ္ထားျပန္တယ္။

ကၽြန္ေတာ္ တို႔ဆီက ကန္ထရိုက္တိုက္ေတြ ေဆာက္ေတာ့ ေနာက္ေဖးမွာတပ္တဲ့ အေရးေပၚေလွခါးေတြကို မ်က္လုံးထဲမွာ ေျပးျမင္ လိုက္မိတယ္။

ထြင္းထုထားတဲ့ ပုံေတြ ၊ ကႏုတ္ေတြအမ်ားႀကီးထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ သတိထားမိတဲ့ အရုပ္ကို လက္ညိွဳးထုိးျပ ေတာ့ လမ္းျပမ်က္ႏွာပ်က္သြားပါတယ္။ ကေခ်သည္မိန္းမပုံေတြလို႔ လမ္းျပက ေျပာျပပါတယ္။ ေထာင့္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ထြင္းထုထားတာပါ။  ထူးတာက ဘယ္သူေတြမွန္း မသိရတဲ့ လူေတြက ကိုင္တြယ္ပြတ္သပ္သြားၾကလို႔ အဲဒီအရုပ္မရဲ႕ ႏို႕ႏွစ္ဖက္ဟာ မဲေျပာင္ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္က လမ္းျပ Mot Samnang ကို ရွင္းျပပါတယ္။ ဒို႔ ျမန္မာထဲက မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ မင္းတို႔ ကေမၺာဒီးယား က ေၾကးရုပ္ႀကီးေတြ ရွိတယ္။ ထိုင္းေတြက စစ္ႏိုင္ၿပီး ယူလာတာ။ အဲဒါကို ျမန္မာေတြက စစ္ႏိုင္ေတာ့ ထုိင္းဆီကေန ျမန္မာကို ယူေဆာင္လာခဲ့တာ။ အခုထိ ရွိေနတုန္းဘဲ။ ျမန္မာေတြက သူတို႔ဗိုက္နာရင္ အဲဒီအရုပ္ေတြရဲ႕ ဗိုက္ကို လာပြတ္ၾကတယ္။ ရင္ဘတ္နာရင္ ေၾကးရုပ္ရင္ဘတ္ကို လာပြတ္ၾကတယ္။ ေရာဂါေပ်ာက္တယ္လို႔ ယုံၾကည္ၾကတယ္။ 

အခု ဒီကေခ်သည္မိန္းမေတြရဲ႕ ရင္သားေတြကို လူေတြကိုင္သြားၾကတာလဲ အဲဒီလို သေဘာမ်ားလားလို႔ ေမး ၾကည့္္ေတာ့ သူက ေခါင္းခါပါတယ္။ ဘာမွလဲ ဆက္မေျပာေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာေပါက္သြားပါတယ္။ ဆိတ္ကြယ္ရာမွာ လူေတြ ေဖါက္ျပန္တတ္ပုံမ်ား    သဲေက်ာက္မွာ ထြင္းထုထားတဲ့ ကေခ်သည္အရုပ္မေတြေတာင္ အလြတ္မေပးၾကပါကလား။  အဲဒီလို မဲေျပာင္ေနတဲ့ ကေခ်သည္အရုပ္မေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားေတြ႕ခဲ့ပါတယ္။

Angkor Wat ဘုရားဆီကို လာတဲ့ ဧည့္သည္ေတြဟာ တစ္ႏွစ္ကို ႏွစ္သန္းေက်ာ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အခုဆိုရင္ သုံးသန္းေက်ာ္လာႏိုင္ေအာင္ ႏိုင္ငံေတာ္ အစိုးရ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေလာက္မ်ားမွေတာ့ ေဖါက္ျပန္တဲ့လူေတြလဲ အေတာ္မ်ားမ်ားပါလာႏိုင္တယ္လို႔ဘဲ ယူဆလိုက္မိပါေတာ့တယ္။

Angkor Wat ဘုရားေက်ာင္းႀကီးဟာ လူေတြမ်က္စိေအာက္က ႏွစ္ေပါင္းေလးရာေက်ာ္ေပ်ာက္ကြယ္ေနခဲ့ၿပီးမွ ျပန္ေတြ႕ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက ေနထိုင္ခဲ့တဲ့လူေတြ ဘယ္လိုေပ်ာက္သြားၾကသလဲ။ ဘယ္ကို ေျပာင္းသြား ၾကသလဲဆိုတာ အခုထိ ေျခရာခံေနရဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။  လူသူနဲ႔ ကင္းေဝးေနခဲ့တဲ့ကာလေတြမွာေတာ့ သဘာဝ ေဘးအႏၱရာယ္ ကလဲြရင္ ဘာမွမရွိေလာက္ပါဘူး။ ခုလို လူေတြနဲ႔ ျပန္နီးစပ္လာေတာ့ သဲေက်ာက္ရုပ္ ကေခ်သည္ အရုပ္မေတြ ဒုကၡေရာက္ရတာကို စဥ္းစား မိၿပီး ျပဳံးရပါေသးတယ္။

ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးရဲ႕ တစ္ေနရာမွာေတာ့ ထင္မွတ္မထားတဲ့ ျမန္မာစာစု တစ္စုကို ေက်ာက္နံရံမွာ ထြင္းထု ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ စာကို ဖတ္ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ၁၂၈၈ ခုႏွစ္က ထိုးထားတာ အခုဆိုရင္ ၉၁-ႏွစ္ ရွိခဲ့ၿပီဆိုတာ သိလိုက္ရတယ္။ ပိုၿပီးထူးတာက အဲဒီစာမွာပါတဲ့ လုံးကုႏၷ ဆိုတာပါဘဲ။  ရွမ္းအဖိုးႀကီးေတြကို “လုံး”  ဆိုၿပီး တပ္ေခၚၾက ပါတယ္။ ပတၱေပါင္ၿမိဳ႕က လုံးကုႏၷ ဆိုတဲ့ ရွမ္းအဖိုးႀကီးပါ။  ပတၱေပါင္ၿမိဳ႕ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္မွာလဲ ကၽြန္ေတာ္ မသိပါဘူး။

ကၽြန္ေတာ့္ ဦးေလးဟာ ၁၉၅ဝ ေက်ာ္ေလာက္မွာ ဘန္ေကာက္ ၊ ကလကတၱား ၊ ပိုင္းလင္း ဆိုတဲ့ၿမိဳ႕ေတြကို လွည့္သြားၿပီး အေရာင္းအဝယ္လုပ္ခဲ့တဲ့ ေက်ာက္ကုန္သည္ တစ္ဦးပါ။  သူတို႔အဖဲြ႕ေတြက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ၊ စမ္းေခ်ာင္းမွာ ေနတဲ့ ရွမ္းအုပ္စုေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အရင္က ရွမ္းလမ္းဆိုတာ ရွမ္းေတြအမ်ားႀကီးေနခဲ့တဲ့ သေဘာပါ။ ဦးဂြယ္လမ္းမွာ ရွိခဲ့တဲ့ ရွမ္းအသင္းတိုက္ကို ကၽြန္ေတာ္ငယ္ငယ္က အေဖနဲ႔ လိုက္သြားဖူးလို႔ မွတ္မိေနပါေသးတယ္။

အဲဒီ စမ္းေခ်ာင္းက ရွမ္းေတြဟာ ကၽြန္ေတာ့္လိုဘဲ ဗမာနာမည္ေပးထားၾကတာ မ်ားပါတယ္။ သူတို႔တေတြဟာ အခု ကေမၺာဒီးယား “ပိုင္းလင္း” ေဒသမွာ ေက်ာက္လာတူးသလို ေက်ာက္အေရာင္းအဝယ္လုပ္ၾကပါတယ္။ အေျခခ် ေန ထိုင္သူေတြလည္း အေတာ္မ်ားတယ္လို႔ ဦးေလးက ေျပာျပဖူးပါတယ္။ စမ္းေခ်ာင္းက ရွမ္းေတြဟာ အဲဒီ ပိုင္းလင္းေဒသ ကို အကုန္ေျပာင္းသြားၾကသလားလို႔ေတာင္ ထင္မွတ္ရပါသတဲ့။  လြန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္ေလာက္က ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ နာမည္ႀကီး ေက်ာက္သူေဌးႀကီး ဦးရိုးထင္း ဆိုတာ ရွိခဲ့တယ္။ တကယ့္နာမည္က ဦးမ်ိဳးတင့္ လို႔လဲ ဆိုၾကပါတယ္။ သူလဲ ဘဲ ပိုင္းလင္းေဒသမွာ ႀကီးပြါးခဲ့တာလို႔ သိရပါတယ္။ ရွမ္းေတြက အဲဒီေဒသကို “ေမာ္ဖိုင္းလိုင္း” လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဓိပၸါယ္ကေတာ့ မီးလင္းတဲ့တြင္း လို႔ရပါတယ္။  Mot Samnang ကို ကၽြန္ေတာ္ရွင္းျပေတာ့ အေတာ္ကို အ့ံအားသင့္ေန ပါတယ္။ ပိုင္းလင္းေဒသကိုလဲ သူက ဂူးဂဲေျမပုံမွာ ရွာၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ကို ျပပါတယ္။

အဲဒီအေၾကာင္းေတြ ေျပာျပေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္က Guide ျပန္ျဖစ္သြားေတာ့တာေပါ့ ။

၁၂၈၈ ခု ။ ဏယုံလၦဳပ္ ၁ ရက္ စေနေန႔ ပတၱေပါင္ၿမိဳ႕ေန လုံးကုႏၷ ။ ဇနီး မအိမ္ ၊ တူမ မယ္က်င္ ။ ေမါင္ထြန္းလူ ဇနီး မယ္ဆစ္ ။ သားေမါင္ထြန္းစိန္ ။ သမီး မသိမ္းခင္။

Angkor Tom ဆိုတဲ့ ဘုရားကိုလဲ ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ အဝင္ဝတံတားမွာ ေျမြႀကီးတစ္ေကာင္ကို လူ ၅၄ ေယာက္က  တန္းစီၿပီး မထားတဲ့ပုံ တစ္ဖက္ တစ္ခ်က္စီမွာ ထုလုပ္ထားပါတယ္။ ၅၄ ဆိုတာ ေပါင္း လို္က္ရင္ ( ၉ )  ဂဏန္းျဖစ္တယ္လို႔ လမ္းျပကေျပာျပပါ တယ္။  အထဲကို ေရာက္ၿပီး ဘုရားကိုသြားေတာ့လဲ မ်က္ႏွာပုံ ေလးခုစီပါတဲ့ ပုထိုးေတာ္က စုစုေပါင္း ၅၄-ခုလို႔ေျပာျပန္ပါတယ္။  ၅၄ ဆူကို မ်က္ႏွာေလးခုဆီနဲ႔ ေျမွာက္ၾကည့္လိုက္ရင္ ၂၁၆ ရပါတယ္တဲ့။ အဲဒါေတြ ေပါင္းလိုက္ရင္လဲ  ၉ - ဂဏန္း ရျပန္ပါသတဲ့။   ကိုးနဝင္းဘုရား ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိႏၵဴ ယဥ္ေက်းမႈ လား ၊ ဗုဒၶယဥ္ေက်းမႈ လားေတာ့ မသိပါဘူး။  

၉ ဂဏန္းကို ႀကိဳက္ၿပီး  ၉-ရက္ေန႔ ၉-နာရီမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေပါင္း ၇ဝ၂-ေယာက္နဲ႔ စခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသားညီလာခံကို ျပန္သတိရမိပါေသးတယ္ဗ်ာ ။

ဒါေပမဲ့လဲ သခၤါရ တရားကိုေတာ့ မေက်ာ္လြန္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ အဲဒီမွာ ပ်က္စီးေနတဲ့ အပ်က္အစီးပုံႀကီးေတြက ျပသေနတာမို႔  သံေဝဂတရား ပြါးမ်ားမိပါေသးတယ္။

ညဖက္ေရာက္ေတာ့ တစ္ေယာက္ထဲ ညေစ်းကို ညစာထြက္စားပါတယ္။  အကင္ဆိုင္တစ္ဆိုင္မွာ ကင္းၿမီး ေကာက္ ၊ ပင့္ကူ ၊ ေျမြ စတဲ့အေကာင္ေတြကို တုတ္ထုိးကင္ေရာင္းေနတာေတြ႕လို ဓါတ္ပုံတစ္ပုံ ရိုက္ခဲ့ပါတယ္။

ကေမၺာဒီးယားတစ္ႏိုင္ငံလုံးက Angkor Wat ဘုရားေက်ာင္းနဲ႔ လုပ္စားေနၾကတာပါ။ သူတို႔ ႏိုင္ငံရဲ႕ အလံမွာေတာင္ ဘုရားေက်ာင္းပုံထည့္ထားတာကို ၾကည့္ရင္ သိသာလွပါတယ္။  Siem Reap  တစ္ၿမိဳ႕ ထဲမွာတင္ ဟိုတယ္ေတြခ်ည္း ရွစ္ရာေက်ာ္ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။  ေငြေၾကးဆိုရင္လဲ ေဒၚလာဘဲ သုံးပါတယ္။ ေဒၚလာနဲ႔ဘဲ ႏႈန္းကိုေရးထားပါတယ္။ သူတို႔ေငြက တစ္ေဒၚလာနဲ႔လဲရင္ ၄ဝဝဝ ရပါသတဲ့။ ေငြေဖါင္းပြႏႈန္းျမင့္တယ္လို႔ ဆိုရပါမယ္။ ကၽြန္ေတာ္တည္းတဲ့ ဟိုတယ္ကေနၿပီး ညေစ်းကို သုံးဘီးဆိုင္ကယ္ငွါးစီးတာ ႏွစ္ေဒၚလာေပးရပါတယ္။ ဘီယာတစ္ခြက္ ဆင့္ငါးဆယ္ ဆိုေတာ့ ေစ်းသိပ္မႀကီးဘူးလို႔ ေျပာရမွာပါ။

ၿမိဳ႕ထဲကုိ တစ္ပတ္လွည့္ေမာင္းခိုင္းၿပီး ေလၽွာက္ၾကည့္ေတာ့ သူတို႔သာမန္ အရပ္သားအိမ္ေတြက ေမာ္လၿမိဳင္ ဖက္က မြန္အိမ္ေတြလိုမ်ိဳး ေျခတန္ရွည္ ရွည္ေျမာေျမာပုံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။  မြန္ခမာ မ်ိဳးဆက္ေတြမို႔ တူတာျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ စကားေျပာတဲ့ ေလသံလဲ အေတာ္တူပါတယ္။ ဆရာႏိုင္ဟံသာကို ေမးၾကည့္ေတာ့ တစ္ခ်ိဳ႕စကားလုံးေတြ တူပါတယ္တဲ့။ ဒါေပမဲ့ ေသေသခ်ာခ်ာ စကားေျပာၾကည့္ေတာ့လဲ သေဘာမေပါက္ၾကပါဘူးတဲ့။

သုံးဘီးဆိုင္ကယ္သမား ၊ ဟိုတယ္တံခါးေပါက္ေစာင့္ ၊ လမ္းျပ  Samnang ၊ ကားေမာင္းတဲ့ ကားသမား တို႔ကို စပ္စုၾကည့္ပါတယ္။ ခင္ဗ်ားတို႔ အစိုးရအေပၚ ဘယ္လိုျမင္သလဲ။ လူထုေထာက္ခံမႈ ရွိသလားလို႔ ေမးေတာ့ တစ္ေယာက္ မွ ေထာက္ခံတာကို မေျပာပါဘူး။ မႀကိဳက္ၾကတဲ့ သေဘာပါဘဲ။  သူတို႔ ႏိုင္ငံေခါင္းေဆာင္က သူမႀကိဳက္ရင္ အကုန္တြယ္တတ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။  

ျမန္မာျပည္မွာ ျမန္မာတိုင္းမ္ ဂ်ာနယ္လာထုတ္တဲ့ ၾသစီႏိုင္ငံသား ဒန္ကေလ ဟာ ျမန္မာျပည္ထက္အရင္ ေစာၿပီး ကေမၺာဒီးယားမွာ အဂၤလိပ္သတင္းစာ ဖႏြန္းပင္တိုင္းမ္ ကိုထုတ္ေဝခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ သတင္းစာ အေျခအေနေကာင္းသလားလို႔ ကၽြန္ေတာ္က စပ္စုၾကည့္လိုက္ေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စီယမ္ရိဗ္ၿမိဳ႕ ေရာက္တဲ့ေန႔မွာဘဲ ပိတ္သိမ္းလိုက္တယ္လို႔ ေဒသခံတစ္ေယာက္က ကၽြန္ေတာ့္အေမးကို ျပန္ေျဖခဲ့ပါတယ္။  ဘာျဖစ္လို႔လဲလို႔ ဆက္ေမးလိုက္ေတာ့ အစိုးရကို ေဝဖန္တာမ်ားလို႔ ဆိုၿပီးေျပာျပပါတယ္။

ကၽြန္ေတာ္လဲ ဘာမွ ဆက္မေမးလိုက္ေတာ့ပါဘူး။