အတို႔အေထာင္ ေမးခြန္းမ်ား

ေမး-    ရွမ္းျပည္နယ္က က်ယ္ျပန္႔တယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ ရွမ္းတစ္မ်ိဳးတည္းေနတာ မဟုတ္ဘူး။ ပေလာင္၊ ပအို၀္းေတြေရာ အျခား တိုင္းရင္းသား ေတြေရာ ေပါင္းစုံေန ေနၾကေတာ့ အန္ကယ္တို႔က ဖယ္္ဒရယ္ကို ေတာင္းဆိုေနၾကေတာ့ တကယ္လို႔ ရခဲ့မယ္ဆိုရင္ တျခား တိုင္းရင္းသားေတြအတြက္ေရာ စဥ္းစားတာရွိပါသလား။

ေျဖ -    ဖယ္ဒရယ္ ရခဲ့ရင္ ရွမ္းတစ္မ်ိဳးထဲ ရမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စု တစ္ခုလုံး ရမွာပါ။ ကိုယ့္တစ္မ်ိဳးထဲအတြက္ သီးသန္႔ ေတာင္းဆိုတယ္ ဆိုတာမ်ိဳးက မရွိပါဘူး။ ရွိလည္း မရွိသင့္ပါဘူး။ ရွိခဲ့ရင္လည္း သဘာ၀မက်ပါဘူး။ ရလည္း မရႏိုင္ပါဘူး။ အားလုံးဟာ တန္းတူညီမွ် ျဖစ္ရ မွာပါ။ အခြင့္အေရးေတြ အကုန္ ထပ္တူထပ္မွ် တူရမွာပါ။

          ခုဆိုရင္  က်ေနာ္တို႔ Trust building  ေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ေနပါတယ္။ ေဆြးေႏြးပဲြ ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီေတာင္ ဖဲြ႕ ၿပီးပါၿပီ။ ရက္ကိုေတာ့ မသတ္မွတ္ရေသးဘူး။ မွတ္ပုံတင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ အကုန္ဖိတ္ပါမယ္။ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲထားတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖဲြ႕ေတြကိုလည္း ဖိတ္ပါမယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္နဲ႔ ကယားျပည္နယ္ ႏွစ္ျပည္နယ္ ေပါင္းၿပီးလုပ္ၾကမွာပါ။

ေမး-    က်ေနာ္တို႔ ဗမာေတြက တိုင္းရင္းသားေတြကို ဖိႏွိပ္တယ္လို႔ ေျပာၾကတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္မွာေရာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားေတြက တျခား တိုင္းရင္းသားေတြကို ဖိႏွိပ္တယ္လို႔ ေျပာသံေတြ ထြက္လာပါတယ္။ အဲဒီအေပၚေရာ ဘယ္လိုျမင္ပါသလဲ။

ေျဖ-     ေသြးထိုးတဲ့ စကားေတြပါဗ်ာ။ ရွမ္းေတြက တျခားကိုသြားဖိႏွိပ္ဖို႔ ေနေနသာသာ ကိုယ့္ကိုကိုယ္ေတာင္မွ လုံေအာင္ မကာကြယ္ႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတာ။ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး သူမ်ားကို ဒုကၡေပးႏိုင္မလဲ။  ခဲြျခားထားမွ ေသြးကြဲေနမွ အင္အားယုတ္ေလွ်ာ့ေနမွာေလ။ က်ေနာ္တို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ထဲမွာ တပ္ေတြသိပ္မ်ားေနတယ္ဗ်ာ။ တပ္ေတြသိပ္မ်ားေနရင္ ျပႆနာပိုျဖစ္တတ္တယ္ေလ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ တပ္ေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေစခ်င္တာဘဲ။

ေမး-    အခု ရွမ္းျပည္နယ္မွာ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိတယ္။  အခု အခ်ိန္မွာ အန္ကယ္တို႔က ဖယ္ဒရယ္ကို တြန္းတြန္းတိုက္တိုက္ လုပ္ေနတာဆိုေတာ့ လြယ္ကူပါ့မလား။

ေျဖ-     လက္နက္ကိုင္ သိပ္မမ်ားပါဘူး။ ငါးဖဲြ႕ေလာက္ဘဲ ရွိပါတယ္။ ျပႆနာကေတာ့ ရွိေနတယ္။ စားပဲြ၀ိုင္းေပၚမွာဘဲ ေျပာဆိုၾကရမွာပါ။ တန္းတူတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ျဖစ္လာရင္ လက္နက္ကိုင္တာေတြလည္း ေလွ်ာ့သြားမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတာပါဘဲ။ လက္နက္ကိုင္တပ္ေတြမ်ားတယ္ဆိုေပမဲ့ သူတို႔နဲ႔ စားပဲြ၀ိုင္းမွာ စကားေျပာၾကည့္ရင္ ဖယ္ဒရယ္ကိစၥမွာ သူတို႔ဟာ အတားအဆီး မဟုတ္ဘူးဆိုတာ ေတြ႕ၾကရမွာပါ။

ေမး-    ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေနတဲ့ အထဲမွာ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ မပါေတာ့ လြယ္ကူပါ့မလား။

ေျဖ-     မျဖစ္ပါဘူး။ အခုက point of view ကို ၾကည့္ရမွာေလ။  အခု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ေနတာက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၾကတဲ့ အဆင့္ဘဲရွိေသးတာပါ။  တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြက ဟိုဘက္ပါရင္လည္း ၁၇(၁)  နဲ႔ ၿငိမယ္။ ေနာက္တစ္ဖက္က ပါရင္လည္း ၀ိုင္းအျပစ္တင္ၾကလိမ့္မယ္။ ဒါက စစ္ေရးကိစၥေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဟိုတပ္ကို ဒီေရြ႕ပါ။ ဒီတပ္ကို ဟိုေရြ႕ပါ ဆိုၿပီး တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္ေတြ ေျပာလို႔မရဘူး။ သိလည္း မသိၾကပါဘူး။ လုပ္ပိုင္ခြင့္လည္း မရွိၾကပါဘူး။  တစ္ခုေတာ့ ရွိတယ္။ စားပဲြ၀ိုင္းေဆြးေႏြးပဲြေတြ လုပ္ၾကရင္ေတာ့ ပါ လာရေတာ့မယ္လို႔ ထင္ရတာပါဘဲ။

ေမး-    အန္ကယ္တို႔ ၂၀၁၅ မွာ ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္ဖို႔ေရာ အစီအစဥ္ ရွိပါသလား။

ေျဖ-     ေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ခုထိ ဘာမွ မဆုံးျဖတ္ရေသးပါဘူး။ အခု အေျခခံဥပေဒကို က်ေနာ္တို႕က မႀကိဳက္ဘူးဗ်ာ။ ႏိုင္ငံသား တစ္ေယာက္ရဲ႕ တာ၀န္အရေတာ့ လိုက္နာရတာေပါ့။ က်ေနာ္တို႔ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ အခု အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ေရးပါဘဲ။

ေမး-    အန္ကယ္တို႔ က်ားေခါင္းပါတီကို ရွစ္ျပည္ေထာင္မူ၀ါဒ ကိုင္စဲြထားတဲ့ ေခါင္းမာတဲ့အုပ္စုလို႔ ေျပာေနၾကတယ္။ အန္ကယ့္ အျမင္ကေရာ။

ေျဖ-     ရွစ္ျပည္နယ္မူ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မူမဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ခဲ့တဲ့ မူလည္းမဟုတ္ပါဘူး။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ျပည္နယ္ေပါင္းစုံပါ၀င္တဲ့  ညီလာခံႀကီးကေန အေၾကအလည္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီး သေဘာတူထားခဲ့ၾကတဲ့ မူသာျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔က အဲဒီမူကို အေမြခံခဲ့ရတာပါ။ လူႀကီးေတြ လုပ္သြားတဲ့ မၿပီးေသးတဲ့ အလုပ္တစ္ခုကို ဆက္လုပ္ေနၾကတာပါ။ ေကာင္းတာ မေကာင္းတာကေတာ့ တစ္ပို္င္းေပါ့။  အခု ေျပာေနတာက  က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈဘဲ။ ကမ္းလွမ္းခ်က္ဘဲ။  ေဆြးေတာင္ မေဆြးေႏြးရေသးဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိတယ္ဆိုတာကို လုိက္ေျပာင္းေနရင္ ဘယ္လိုုလုပ္ ဆက္ေဆြးေႏြးၾကမလဲ။  ေသေသခ်ာခ်ာေလ့လာၿပီးမွ ေ၀ဖန္ရင္ အမွန္ကို ျမင္မွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ လုပ္တာက  ျပည္ေထာင္စုႀကီးတစ္ခုလုံးအတြက္ပါ။ ကိုယ့္တစ္ခုတည္း အတြက္ မဟုတ္ပါဘူး။  ဒီ့ထက္ တန္းတူညီမွ်တဲ့  တရားမွ်တတဲ့ မူေတြရွိေနရင္ က်ေနာ္တို႔ကို ေျပာပါလို႔ ေျပာထားပါတယ္။ အက်ိဳးအေၾကာင္းေတာ့ ဆီေလ်ာ္ဖို႔ လိုတာေပါ့။  က်ေနာ္တို႔က အာဏာကိစၥ ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူး။ အေျခခံဥပေဒ မွန္ကန္ဖို႔ ၊ ၿပီးရင္ အားလုံးက လိုက္နာဖို႔ လုပ္ေနတာ။ ဖဲြ႕စည္းပုံ ေကာင္းရင္ ဘယ္သူလုပ္လုပ္ပါ။ အေရးမႀကီးပါဘူး။ ဘာျပႆနာမွ မရွိပါဘူး။ အခု ဖဲြ႕စည္းပုံအတိုင္းဆိုရင္ ဦးခြန္ထြန္းဦး ၀န္ႀကီး၀င္လုပ္မယ္ဆိုလည္း က်ေနာ္တို႔ မႀကိဳက္ပါဘူး။ လုပ္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေတြကို ေခါင္းမာတယ္လို႔ ေျပာရင္ မွန္ပါ့မလား။ ဒါကိုမွ ေခါင္းမာတယ္ဆိုရင္ က်န္တာေတြက အညႇာလြယ္တယ္လို႔ ေျပာရမလို ျဖစ္သြားမွာေပ့ါ။

ေမး-    ဒါဆို ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို  လႊတ္ေတာ္ထဲ မ၀င္ဘဲ ျပင္ႏိုင္ပါ့မလား။

ေျဖ-     အခု အေျခအေနက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာကို  မျပင္ႏိုင္ေတာ့လို႔ တျခားကို စဥ္းစားလာရတာပါ။  ေနာက္ၿပီး အမ်ိဳးသားျပန္လည္ ရင္ၾကား ေစ့ေရးကိစၥကိုလည္း ေမ့ထားလို႔ မရပါဘူး။  အမ်ိဳးသားျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရးကိစၥက မျဖစ္မေန ေရွာင္လဲြလို႔ မရတဲ့  လုပ္ကိုလုပ္ရမယ့္ ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်န္ထားလို႔ မရႏိုင္ပါဘူး။

ေမး-    ၂၀၁၅ မွာ NLD က ႏိုင္ဖို႔ မ်ားတယ္ေလ။ သူတို႔ေတြ ေရာက္သြားၿပီဆိုရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ လုပ္သြားႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေကာ။

ေျဖ-     သူတို႔ေရာက္သြားရင္ေတာ့ လုပ္မွာပါ။ လုပ္ႏို္င္ မလုပ္ႏိုင္၊ ျဖစ္ႏိုင္ မျဖစ္ႏိုင္ ဒါကိုေတာ့ စဥ္းစားရမွာပါ။

ေမး-    လႊတ္ေတာ္ထဲ၀င္ရင္ ပိုေကာင္းမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ပိုအားေကာင္းမယ္ ထင္တယ္ေလ။ အဲဒါကေရာ ?

ေျဖ-     အဲဒီလို ထင္လို႔ ေဒၚစု လႊတ္ေတာ္ထဲကို သြားတယ္လို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္။ စစ္တုရင္ကစားပဲြနဲ႔ေျပာရရင္ သူက ဘုရင္မ ပါဘဲ။ ဘယ္အကြက္ကို ေရြ႕ေရြ႕  ေရြ႕ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ခုနစ္ဆယ့္ငါး ရာခုိင္ႏႈန္းအျပည့္ ရေအာင္ေတာ့ စည္းရုံးဖို႔ မလြယ္လွပါဘူး။ ရတယ္ဘဲထား တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မပါဘဲလည္း မျဖစ္ႏိုင္ျပန္ဘူး။ ေနာက္ၿပီး တပ္မေတာ္မွာ အခြင့္အေရးတစ္ခုရွိေနေသးတယ္။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ ကိုယ္ေရြးထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ကို လြယ္လြယ္နဲ႔ မေျပာင္းႏိုင္ေပမဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ကိုေတာ့ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က   အခ်ိန္မေရြး အေျပာင္းအလဲ လုပ္လို႔ ရတယ္။ အဲဒီလို အေျခအေနမွာ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး ကိုယ့္ဖက္ပါေအာင္ စည္းရုံးႏိုင္မလဲ။ ကိုယ့္လူေတြကိုသာ တစ္ဖက္က စည္းရုံးသြားဖို႔ မ်ားပါတယ္။

          လႊတ္ေတာ္က အေရးမႀကီးဘူးလို႔ က်ေနာ္ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။ သူ႕အပိုင္းမွာ လုပ္ႏိုင္တာေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဖဲြ႕စည္းပုံ စည္းမ်ဥ္းကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပင္ဖို႔ မလြယ္တာ အမွန္ပါဘဲ။  အခု ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးကို ၾကည့္လိုက္ရင္ ျပည္တြင္းစစ္ရပ္စဲေရး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာလည္း ေရွာင္လဲြလို႔ မရတဲ့ ၊ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးရမယ့္ ကိစၥ တစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ လုပ္ရမွာေတြေတာ့ အမ်ားႀကီးပါ။ တစ္ဆင့္ခ်င္း တစ္ဆင့္ခ်င္း တစ္ခုၿပီး တစ္ခု လုပ္သြားရမွာပါ။  အခုဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔က အခ်င္းခ်င္းေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရေအာင္ ယုံၾကည္မႈ တည္ေဆာက္ဖို႔ နားလည္မႈရွိဖို႔ လုပ္ေနၾကတာပါ။ ရွမ္းျပည္သား စိတ္ဓါတ္နဲ႔ လုပ္ေနၾကသလို တစ္ၿပိဳင္နက္ထဲမွာလည္း ျပည္ေထာင္စုသား စိတ္ဓါတ္နဲ႔ က်ေနာ္ တို႔ အတတ္ႏိုင္ဆုံး လုပ္ေနၾကတာပါ။

( ၂၀၁၃ ခုနွစ္ မတ္လ  Unity Journal . တြင္ ေဖၚျပထားပါသည္ )