လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္း အဖဲြ႕၏ ယေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဆန္းစစ္ခ်က္ (၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီလ)

ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီဆီကို  စာတမ္းေတြ၊ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြ၊ သုံးသပ္ခ်က္ေတြ၊ ထင္ျမင္ယူဆခ်က္ေတြ၊ အၾကံ ေပးတိုက္တြန္းခ်က္ေတြ စသျဖင့္ အမ်ားအျပား ေရာက္ရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီအထဲက လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္း အဖဲြ႕ ဆိုတာ ရဲ႕ သုံးသပ္ဆန္းစစ္ခ်က္ (၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီလ) ဆိုတဲ့ ဆန္းစစ္ခ်က္က ထူးျခားေနတာနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ blog  မွာ ေဖၚျပလိုက္ပါတယ္။

လက္ဖက္ရည္ၾကမ္း၀ိုင္း  အဖဲြ႕၏  ယေန႔  ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ဆန္းစစ္ခ်က္ (၂၀၁၄ ဇႏၷ၀ါရီလ)

            ယေန႔ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အေျခအေနအေပၚ ဆန္းစစ္ၾကရာတြင္ အားလုံးလိုလိုက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္သည္ ခက္ခဲေသာ ႏွစ္ တစ္ႏွစ္ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ခန္႔မွန္းထားၾကပါသည္။ ဗဟုအဖဲြ႕မွ ဦးေအာင္သူၿငိမ္း၏ သုံးသပ္ခ်က္အေနျဖင့္မူ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္သည္ ထူးထူးျခားျခား အေျပာင္းအလဲ မရွိႏိုင္ဟု ေတာ္၀င္ႏွင္းဆီတြင္ က်င္းပေသာ စကားစစ္ထိုးပဲြတြင္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ေတြးထင္ခ်က္ အမ်ိဳးမ်ိဳး ရွိေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

လက္ငင္း ေစာင့္ၾကည့္ရမည့္ အခ်က္ (၃) ခ်က္ -  

မည္သို႔ပင္ ဆိုၾကေစကာမူ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္သည္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအေျခအေန အရပ္ရပ္ကို အကဲခတ္ရမည္ ျဖစ္ေသာ အေျခခံႏွစ္ တစ္ႏွစ္ဆိုလွ်င္ မွားမည္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။  ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း ျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး မၿပီးျပတ္ေသးဘဲ ၂၀၁၄ ထဲအထိ ဆက္လက္သယ္ေဆာင္သြားေနရသည့္ ထင္ရွားေသာ ျဖစ္ရပ္မ်ားကို ၾကည့္လွ်င္ (၁) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပူးေပါင္းေလ့လာေရးေကာ္မတီ ကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၀၉- ဦးျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားၿပီး ျပည္သူလူထု ႏွင့္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားထံသို႔ အၾကံညဏ္ေတာင္းခံစာမ်ား ေတာင္းခံထားခဲ့ရာ အခ်က္အလက္ သုံးသိန္းေက်ာ္ ရရွိ ထားသည္ဟု ထုတ္ျပန္ထားပါသည္။ ထိုအခ်က္မ်ားကို ေလ့လာလ်က္ ဇႏၷ၀ါရီလကုန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပမည္ ျဖစ္ပါသည္။ (၂) အျခားထင္ရွားေသာ ျဖစ္ရပ္မွာ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖၚေဆာင္ေရး လုပ္ငန္းေကာ္မတီ အေနျဖင့္ MPC (ျမန္မာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဖၚေဆာင္ေရးေကာ္မတီ) ႏွင့္ တဲြၿပီး လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းအားလုံး ႏွင့္ တပ္မေတာ္ တို႔အၾကား တစ္ျပည္လုံး အပစ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထုိး ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုႀကိဳးပမ္းမႈ မွာလည္း ေမွ်ာ္မွန္းထားေသာ ကာလထက္ ပိုမိုၾကာေညာင္းေနၿပီး မၿပီးျပတ္ႏိုင္ေသးဘဲ ရွိေနပါသည္။ အျခား အေရးႀကီးေသာ ျဖစ္ရပ္ (၃) အေနျဖင့္  ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ဦးေရႊမန္း၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး  မင္းေအာင္လႈိင္ တို႔အား အေျခခံဥပေဒ ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ေလးပြင့္ဆုိင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးကို ေတာင္းဆိုလိုက္ျခင္းသည္လည္း ထူးျခားခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ တစ္ဖက္ပုဂၢိဳလ္မ်ားအေနျဖင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို ရတိျပတ္ ျငင္းဆိုျခင္း မရွိေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြ ျဖစ္ႏိုင္မည့္ အလားအလာမွာ ေမွးမွိန္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

            ထိုအခ်က္ႀကီးမ်ားကို သုံးသပ္ၾကည့္ပါလွ်င္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ပူးေပါင္းေလ့လာေရး ၁၀၉-ဦး ေကာ္မတီ အေနျဖင့္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္သို႔ အစီရင္ခံစာ တင္သြင္းမည္ဟု ဆိုပါသည္။ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က သုံးသပ္ေဆြးေႏြးမည္ဟု ဆိုပါသည္။ ၿပီးလွ်င္ မည္သို႔ ဆက္လုပ္ မည္လဲ။ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ တစ္စုံတစ္ရာ ခ်မွတ္မည္လား။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း မရွိေသးေပ။ ေလ့လာသုံးသပ္ၿပီးေနာက္ ျပင္စရာ ရွိတာကို အမ်ားဆႏၵ အရဟု ဆိုၿပီး ျပင္ဆင္ေလမလား။ မရွင္းလင္းေပ။ ၁၀၉-ဦး ေကာ္မတီ၏ ေလ့လာသုံးသပ္ခ်က္အား မဲခဲြဆုံးျဖတ္မည္ဟု လုပ္ထုံးလုပ္နည္းကို ေက်ညာထားရာ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပရွိ  တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ရွိေနေၾကာင္းလည္း သိရွိရပါ သည္။ အစိုးရ ႏွင့္ ယင္းလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ တစ္စုံတစ္ရာ မစတင္ႏိုင္မီ၊ (ဆုံးျဖတ္ / သေဘာတူညီမႈ တစ္စုံတစ္ခု မရမီ) ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္၏ သေဘာထားတစ္ခုထဲျဖင့္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုက္လွ်င္ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးကိစၥတြင္ မည္သို႔ အက်ိဳးသက္ ေရာက္မႈမ်ား ရွိလာမည္နည္း။  လႊတ္ေတာ္၏ သုံးသပ္ခ်က္မ်ားကို လႊတ္ေတာ္က မည္သို႔အေကာင္အထည္ေဖၚမည္နည္း။ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ သေဘာထားမ်ားကို ညႇိႏိႈင္းျခင္း ျပဳ / မျပဳ မွာ အမွားမခံ အလြန္သတိျပဳအပ္ေသာ အခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ စဥ္းစားသင့္ေသာ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ေနပါသည္။

            အစိုးရႏွင့္ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအၾကား ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေနျခင္းသည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္း တေလွ်ာက္တြင္ အထူးျခားဆုံးေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြ႕ဆုံ ေဆြးေႏြးပဲြမ်ားဟု ဆိုလွ်င္ တက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ အေတာ္မ်ားမ်ားက မႀကိဳက္ၾကေပ။ သို႔ေသာ္လည္း ယခင္ အစိုးရအဆက္ဆက္ လက္ထက္ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးၾကခဲ့ၾကရာတြင္ အမ်ားအားျဖင့္ လက္နက္ အရင္စြန္႔လႊတ္ေရးကိုသာ ဦးစြာေတာင္း ဆိုခဲ့ၾကသည္။ အစိုးရဖက္မွ မိမိလိုခ်င္ေသာ အခ်က္ကိုသာ လိုက္ေလ်ာရန္ ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။ တစ္ဖဲြ႕ခ်င္းစီ ခဲြၿပီးေတြ႕ဆုံ စကားေျပာခဲ့သည့္ အစဥ္အလာသာ ရွိခဲ့သည္။ ယခု လက္ရွိ အစိုးရ၏ ကိုယ္စားလွယ္အဖဲြ႕အေနျဖင့္ ထူးျခားေသာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပဲြ မ်ားအျဖစ္ တစ္ဖဲြ႕ခ်င္းလည္း ေတြ႕ခဲ့သည္။ အစုအဖဲြ႕ အလိုက္လည္းေတြ႕ဆုံပါသည္။ လက္နက္အရင္ စြန္႔လႊတ္ၿပီးမွ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမည္ဟုလည္း ေတာင္းဆိုျခင္းမ်ိဳး မေတြ႔ရေခ်။ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားဖက္က ေတာင္းဆိုေနေသာ အပစ္ရပ္စဲၿပီးသည္ႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမ်ားကို အျမန္ဆုံး က်င္းပသြားရန္ ဟူေသာ အခ်က္ကိုလည္း မျငင္းဆိုဘဲ အလြယ္တကူ သေဘာတူထားခဲ့ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။  တရားမွ်တစြာ သုံးသပ္ရမည္ဆိုလွ်င္ အစိုးရ ဖက္က ယခုေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားသည္  အျပဳသေဘာေဆာင္သည္ဟုသာ ဆိုရပါမည္။

ဘာေၾကာင့္ အျပဳသေဘာေဆာင္ေနရပါသနည္း။ တိုင္းျပည္ေကာင္းေစခ်င္ေသာ စိတ္ေကာင္း ေစတနာေကာင္း  အမွန္တကယ္ ရွိေန၍လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။  ဦးသိန္းစိန္အစုိးရ၏ အယူအဆတစ္ခုျဖစ္ေသာ တိုင္းျပည္စီးပြါးေကာင္းမြန္ေနလွ်င္ လက္နက္ကိုင္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားလည္း ေလွ်ာ့သြားမည္ ဆိုေသာ အခ်က္ကို အေျချပဳလ်က္ ႏိုင္ငံတကာတိုင္းျပည္မ်ားမွ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ား ေရာက္လာမည္။ ေခ်းေငြမ်ား အကူအညီမ်ား ပိုမိုရရွိလာမည္။ အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလန္းမ်ား ရရွိလာမည္ဆိုလွ်င္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏြဲေနျခင္းမ်ား ေျပလည္ေလ်ာ့ပါးသြားမည္ဟု တြက္ဆထားေၾကာင္း သမၼတ၏ မိန္႔ခြန္းတစ္ခ်ိဳ႕ကို ကိုးကားျပဆိုသူမ်ား ရွိပါသည္။ ထို႔ျပင္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ အေနျဖင့္ ယေန႔ေခတ္စားလာေနေသာ win win policy ကို က်င့္သုံးလ်က္ရွိသည္ဟုလည္း သုံးသပ္ႏိုင္ပါသည္။ လက္ရွိ အစိုးရအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြမ်ား ေအာင္ျမင္မႈ ရွိေစခ်င္သည္ထက္ တစျ္ပည္လုံး အပစ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးပဲြ ျဖစ္ေျမာက္ေရးကို ပိုၿပီးအာရုံစိုက္ေနေၾကာင္း  ေလ့လာၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။ တစ္ဖက္ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားတြင္လည္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ခဲမွန္ခံထားရဖူးေသာ စာသူငယ္ကဲ့သို႔ ေလးညႇိဳ႕သံကို နားစြင့္ၿမဲ ျဖစ္သကဲ့သို႔ အစိုးရအား စိတ္ခ်လက္ခ် ယုံၾကည္မႈထားရန္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။   အဆက္ဆက္ေသာ အစိုးရမ်ား၏ အမွားျပဳမိခဲ့ျခင္းမ်ားမွ ျဖစ္ေပၚခဲ့ရေသာ သံသယမ်ား ေၾကာင့္လည္း ခရီးမတြင္ဘဲ ျဖစ္ေနရသည္။ တပ္ေပါင္းစု ႏွင့္ တပ္ေပါင္းစုတြင္ မပါေသာ သူမ်ားလည္း ရွိေနေသာေၾကာင့္ အားလုံး သေဘာတူေသာ လက္မွတ္ေရးထိုးပဲြကိစၥမွာ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ ျမန္ဆန္မႈ မရွိသည္မွာလည္း သဘာ၀က်ပါသည္။ အဓိက အက်ဆုံးကိစၥမွာ နယက စစ္အစိုးရလက္ထက္ ၁၇-ႏွစ္တိုင္တိုင္ အပစ္ရပ္ထားစဥ္က ေပးခဲ့ေသာ ကတိက၀တ္မ်ားကို အရပ္သား အစိုးရအျဖစ္ မေျပာင္းလဲမီကာလေလးတြင္ စစ္အစိုးရက ေျဗာင္ ခ်ိဳးေဖါက္ခဲ့ၿပီး လက္နက္ခ်ခိုင္းျခင္း၊ နယ္ျခားေစာင့္တပ္ဖဲြ႕အျဖစ္ ေျပာင္းေစခဲ့ျခင္း၊ ျပည္သူ႕စစ္အျဖစ္အသြင္ေျပာင္းေစျခင္းမ်ားကို အတင္းအၾကပ္ ေဆာင္ရြက္ခိုင္းခဲ့ျခင္းမ်ားေၾကာင့္ အပစ္ရပ္မႈမ်ား ပ်က္ျပယ္ခဲ့ရသည္။ ထိုျဖစ္ရပ္မ်ားသည္ မၾကာေသးေသာ ကာလတြင္မွ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ယခုေဆာင္ရြက္ေနေသာ တစ္ႏိုင္ငံလုံးအပစ္ရပ္ေရး ကိစၥရပ္အေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈမ်ား ရွိေနခဲ့ ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ အစိုးရအေနျဖင့္ မည္မွ် လိုက္ေလွ်ာမႈျပဳေစကာမူ အခက္အခဲ ရွိေနၿမဲ ျဖစ္ပါသည္။

            လိုင္ဇာ ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပဲြအၿပီး ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕၌ အစိုးရကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔သည့္ပဲႊတြင္ အစိုးရဖက္မွ တင္ျပေသာ အခ်က္မ်ားသည္ လိုင္ဇာေဆြးေႏြးပဲြ ရလဒ္ (၁၁) ခ်က္ႏွင့္ ကဲြျပားျခားနားမႈမ်ား ရွိေနပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ဒီဇင္ဘာလလယ္ေလာက္တြင္ အစိုးရဖက္က သူတို႔ တင္သြင္းေသာ အခ်က္မ်ားကို ျပန္လည္ရုတ္သိမ္းလိုက္ၿပီး လုိင္ဇာေဆြးေႏြးပဲြ၏ (၁၁) ခ်က္အေပၚမူတည္ၿပီး ျပန္လည္ေဆြးေႏြးမည္ဟု ဆိုထားရာ ေအာင္ျမင္မႈ ရႏို္င္သည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္ရွိခဲ့သည္။ ထိုသို႔ NCCT  ႏွင့္ အစိုးရဖက္တို႔ အျပန္အလွန္ စာျဖင့္ေပးပို႔ ညႇိႏႈိင္းမႈမ်ားသည္ ယခု ေလာခီးလာ (ခ) ေလး၀ါး စခန္းေဆြးေႏြးပဲြအထိ သယ္ေဆာင္လာႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ေနာက္ဆုံးသတင္းမ်ားအရ ေနာက္ဆုံး အစိုးရဖက္က ေပးပို႔ေသာ ညႇိႏိႈင္းခ်က္မ်ားသည္ အစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ ႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌမ်ား၏ သေဘာထားမ်ား ပါ၀င္သည္ဟု ဆိုထားရာ အားတက္ဖြယ္ရာအျဖစ္ သုံးသပ္ ႏိုင္ပါသည္။ ေလာခီးလာ စခန္းေဆြးေႏြးပဲြအား ေၾကေၾကလည္လည္ ျပည့္ျပည့္စုံစုံ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရန္ ဖားအံၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပမည့္ အစိုးရႏွင့္ ေဆြးေႏြးပဲြအား ေဖေဖၚ၀ါရီလ ေႏွာင္းပိုင္းသို႔ ေျပာင္းေရြ႕ျခင္းကို ႏွစ္ဖက္သေဘာတူႏိုင္ခဲ့ျခင္းသည္လည္း အေကာင္းျမင္စရာ ကိစၥတစ္ခုဟု ယူဆႏိုင္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ အဆိုအရ ေလး၀ါးေဆြးေႏြးပဲြသည္ အဆုံးသတ္ႏိုင္အုန္းမည္မဟုတ္ဘဲ တတိယေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုကို ထပ္မံက်င္းပရအုန္းမည္ ဟူ ေသာ အေျပာမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။ 

            ေလာခီးလာ(ခ)ေလး၀ါး စခန္းတြင္ အႀကိတ္အနယ္ေဆြးေႏြးေနၾကစဥ္  လႊတ္ေတာ္သတင္းမ်ားအရ ေရအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္လုပ္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး MoU , MoA  လက္မွတ္ေရးထိုးထားေသာ ေရေလွာင္တမံေဆာက္လုပ္မည့္ စာရင္းမ်ား ထြက္ေပၚလာသည္။  တည္ေဆာက္မည့္ ေရေလွာင္ တမံမ်ား အားလုံးနီးပါးသည္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေနေၾကာင္းေတြ႔႔ရပါသည္။ အကယ္၍ အပစ္ရပ္စဲ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိခဲ့ပါက လုပ္ငန္းမ်ားစတင္ရန္ အဆင္ သင့္ဟု သိရပါသည္။ အပစ္ရပ္ေရး၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားထဲတြင္ ထိုအေၾကာင္းတရားမ်ားေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟု သုံးသပ္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ထို ေဒသမ်ားကို အေျချပဳ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးလုပ္ေနၾကေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအေနျဖင့္ ေရေလွာင္တမံ တည္ေဆာက္ျခင္းျဖင့္ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ဆိုးက်ိဳးမ်ား၊ ပတ္၀န္က်င္ထိခိုက္မႈမ်ား၊ ေရလႊမ္းေဒသ ေျပာင္းေရြ႕ေပးရမည့္ေဒသခံမ်ား စသျဖင့္ တြက္ခ်က္မႈမ်ား ေျပာဆိုမႈမ်ား မၾကားရေပ။ ေဒသခံမ်ား အတြက္ ဖံြ႕ၿဖိဳးေရး၊ နစ္နာေၾကးမ်ားအတြက္ ေတာင္းဆိုဖို႔လည္း စဥ္းစားမိၾကဟန္လည္း မေတြ႕ရေသးေပ။

            ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပဲြ ကမ္းလွမ္းခ်က္မွာလည္း ေအာင္ျမင္ခဲ့ပါက ေကာင္းမြန္ေသာ ရလဒ္မ်ားကို ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း သမၼတ အျပင္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ ေရာ၊ ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ကပါ အဆင္သင့္ျဖစ္ပုံ မရေသးေပ။ အလစ္အငိုက္မိသလို ျဖစ္သြားသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ အမွန္စင္စစ္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးေရးသည္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေရးစနစ္ ထူေထာင္ေသာ ႏိုင္ငံတိုင္း တြင္ ျငင္းပယ္အပ္ေသာ ကိစၥမဟုတ္ပါေခ်။ အထူးသျဖင့္ ျပည္တြင္းမွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား အခ်င္းခ်င္း (တစ္ႏိုင္ငံတည္းသားအခ်င္းခ်င္း) ထိုဓေလ့ကို လိုက္နာက်င့္သုံးသင့္ပါသည္။ တစ္ဖက္မွ ပုဂၢိဳလ္သုံးဦးကလည္း ျငင္းပယ္သည့္ သေဘာမ်ိဳးကို ဆိုမထားသည့္အတြက္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပဲြသည္ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါသည္။ ေဆြးေႏြးပဲြတစ္ခုတြင္ စာေရးဆရာေက်ာ္၀င္းက ထိုသို႔ေဆြးေႏြးရန္ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လိွ်ဳ႕၀ွက္ကမ္းလွမ္းသင့္သည္ဟု သုံးသပ္ျပၿပီး စာေရးဆရာေဖျမင့္ကမူ ယခုကဲ့သို႔ ေပၚေပၚတင္တင္ ကမ္းလွမ္းျခင္းသည္ မွန္သည္ဟု ေထာက္ခံထားပါသည္။

 ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း အာရုံစိုက္ေနရာမွ ယခု လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ ကိစၥမ်ားကိုလည္း အာရုံစိုက္လာျခင္းသည္ ျပည္သူလူထုအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ အခ်က္ျဖစ္ခဲ့သည္။ စစ္အစိုးရ တျဖစ္လဲ လက္ရွိအစိုးရအဖို႔မူ သေဘာေတြ႕ႏိုင္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေပ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဖက္ကလည္း လႊတ္ေတာ္တြင္း အာရုံစိုက္မႈ မ်ားျပားေနစဥ္မွာ ကခ်င္ျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္မ်ားအတြင္း အားေပးေထာက္ခံမႈမ်ား အမ်ားအျပား ဆုံး႐ံႈးလိုက္ရျခင္းကို ျပန္လည္ သတိျပဳမိလိုက္ပုံ ရပါသည္။ ထို႕ျပင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသည္ သူမ ေမွ်ာ္မွန္းသေလာက္ အရာမေရာက္ခဲ့ေၾကာင္း သိရွိလာခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါသည္။  လႊတ္ေတာ္တြင္း ေရာက္ရွိစက တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားႏွင့္ လက္တြဲႏိုင္လိမ့္မည္ဟူေသာ သူမ၏ထင္ျမင္ခ်က္မ်ားသည္လည္း မွားယြင္းေနေၾကာင္း ရိပ္မိလာခဲ့သည္။  ထုိပါတီမ်ားမွာ သူမ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေရာက္ရွိလာခ်ိန္၌ တစ္ဖက္အဖဲြ႕က အကြက္ေစ့ေစ့ ပိုင္ပိုင္ႏိုင္ႏိုင္ စည္းရုံးထားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ သူမထင္ျမင္ခ်က္မ်ား လဲြသြားရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထိုတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား၏ မူလဇစ္ျမစ္ကို ထည့္မတြက္မိခဲ့ျခင္းသည္ ေပ်ာ့ကြက္ျဖစ္ခဲ့သည္။ လႊတ္ေတာ္တြင္း ျပန္ေလ့လာၾကည့္လွ်င္ NLD အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားကို စည္းရုံးႏိုင္ခဲ့ျခင္း မရွိေၾကာင္း ထင္ရွားစြာ ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာရမည္ဆိုလွ်င္ လႊတ္ေတာ္အတြင္း NLD အေနျဖင့္ မဟာမိတ္ အေနအထားမ်ိဳး လက္တဲြ ေဆာင္ရြက္မည့္ ပါတီဟူ၍ တိတိပပ မရွိေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ အားလုံးလိုလိုက အျခား"တစ္ဖက္စည္း"ထဲမွာ ျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ား အမွန္ပင္ ရွိခဲ့ပါသည္။ ဆန္႔က်င္တာမ်ိဳး သိပ္မရွိ ေပမင့္ ခပ္စိမ္းစိမ္း ခပ္ခြါခြါ  ရြံေၾကာက္ ႀကီးမ်ိဳး ဆက္ဆံေရးသည္ သူမအတြက္ မ်ားစြာ ခက္ခဲေစခဲ့ဟန္ ရွိပါသည္။

            ထိုအခ်က္မ်ား၏ ေနာက္ဆက္တဲြ အခက္အခဲမွာ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ျဖစ္ပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ အတြင္းမွေန၍ မိမိလိုလား ခ်က္အတိုင္း ျပဳျပင္ရန္မွာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မရွိေတာ့သေလာက္ ျဖစ္သြားခဲ့ရေၾကာင္း ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထူးဆန္းသည္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အေနျဖင့္ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕အစည္းမ်ားအေၾကာင္း ရွိသင့္ရွိထိုက္ သည္ထက္ပိုမိုၿပီး ႏႈတ္ဆိတ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခင္ စစ္အစိုးရ လက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူထားေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကိစၥအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈမ်ိဳး ယခုကာလတြင္ ျပန္လည္ မေတြ႕ရွိရျခင္းသည္ အံ့ၾသစရာ အခ်က္တစ္ခ်က္ ျဖစ္ပါသည္။ သုေတသီ မင္းဇင္၏ သုံးသပ္ခ်က္ျဖစ္ေသာ စစ္အစိုးရႏွင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ pack ရွိႏိုင္သလားဟူေသာ ေမးခြန္းကို ယခုသူမ၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားက တျဖည္းျဖည္းခ်င္း ေျဖၾကားေနသေယာင္ ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။

            ထိုအခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ျပင္ပ စည္းရုံးေရးကိစၥမ်ားကို ျပန္လည္ အသက္သြင္းလာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္ လူထုစည္းေ၀းပဲြမ်ားကို မိမိက်န္းမာေရးကိုပင္ အမႈမထားဘဲ က်င္းပေနျခင္းကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ တိုေတာင္း လွေသာ ကာလအတြင္း ခ်င္းျပည္နယ္၊  ကရင္ ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္မ်ားသို႔ တက္သုတ္ရိုက္သြားေနသည္မွာ သူမ၏ ျပည္နယ္မ်ားအေပၚ ၾသဇာသက္ ေရာက္မႈမ်ား ေလွ်ာ့ပါး မသြားရေလေအာင္ ကာကြယ္ေနမွန္း ထင္ရွားသိသာပါသည္။  ေအာင္ျမင္မႈမ်ားလည္း အထိုက္အေလွ်ာက္ ရခဲ့ပါသည္။

            အပစ္ရပ္ေရးကိစၥ မၿပီးေသးျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္တြင္း ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအေပၚ သေဘာထား၊ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပဲြအတြက္ မျပတ္သားေသးျခင္းမ်ားသည္ ယေန႔ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ေလ့လာရာ၌ ခ်န္ထား၍ မရေၾကာင္း တြက္ဆႏိုင္သလို အျခားေလ့လာသုံးသပ္အပ္ေသာ ကိစၥမ်ားလည္း ရွိေနပါေသးသည္။   သမၼတ အေနျဖင့္ သူကိုယ္တိုင္ တရား၀င္ဖဲြ႕စည္းထားေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြါးေရး အၾကံေပးအဖဲြ႕မ်ားကို ပဲြထုတ္ေလ့ မရွိေပ။ ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ အပစ္ရပ္ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးေရး စသည္မ်ားကို MPC  အၾကံေပးမ်ားကသာလွ်င္ အၾကံေပးေဆာင္ရြက္ေနသည္။ အၾကံေပးအဖဲြ႕  ႏွစ္ဆင့္ရွိေနျခင္းလား ဟူ၍ သံသယျဖင့္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားက ယူဆေနၾကသည္။  MPC  တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံဖြါး  ယခု ႏိုင္ငံျခားသားအျဖစ္ ခံယူထားသူမ်ားျဖင့္ ဖဲြ႕စည္းထားၿပီး ႏိုင္ငံတကာစံႏႈန္းျဖင့္ လစာ ရေနသူမ်ား ဟုဆိုပါသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ အဆိုမ်ားအရ ဗဟုအဖဲြ႕ ႏွင့္ ျမန္မာ Egress  ႏွစ္ဖဲြ႕ေပါင္းအမာခံ ပါ၀င္ထားသည္ဟု ဆိုပါသည္။  အဆိုပါ ပုဂၢိဳလ္မ်ားအေနျဖင့္ ယခုအစိုးရအား ယခင္အစိုးရမ်ားႏွင့္ ကဲြျပားေသာ သေဘာထား၊ ဆက္ဆံေရးမ်ားကို လမ္းျပႏိုင္ခဲ့ျခင္းအတြက္ ေကာင္းမြန္ေသာ လုပ္ရပ္အျဖစ္ ျမင္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံေရးပါတီအမ်ားစုႏွင့္ အဖဲြ႕အစည္း မ်ားက MPC အား ၾကားေနအဖဲြ႕အစည္းအျဖစ္ မျမင္ၾကျခင္းမွာ အခက္အခဲ တစ္ခုျဖစ္ပါသည္။ အားလုံးက အစိုးရ၏ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ျမင္ေနၾက သည္။ အစိုးရႏွင့္ နီးစပ္လိုေသာ ပါတီအဖဲြ႕အစည္းမ်ား၊ အစိုးရႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေနေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားသာ ၀င္ထြက္သြားလာေနၾကသည္။ MPC  ဦးေဆာင္ေနေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ေအာင္ျမင္မႈ မည္မွ် ရမည္နည္း။  ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါသည္။

အမ်ိဳးသား ျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရး -

ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ မျဖစ္မေနတည္ေဆာက္ရမည့္ လုပ္ငန္းမွာ တိုင္းရင္းသားစည္းရုံးညီညြတ္ေရး သို႔မဟုတ္ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္ သင့္ျမတ္ေရး လုပ္ငန္းျဖစ္ပါသည္။ ျပည္တြင္းစစ္ပဲြ တိုက္ခိုက္ေနမႈမွာ ရာစုႏွစ္တစ္၀က္ေက်ာ္ၾကာ လာသည့္တိုင္ေအာင္ မၿပီးဆုံးေသးေပ။ လက္ရွိ ျဖစ္ေနေသာ တိုက္ပဲြမ်ားကို ဆန္းစစ္ၾကည့္လိုက္ပါက ျပည္နယ္မ်ားတြင္သာ ျဖစ္ပြါးေနၿပီး တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္ ျဖစ္ပြါးမႈ မရွိသေလာက္ျဖစ္သည္။ ျပည္နယ္မ်ားဆိုရာ၌လည္း ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ဖက္ျခမ္း နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ထိေတြ႔ေနေသာ ျပည္နယ္မ်ားတြင္သာ ျဖစ္ပြါးေနေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ကခ်င္ျပည္နယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ မြန္ျပည္နယ္၊ တနသာၤရီတိုင္းေဒသႀကီး တို႔တြင္ ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ခ်င္းျပည္နယ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္ နယ္မ်ားတြင္ မဆိုစေလာက္သာရွိခဲ့သည္။ စစ္ပဲြမ်ားသည္ ဘာေၾကာင့္ ျပည္နယ္မ်ားတြင္သာ ျဖစ္ေနရပါသလဲ။  ဘာေၾကာင့္ ႏွစ္ရွည္ၾကာေညာင္းေနရပါသလဲ။ ႏွစ္ရွည္သည္ႏွင့္အမွ် ဘာေၾကာင့္ ငယ္ရြယ္သူ တိုက္ပဲြ၀င္ စစ္သည္မ်ားသည္ တိုင္းရင္းသားအဖဲြ႕အစည္းမ်ားအတြင္း ရွိေနဆဲ ျဖစ္ရပါသလဲ။  ေလ့လာဆန္းစစ္သူမ်ား၏ အဆိုအရ  ျပည္မေခၚ တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားတြင္ မျဖစ္ပြါးေသာေၾကာင့္ (တနည္းအားျဖင့္ တိုင္းေဒသ ႀကီးမ်ားတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေနေသာေၾကာင့္ ) ျပည္မ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအေနျဖင့္ စိတ္၀င္စားမႈ နည္းခဲ့ေၾကာင္း၊ ၈၈ အေရးအခင္းေနာက္ပုိင္း ျမန္မာ တစ္ႏို္င္ငံလုံး စစ္အစိုးရ၏ ျပင္းထန္ေသာဖိႏွိပ္မႈမ်ား ၾကံဳေတြ႔လာရေသာအခါမွ သတိျပဳမိလာခဲ့ၾကေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေပၚမွေန၍ နယ္စပ္ေဒသမ်ားသို႔ ခိုလံႈလာေသာ လူငယ္ေက်ာင္းသားမ်ား၏ နယ္စပ္ေဒသ အေျခအေန ကိုယ္ေတြ႔မ်က္ျမင္မ်ားေၾကာင့္လည္း တိုင္းေဒသႀကီးမ်ားရွိ လူထုမ်ား အမွန္အတိုင္း ပိုမိုသိျမင္လာခဲ့ေၾကာင္း၊ တပ္မေတာ္သည္ မိမိ စစ္သည္ရဲမက္မ်ားအား လိုအပ္ေသာ ခ်ပ္၀တ္တန္ဆာ၊ ရိကၡာ၊ အသုံးအေဆာင္ လုံေလာက္ေအာင္ မျဖည့္ဆည္းႏို္င္ဘဲ "လက္ထဲမွာ လက္နက္ရွိေနၿပီး ထမင္းငတ္တာ 'အ' လို႔ေပါ့ " ဆိုေသာ အခ်ိဳ႕ေသာအရာရွိမ်ား၏ အလြန္မွားယြင္းသည့္ အဆုံးအမ မ်ားေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားအေပၚ ဖိႏွိပ္ရက္စက္မႈမ်ား ရွိခဲ့ေၾကာင္း၊ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား တက္ၾကြစြာ ဆက္လက္ ရွင္သန္ေနရျခင္းသည္ တပ္မေတာ္သားမ်ား၏ စည္းရုံးေရး လုပ္ရမည့္အစား ဖိႏွိပ္ရက္စက္မႈမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ေၾကာင္း သုံးသပ္မႈမ်ား ရွိပါသည္။

           

တိုင္းရင္းသား အဖဲြ႕အစည္းမ်ား -

တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ားအား ျပန္လည္သုံးသပ္ၾကည့္ပါက ၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသား ႏုိင္ငံေရးအဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို ေတြ႕ရမည္။ ထိုပါတီမ်ားသည္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ႏွင့္ ႏွစ္ကာလမ်ားစြာ လက္တဲြခဲ့ၾကၿပီး CRPP လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားျပဳေကာ္မတီကို ဖဲြ႕စည္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ ၂၀၀၈- ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒျဖင့္  က်င္းပေသာ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ျခင္း မျပဳရန္ ဆုံးျဖတ္ခဲ့ၾကသည္။  အစီအစဥ္မ်ား စနစ္တက် ျပဳလုပ္ၾကံစည္ထားၿပီး ျဖစ္္ေသာ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီအေနျဖင့္ တစ္ပါတီတည္း ထီးထီး ၿပိဳင္ဆိုင္ရမည့္ အေျခအေန ဆိုက္ေရာက္ခဲ့သည္။ ထိုအေျခအေနကို ကယ္ဆယ္ႏိုင္ရန္အလိုငွါ ျမန္မာ egress အေနျဖင့္  ႏိုင္ငံေရးပါတီ ထူေထာင္ၿပီး ေရြးေကာက္ပဲြ ၀င္လိုသူမ်ားကို ရွာေဖြ၍ ေငြေၾကးမ်ား အလုံအေလာက္ ေထာက္ပ့ံေပးခဲ့သည္။ ေနာင္အခါမွာ ေငြေၾကးလက္ခံခဲ့ေသာ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားအျပား၏ အမည္မ်ားကို MPC  အႀကီးတန္း တာ၀န္ရွိသူ တစ္ဦးက ထုတ္ေဖၚ ေျပာျပ၀န္ခံခဲ့သည္။ ထိုသို႔ ေငြေရးေၾကးေရးကိစၥမ်ားေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစုပါတီမွ ပုဂၢိဳလ္အခ်ိဳ႕ ခဲြထြက္ခဲ့ၿပီး အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ ပါတီသစ္ အမည္ျဖင့္ ပါတီတစ္ခုခဲြထြက္ ထူေထာင္ခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ အထင္အရွားရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ေလ့လာအကဲခတ္သူအခ်ိဳ႕၏ အဆိုအရ လက္ရွိအစိုးရအဖဲြ႕ကို ဦးေဆာင္ေနသူမ်ားႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအႀကီးအကဲမ်ားသည္  အဆိုပါ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားကို ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕မ်ားတြင္ ၀န္ႀကီးေနရာမ်ား ခန္႔အပ္လိုက္ျခင္းျဖင့္  ျမင္ကြင္းေနာက္ကြယ္ တဆင့္ခံ ႀကိဳးကိုင္ႏိုင္ခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။

            အတိုက္အခံ မရွိေသာ အစိုးရ ႏွင့္ အတိုက္အခံ မရွိေသာ လႊတ္ေတာ္ ျဖစ္ေစရမည္ဟု ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ အႀကီးအကဲအခ်ိဳ႕၏ ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုခ်က္မ်ားအား လက္ေတြ႔ဘ၀အျဖစ္ အမွန္တကယ္ ေဖၚေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္းကို အထက္ပါ ျပည္နယ္အစိုးရအဖဲြ႕ ဖဲြ႕စည္းပုံမ်ားက သက္ေသထူ ျပသေနပါသည္။ ထိုသို႔ ျပည္နယ္အစိုးရအတြင္း ျဖည့္စြက္ထည့္သြင္း ေနရာေပးဖဲြ႕စည္းခဲ့သည္ကို လႊတ္ေတာ္တြင္းရွိ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ားအေနျဖင့္ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္ျခင္း မရွိဘဲ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖဲြ႕အတြင္း တိုင္းရင္းသား ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီးမ်ား ခန္႔အပ္ေပးရန္ေတာင္းဆိုမႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ေနရာရရွိေရးကိုသာ အဓိကဦးတည္ခ်က္ ထားလာခဲ့ၾကသည္။ မၾကာမီက ရွမ္းပါတီထဲမွာ တစ္ဦးအား ျပည္ေထာင္စုဒုတိယ၀န္ႀကီးတစ္ဦး အျဖစ္ ခန္႔အပ္ ေပးခဲ့ရသည္။

            စစ္အစိုးရ အေနျဖင့္ မိမိကိုယ္ကို ကာကြယ္ရန္ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပဌာန္းခဲ့ၿပီး ထိုဥပေဒ အရ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အစိုးရ အဒြန္းရွည္ၾကာေရးကို ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္မည္မွာ အျငင္းပြါးစရာ မလုိေသာအခ်က္ျဖစ္ ပါသည္။  အစိုးရ သက္တမ္းရွည္ၾကာေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ရန္အတြက္ ၂၀၁၀-ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအား စည္းရုံးထားႏိုင္ေရးမွ အဓိကက်ၿပီး အလြန္အေရးႀကီးသည့္ မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။  မိမိတို႕အား အတိုက္အခံမျပဳရန္ ႏွင့္ အနည္းဆုံး ၾကားေနအဆင့္သို႔ ေရာက္ေနေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားျခင္း ျဖစ္ၿပီး တတ္ႏိုင္သမွ် မိမိတို႔အား ေထာက္ခံလာရန္ (သို႔) မိမိတို႔ ျဖစ္ေစခ်င္ေသာ မူ၀ါဒမ်ားကို သြယ္၀ိုက္ၿပီး အေထာက္အပ့ံ ျပဳေနေစရန္ ေဆာင္ရြက္ စည္း႐ုံးထားျခင္း  ျဖစ္ပါသည္။ ေဒါက္တာေန၀င္းေမာင္ လက္ထက္ Egress အဖဲြ႕အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ ေဒသတြင္းအထိ သြားေရာက္ၿပီး ပါတီ၀င္အမ်ားအျပားကို ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းမ်ား ေပးခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားလူငယ္မ်ားကို အေတြးအေခၚ ေျပာင္းသြားေအာင္ စည္းရုံး လႈံ႕ေဆာ္ ခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားကို ပထမဆုံး ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းမ်ား ေပးႏိုင္ခဲ့၍ အက်ိဳးအျမတ္ မ်ားစြာရရွိခဲ့သည္။

           

သို႔ေသာ္လည္း ၁၉၉၀-ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြ၀င္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားက အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္နည္းတူ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအျဖစ္ မွတ္ပုံတင္ ျပန္လည္ေလွ်ာက္ထားခဲ့ၾကရာ သက္ဆိုင္ရာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးမ်ားအတြင္း ပါတီႏွစ္ခုကဲြေနျခင္းမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ကဲြေနျခင္း အေပၚ တိုင္းရင္းသားျပည္သူမ်ားအတြင္း စိုးရိမ္ပူပန္မႈမ်ား ျဖစ္ခဲ့သည္။ မိမိတို႔ မဲေပးရလွ်င္ မေရြးခ်ယ္တတ္သည့္ အခက္အခဲ မျဖစ္ေပၚေစဖို႕ ပါတီမ်ားကို တစ္ခုတည္းအျဖစ္ ေပါင္းစည္းရန္ လိုလားခဲ့ၾကၿပီး မိမိတို႔လူမ်ိဳးဆိုင္ရာတိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားကို ဖိအားေပးတိုက္တြန္းခဲ့သည္။

            တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကလည္း ပူးေပါင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ သို႔ေသာ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ လႊတ္ေတာ္တြင္း ႀကံဳေတြ႕ခဲ့ရသကဲ့သို႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေဟာင္းမ်ားလည္း ႀကံဳေတြ႔ရေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ တစ္ဖက္ အဖဲြ႔အစည္းက စနစ္တက် ပညာသားပါပါျဖင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီသစ္မ်ားကို စည္းရံုးခံရမွန္းမသိႏိုင္ ေလာက္ေအာင္ စည္းရုံးထားႏိုင္ခဲ့ၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ျပည္နယ္၀န္ႀကီး ရာထူးေပးအပ္ခံရၿပီး ရယူထားသူမ်ား၊ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္တို႔တြင္ ေရာက္ရွိေနသူမ်ားက အတိအက် ျငင္းဆန္ေနေၾကာင္း ေလ့လာသူမ်ားက အထင္အရွားေတြ႕လာရသည္။   လာမည့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ႀကိဳတင္ "ဗ်ာဒိတ္" ေပးမႈမ်ားလည္း ရွိေနေၾကာင္း နီးစပ္သူမ်ား သိရွိၾကပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ရခိုင္၊ မြန္၊ ခ်င္း ႏွင့္ ရွမ္း တို႔တြင္  ဒုတိယ သမၼတ၊ ျပည္နယ္၀န္ႀကီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စု ၀န္ႀကီး ေနရာမ်ားအတြက္ ကမ္းလွမ္းထားၿပီး ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။ ကမ္းလွမ္းခံရသူ အခ်ိဳ႕၏ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ထုတ္ေဖၚေျပာၾကားခ်က္မ်ားအရ အတိအက် သိရွိရျခင္း ျဖစ္သည္။  ထိုအခ်က္မ်ားက တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ား ျပန္လည္ပူးေပါင္းေရးအတြက္ အဓိက အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ အဟန္႔အတား ျဖစ္ေစသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ေအာင္ျမင္သည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ယခုေနာက္ဆုံး ပူးေပါင္းဖဲြ႕စည္းႏိုင္ခဲ့ေသာ ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ မွလဲြ၍  အျခားလူမ်ိဳးစု တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားမွာ ေပါင္းစည္းေရး သံသရာအတြင္း အကဲြအၿပဲမ်ားျဖင့္  ဒဏ္ရာ အနာတရ ျဖစ္ေနၾကေၾကာင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။

           

ေနာက္ထပ္ ေအာင္ျမင္မႈ တစ္ခု -

မဟာဗ်ဴဟာေျမာက္ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ေနာက္တစ္ခုမွာ -  တိုင္းရင္းသား ပါတီသစ္မ်ားအေနျဖင့္ ယခင္အစဥ္အဆက္ ေတာင္းဆိုလာခဲ့ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပုံစံအစား ပုံစံသစ္ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲ လက္ခံလာေအာင္ စည္း႐ံုးသိမ္းသြင္း ႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ အခ်ိဳ႕က ထုိပုံစံသစ္ကို ဖက္ဒရယ္အတုဟု ပ်က္ရယ္ျပဳထားၾကသည္။ စိတ္ကူးယဥ္မႈကို ဖယ္ၿပီး လက္ေတြ႔က်ေသာ ဖက္ဒရယ္ကို ရယူပါဟု ေျပာဆိုစည္းရုံး အယုံသြင္း ထားႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ Egress အေနျဖင့္ တိုင္းရင္းသားပါတီမ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံေရးသင္တန္းမ်ား ပို႔ခ်ႏိုင္ခဲ့ျခင္း၏ အက်ိဳးရလဒ္ဟုလည္း သုံးသပ္ႏိုင္ပါသည္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကာလ ႏိုင္ငံေရးအရ ထူးျခားေသာ အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေအာင္ စည္းရုံးသိမ္းသြင္း ထားႏိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။  တနည္းအားျဖင့္ စစ္အာဏာရွင္တျဖစ္လဲ အစိုးရအေနျဖင့္ ျမင္ကြင္းေပ်ာက္ ႏိုင္ငံေရးနည္းလမ္းမ်ားျဖင့္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ေသာ ေအာင္ျမင္မႈမ်ားျဖစ္သည္။  တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၏ ထက္၀က္ျခမ္းေလာက္ကို စည္းရုံးထားႏိုင္ခဲ့ျခင္းျဖင့္  အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖဲြ႕ခ်ဳပ္အား အင္အားထိန္းညႇိ ထားႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည့္အျပင္ အျခား ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ားကိုပါ တန္းညႇိထားႏိုင္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားအေရးကို အစဥ္တစိုက္ေတာင္းဆိုလာၾကေသာ တိုင္းရင္းသားႏိုင္ငံေရးပါတီႀကီးမ်ားႏွင့္ လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏြဲလာခဲ့ၾကေသာ လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားကိုလည္း တန္းညႇိရန္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနေစခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြါးခဲ့ေသာ ပဋိပကၡႀကီးမ်ားက ရခိုင္အမ်ိဳးသားမ်ား ညီညြတ္ေရးအတြက္ မျဖစ္မေန အလြန္ႀကီးမားေသာ တြန္းအား ျဖစ္ခဲ့ျခင္းေၾကာင့္ ပူးေပါင္းထားႏိုင္ခဲ့သည့္ ထို "ရခိုင္အမ်ိဳးသားပါတီ" အတြင္းတြင္လည္း ပါတီတြင္း ႏိုင္ငံေရးအားၿပိဳင္မႈမ်ားကို ၿငိမ္သက္ေအာင္ ႏွစ္အေတာ္ၾကာ ေဆာင္ရြက္ရအုန္းမည္ ျဖစ္ရာ ၿပိဳင္ဖက္မ်ားအတြက္ အားသာခ်က္ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။  ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္း ၁၇-ၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၁၄-ၿမိဳ႕နယ္မွာ ပုဒ္မ-၁၄၄ ထုတ္ထားေသာ ၿမိဳ႕နယ္မ်ား ျဖစ္သည္ဟု သိရသည္။ ေလ့လာသူမ်ား၏ အဆိုအရ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္း  ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား လူဦးေရ တစ္ျဖည္းျဖည္း ေလွ်ာ့နည္းလာေသာေၾကာင့္ လယ္လုပ္ခ်ိန္ လယ္လုပ္သား ရွားပါးမႈမ်ား စတင္ၾကံဳေတြ႕လာရၿပီ ဟုဆုိပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တြင္းရွိ ၿမိဳ႕နယ္အခ်ိဳ႕၏ ေက်းရြာမ်ားကို  ကုမၸဏီႀကီးတစ္ခုက ဟူးေကာင္းေတာင္ၾကားရွိ ၎တို႔၏ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ေပးရန္ ရြာအလိုက္ ေျပာင္းေရြ႕ေခၚေဆာင္ေနျခင္းသည္လည္း ရခိုင္လူဦးေရ ကို ေလ်ာ့က် ေစခဲ့သည္။ လက္ေတြ႕အားျဖင့္ ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ေဒသတြင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးမ်ား ယခင္ႏွင့္မတူေအာင္ ပိုမိုၿပီးအမ်ားအျပား ေတြ႕ျမင္ႏိုင္ပါသည္။

ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ၾကည့္ပါက ယခင္က ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားတြင္ ပါ၀င္သည္ဟုဆိုေသာ လူမ်ိဳးစု ႏွစ္စုကို တိုင္းရင္းသားေရးရာ ၀န္ႀကီးမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ၿပီး တာ၀န္ေပးလိုက္ေသာအခါ ကခ်င္လူမ်ိဳးမ်ားအတြင္း စိတ္၀မ္းကဲြမႈမ်ား ျဖစ္ေစခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ဖဲြ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပဌာန္းၿပီး ေနာက္ပိုင္း လူသိမ်ားေသာ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက ပါတီထူေထာင္ခြင့္မ်ား ေတာင္းခံခဲ့ေသာ္လည္း ၾက့ံခိုင္ေရးပါတီႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ပါတီမ်ားမွ လဲြ၍  ဖဲြ႕စည္းခြင့္ မရခဲ့ေပ။ သို႔ေသာ္လည္း မၾကာမီကာလက ေလွ်ာက္ထားသမွ်ေသာ ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ထူေထာင္ခြင့္ ခ်ေပးခဲ့ရာ ကခ်င္ ျပည္နယ္အတြင္း ကခ်င္ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား အမ်ားအျပားျဖစ္ေပၚခဲ့ၿပီး စည္းရုံးပူးေပါင္းရန္ဆိုေသာ သံသရာတြင္း နစ္ျမႇဳပ္ဖြယ္ရွိေနပါသည္။ ကခ်င္ လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကို အခြင့္ေကာင္းယူလ်က္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္းရွိ ရွမ္းနီမ်ားကိုလည္း  အားေပးၿပီး ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို ကန္႔သတ္ထားႏိုင္ခဲ့သည္။

ရွမ္းျပည္နယ္သည္ ျပည္နယ္မ်ားထဲတြင္ အႀကီးဆုံးျဖစ္ၿပီး လူမ်ိဳးစု လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးမ်ား ႏွစ္ရွည္ၾကာ ေအာင္ျဖစ္ေပၚခဲ့ / ျဖစ္ေပၚ ေနဆဲ ျပည္နယ္ ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရ၏ သုေတသန ျပဳခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာႏိုင္ငံတစ္၀ွမ္းတြင္ လက္နက္ကုိင္ အဖဲြ႕အစည္း ႀကီး/ငယ္ ေပါင္း ၂၇၀ ခန္႔ ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ထိုအထဲမွ အဖဲြ႕အစည္းေပါင္း ၁၇၀ သည္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း ရွိေနသည္ဟုဆိုပါသည္။ တပ္မေတာ္ စစ္တိုင္းႀကီး ၁၃-တိုင္းအနက္ ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ ၄-တိုင္း ရွိေနၿပီး ျပည္နယ္ႏွင့္ မတန္တဆျဖစ္ေသာ တပ္မေတာ္ တပ္ရင္းေပါင္း ႏွစ္ရာေက်ာ္တပ္စဲြထားသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ရွမ္းျပည္အေရွ႕ျခမ္းတြင္ မည္သူမွ် ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ မရွိေသာ လက္နက္ကိုင္ေဆာင္ခြင့္ကို လူမ်ိဳးစုတစ္ခုကို သီးသန္႔ခြင့္ျပဳထားခဲ့သည္။ မည္သည့္ ျပည္နယ္တြင္မွ ခြင့္ျပဳမထားသည့္ လူမ်ိဳးစုကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ ငါးခု သီးသန္႔ရွိၿပီး ဥပေဒျပဳခြင့္ အာဏာတစ္ခ်ိဳ႕ အထိ ခြင့္ျပဳေပး ထားပါသည္။

" ၀ " ျပည္နယ္ေတာင္းဆိုမႈမ်ားကိုလည္း လ်စ္လ်ဴရႈထားခဲ့သည္။ "၀" တပ္ဖဲြ႕မ်ား ရွမ္းျပည္နယ္အေရွ႕ျခမ္း၏ ေတာင္ပိုင္းတြင္ လႈပ္ရွားသြားလာေနေသာ္လည္း တပ္မေတာ္ႏွင့္ ထိေတြ႔မႈ မရွိသည္မွာလည္း ထူးျခားမႈ ျဖစ္ပါသည္။ အျခားၿငိမ္းခ်မ္းေရး အပစ္ရပ္ လက္မွတ္ေရးထိုး ထားေသာ အဖဲြ႕အစည္းမ်ားႏွင့္မူ မၾကာခဏ ထိေတြ႕မႈမ်ားရွိခဲ့သည္။ ခ်ဳပ္၍ ဆိုရလွ်င္ ရွမ္းျပည္နယ္အား မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ခဲြျခမ္းထားသည္။ လိုသည္ထက္ပိုေသာ စစ္သည္အင္အား ခ်ထားပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ပူးေပါင္းစည္းရုံးမႈ မရွိႏိုင္ေအာင္ ရပိုင္ခြင့္မ်ား ေပးထား၍ ကန္႔လန္႔ထား လိုက္သည္။ အလြန္ ရိုးရွင္းေသာ္လည္း အလြန္ထိေရာက္ေသာ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ျဖစ္ပါသည္။

အဆိုးဆုံးမွာ ကရင္ျပည္နယ္တြင္း ျဖစ္သည္။ သံမဏိရွည္ၾကာ ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ခဲ့ေသာ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအရုံးအား အစိပ္စိပ္အမႊာမႊာ ျဖစ္ေအာင္ ခဲြျခမ္းလုိက္ႏိုင္ျခင္း ျဖစ္သည္။ နည္းလမ္းအမ်ိဳးမ်ိဳး ပရိယယ္အဖုံဖုံျဖင့္ အုပ္စုကဲြမ်ား အမ်ားအျပားျဖစ္သြားေအာင္ ခဲြျခမ္း ထားလိုက္ႏိုင္ျခင္းက စစ္အစိုးရ၏ ေအာင္ပဲြတစ္စိပ္တစ္ပိုင္းျဖစ္ခဲ့သည္။ ကရင့္ေတာ္လွန္ေရးတပ္ဖဲြ႕မ်ားသည္ သီးျခားစီ ရပ္တည္ေနၾကရၿပီး အခ်င္းခ်င္း ညီညြတ္မႈရေအာင္ မစြမ္းေဆာင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အခက္အခဲ ျဖစ္ေနေစခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအေနျဖင့္လည္း အမ်ားအျပား ေပၚထြက္လာေအာင္ အားေပးထားလိုက္ျခင္းျဖင့္ လူမ်ားၿပီး ပဲြမစည္ႏိုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ထားႏိုင္ခဲ့သည္။

မြန္ျပည္နယ္ အပိုင္းကို ေလ့လာၾကည့္ေသာအခါ ႏိုင္ငံေရးပါတီႏွစ္ခုကို ေပါင္းစည္းၾကရန္ ရဟန္းသံဃာ ဆရာေတာ္မ်ားက ဦးစီးဦးေဆာင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ေနာက္ေပၚေသာ မြန္ပါတီသစ္ထဲမွ ေနရာရထားေသာ ေခါင္းေဆာင္ပိုင္းအခ်ိဳ႕က အျပင္းအထန္ကန္႔ကြက္ၾက ေၾကာင္းမွတ္တမ္းမ်ားက ေဖၚျပေနသည္။  မြန္ျပည္နယ္တြင္ ျပည္သူလူထုကို လြန္ဆန္ခ်င္ လြန္ဆန္ႏိုင္မည္ ျဖစ္ေသာ္လည္း ရဟန္းသံဃာ ဆရာေတာ္ ႀကီးမ်ားကို လြန္ဆန္၀ံ့သူ အလြန္ရွားေၾကာင္း မြန္ျပည္နယ္အေၾကာင္း သိသူမ်ားသိၾကပါသည္။ ထိုကဲ့သို႔ ရဟန္းသံဃာ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားကို ဆန္႔က်င္ ႏိုင္ေလာက္ေသာ တြန္းအားမ်ား မည္မွ်ႀကီးေနမည္ကို သိရွိႏိုင္ပါသည္။  ေနာက္ဆုံးသိရသည္မွာ အစဥ္အလာႀကီးခဲ့ေသာ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီ အား  ဖ်က္သိမ္းၿပီး မြန္အမ်ိဳးသားပါတီ အျဖစ္ ႏွစ္ဖက္အဖဲြ႕၀င္မ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ဖဲြ႕စည္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေနၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီ အေနျဖင့္မူ ေခါင္းေဆာင္အခ်ိဳ႕ႏွင့္ အတူ ဆက္လက္တည္ရွိေနမည္ဟု ေၾကညာထားရာ မြန္တစ္ပါတီတည္း ျဖစ္လာရန္မွာ ေ၀းကြာ ေနဆဲပင္ ျဖစ္ပါသည္။ အစဥ္အလာရွိခဲ့ေသာ မြန္ဒီမိုကေရစီပါတီ သည္ ပူးေပါင္းမႈသံသရာတြင္ နစ္ျမႇဳပ္ေပ်ာက္ကြယ္သြားရေတာ့မည္ ျဖစ္သည္။

ရွမ္းႏွစ္ပါတီ ပူးေပါင္းေရး တိုက္တြန္းခ်က္မ်ားေၾကာင့္ ရွမ္းပါတီေဟာင္းက ရွမ္းပါတီသစ္ထံသို႔ ပူးေပါင္းေရးေဆြးေႏြးရန္ စာအားျဖင့္ ေတာင္းဆို မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္။ ႏွစ္ပါတီစလုံး၏ ပါတီ၀င္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထုမ်ား အေနျဖင့္ ပူးေပါင္းၾကရန္ တိုက္တြန္းေတာင္းဆိုမႈမ်ားလည္း ရွိခဲ့သည္။ SNLD ရွမ္းပါတီေဟာင္းအေနျဖင့္ တိုင္းျပည္ ႏွင့္ လူမ်ိဳး အက်ိဳးရွိမည္ဆိုလွ်င္ ပါတီဖ်က္သိမ္းသည္အထိ လိုက္ေလ်ာမႈျပဳမည္ဟု အလြတ္သေဘာ ကမ္းလွမ္း ခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ SNDP  အေနျဖင့္ မူဆယ္ၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပေသာ ပါတီညီလာခံ၌ မိမိတို႔ပါတီကို မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် မဖ်က္သိမ္းႏိုင္ေၾကာင္း ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေပါင္းစည္းေရး သံသရာတြင္ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္မ်ားျဖင့္ ခရီးဆက္ေနရသည္။

ျမန္မာ့ ႏိုင္ငံေရး သဘာ၀ -

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသည္ အျခားႏိုင္ငံမ်ားႏွင့္ အခ်ိဳ႕အခ်က္မ်ားတြင္ အေတာ္ကဲြျပားပါသည္။ ျမန္မာျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရး ပါတီမ်ား အားလုံးေလာက္ နီးနီးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္သာ တည္ရွိလုပ္ကိုင္ၾကသည္။  မႏၱေလးတြင္ မဆိုစေလာက္သာရွိၿပီး ေနျပည္ေတာ္တြင္အေျခစုိက္သည့္ပါတီဟူ၍ အစိုးရ ေနာက္ခံ ၾကံ့ခိုင္ေရးပါတီမွလဲြၿပီး အျခားပါတီမ်ား မၾကားသိရေပ။ စစ္အစိုးရသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕အား စီးပြါးေရးၿမိဳ႕ အျဖစ္ ေနာက္ခ်န္ထားရစ္ခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားကိုမူ ေနျပည္ေတာ္သို႔ ပါေအာင္ မေခၚေဆာင္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ႏွင့္ ကင္းလြတ္ေနလွ်င္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးႏွင့္ ကင္းလြတ္ေနျခင္းပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကိစၥ အားလုံးေလာက္နီးနီးသည္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္သာ ျဖစ္ေပၚေနသည္မွာ ဘာေၾကာင့္မွန္း သုေတသနျပဳထားသူ မရွိေသာ ေၾကာင့္ ရွင္းမျပတတ္ေပ။ လက္ေတြ႔အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးေလာကသည္ ရန္ကုန္တြင္သာ ျဖစ္ေပၚေနသည္။

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးေလာကတြင္ ေျပာေလ့ေျပာထ ရွိေသာ စကားေျပာင္တစ္ခု ရွိပါသည္။ ျမန္မာႏွစ္ေယာက္ရွိလွ်င္ ပါတီသုံးပါတီ ျဖစ္တတ္ သည္ဟူ၍ အေျပာင္အပ်က္ေျပာတတ္ၾကသည္။ အကဲြအၿပဲ အလြန္မ်ားေသာ သေဘာကို ျပဆိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမ်ားကလည္း ထိုအခ်က္ကို ေထာက္ခံေနပါသည္။ အေမြဆိုးဟု ေခၚဆိုႏို္င္ေသာ ညီညြတ္မႈ တည္ေဆာက္ရန္ ခက္လွေသာ အေလ့အထသည္ ယခု ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ ရွိေနဆဲဟု ေျပာႏိုင္ပါသည္။ ထို႔ျပင္ ပုဂၢိဳလ္ေရး ကိုးကြယ္အားျပဳမႈလည္း အလြန္မ်ားျပားေၾကာင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ဆိုသူမ်ားကို လက္ခ်ိဳး ေရတြက္ႏိုင္ပါသည္။ လူ႕ေဘာင္သစ္ပါတီကို ျပန္လည္ဖဲြ႕စည္းမွတ္ပုံတင္ရန္ကိစၥမွာလည္း ျပႆနာမ်ားႏွင့္ ရင္ဆုိင္ေနရသည္။ ABSDF  အဖဲြ႕ျပည္တြင္း ၀င္ကာစ ကာလမွာပင္ ကားပါမစ္ကိစၥျဖင့္ အႀကီးအက်ယ္ ေ၀ဖန္ခံရသည္။ ရွစ္ေလးလုံးေန႔ အထိမ္းအမွတ္ ေငြရတုပဲြ က်င္းပစဥ္ကလည္း အစိုးရအဖဲြ႕အစည္းမ်ားကို ဖိတ္ၾကားျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး မေက်နပ္သူမ်ားက သပိတ္ေမွာက္ကာ မႏၱေလးၿမိဳ႕မွာ က်င္းပေသာပဲြသို႔ ေရွာင္ထြက္သြား ခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသား ကူညီေရးကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး အဖဲြ႕အစည္း ေလးဖဲြ႕ ရွိေနခဲ့ရာ ေပါင္းစည္းရန္ မလြယ္ေပ။  ယခုေနာက္ပိုင္းတြင္ တပ္ေပါင္းစု ညြန္႔ေပါင္းမ်ားအျဖစ္ပါတီမ်ား စုစည္းမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးအဓိပၸါယ္ေဆာင္ေသာ လႈပ္ရွားမႈမ်ား ထိထိေရာက္ေရာက္ မရွိခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။

အာဏာရသူမ်ားအပိုင္းကို ၾကည့္လိုက္လွ်င္လည္း လႈပ္ရွားမႈ ႏွစ္မ်ိဳးကိုေတြ႕ရသည္။ အစိုးရဖက္က တစ္ျပည္လုံး အပစ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ ထိုးႏိုင္ရန္ ႀကိဳးစားေနၾကၿပီး ထိုမွတဆင့္ အားလုံးပါ၀င္ေသာ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြႀကီး က်င္းပႏိုင္ရန္ ကတိေပးေဆာင္ရြက္ေနပါသည္။ လႊတ္ေတာ္ ဖက္ပိုင္းတြင္လည္း အေျခခံဥပေဒ ေလ့လာသုံးသပ္ေရး ပူးေပါင္းေကာ္မတီကို ဖဲြ႕စည္းၿပီး အေျခခံဥပေဒကိစၥကို ေဆာင္ရြက္ေနသည္။ အထက္မွာ ေဖၚျပခဲ့သလို ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒအား ျပင္ဆင္ေရးကို လႊတ္ေတာ္သုံးရပ္က ျပည္သူမ်ားႏွင့္ အဖဲြ႕အစည္းမ်ား၏ အၾကံျပဳခ်က္ သုံးသိန္းမွ ဟုဆိုကာ သူတို႔ဖာသာျပင္ဆင္သြားမည့္ လကၡဏာမ်ား ရွိေနသည္ဟု အခ်ိဳ႕က ယူဆထားပါသည္။  လႊတ္ေတာ္အေနျဖင့္ မည္သို႕ ဆက္လက္ ေဆာင္ရြက္ သြားမည္ကို တိတိက်က် ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေဖၚျပထားျခင္း မရွိေပ။  သုံးသပ္ခ်က္အေနျဖင့္ ဥပေဒျပဳအဖဲြ႕အစည္းအေနျဖင့္ မိမိဖာသာ တစ္လုိင္းသြား ေနၿပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအပိုင္းကလည္း ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြဟူ၍ မိမိဖာသာ တစ္လိုင္းသတ္သတ္သြားေနသည္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ ထုိႏွစ္လုိင္း မည္သို႔မည္ပုံ ေပါင္းစည္းညႇိႏိႈင္းၾကမည့္ကိစၥမွာ အလြန္ စိတ္၀င္စားစရာ ျဖစ္ေနပါသည္။ တစ္ျပည္လုံး တစ္မ်ိဳးသားလုံး ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ေရး  တနည္းအားျဖင့္  ႏိုင္ငံေရး ေျပလည္မႈ သေဘာတူညီမႈမ်ားကို မည္သို႔မည္ပုံ အေကာင္အထည္ေဖၚၾကမည္ကို စဥ္းစားၾကည့္ရန္ ျဖစ္ပါသည္။

            ဘာေၾကာင့္ပါလဲ။ လႊတ္ေတာ္မ်ားႏွင့္ အစိုးရတို႔သည္ ျဖစ္သင့္ျဖစ္ထိုက္သည္ထက္ ပိုမိုၿပီး သေဘာထားကဲြလဲြမႈမ်ားရွိေနေၾကာင္း ျဖစ္ရပ္မ်ားစြာက ျပသေနသည္။ သမၼတ ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက တို႔၏ ၿပိဳင္ဆိုင္မႈရွိေနေၾကာင္းကိုလည္း ေထာက္ျပေနၾကပါသည္။ အာဏာႀကီးသုံးရပ္ကို သီးျခားစီ က်င့္သုံးသည္ဟု ဆိုထားေသာ္လည္း လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ နယ္က်ဴးမႈမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္။ အခ်ိဳ႕ ဥပေဒမ်ား ေပၚေပါက္လာရန္မွာလည္း လိုအပ္သည္ထက္ ပိုမိုၾကာေညာင္းမႈမ်ားရွိေနသည္။  တရားေရး ဆိုင္ရာဖက္တြင္ အေရးယူမႈ မရွိသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီး ျမန္မာ့သမိုင္း တေလွ်ာက္တြင္ နာမည္အဆိုးဆုံး အျဖစ္ ေ၀ဖန္ခံေနရသည္။ အစိုးရဖက္ကလည္း အေရးယူသင့္ေသာ ကိစၥမ်ား အထင္အရွား ေတြ႕ေနရေသာ္လည္း အေရးမယူႏိုင္ / အေရးမယူဘဲ ျဖစ္ေနျခင္းသည္လည္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ထိခိုက္ေစပါသည္။  တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ယုံၾကည္မႈနည္း လာသည္ႏွင့္အမွ် ဆင္းရဲသားမ်ားႏွင့္ အေခ်ာင္သမားမ်ားသည္ ေျမလြတ္မ်ားတြင္ အတင္း၀င္ေရာက္ တဲထိုး က်ဴးေက်ာ္မႈ မ်ားပင္ ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္း ျဖစ္ေပၚလာရသည္။ ဗ်ဴရိုကေရစီ ယႏၱယားသည္ အထာမက်ႏုိင္ဘဲ နကိုယ္အတိုင္း ခက္ၿမဲခက္ေနဆဲ ျဖစ္သည္။ အဓိက ပ်က္စီးမႈမွာ ၀န္ထမ္းမ်ားအတြင္း စိတ္ဓါတ္ေရးရာ၊ စာရိတၱယိုယြင္း အက်င့္ပ်က္မႈမ်ား ႏွင့္ လူထုအတြင္းတြင္ ဥပေဒမ်ားကို မေလးစားခ်င္ေလာက္သည့္ ဓါတ္ခံမ်ား ကိန္းေအာင္းလာျခင္း ျဖစ္သည္။  ေခါင္က မိုးမလုံသည့္ သေဘာမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

            အစိုးရ ယႏၱယားမ်ားအတြင္း လည္ပတ္ေနေသာ ဌာနအခ်ိဳ႕တြင္ ဥပေဒအရ အေရးယူရန္ ေဆာင္ရြက္လိုက္ပါက ၀ိုင္းႀကီးပတ္ပတ္ ဒူေ၀ေ၀ ဆိုသလို အားလုံးပတ္ခ်ာလည္ အေရးယူရမည့္ကိန္းမ်ိဳး ဆိုက္ေနသည္ဟု အရာထမ္းေဟာင္းတစ္ဦးက မွတ္ခ်က္ျပဳပါသည္။  မွတ္ပုံတင္ၿပီး ထူေထာင္ဖဲြ႕စည္းထားေသာ သမ၀ါယမအသင္းမ်ားကေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ နည္းလွပါသည္။ ဌာနမ်ားအတြင္း နားလည္မႈျဖင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ ခဲြတမ္းခ် ေပးေ၀မႈမ်ားမွာမူ ေအာင္ျမင္မႈရသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ေတာရြာမွ ၿမိဳ႕ေပၚသို႔ ေျပာင္းေရြ႕မႈမ်ား အလြန္မ်ားလာေနၿပီး အလုပ္အကိုင္ ဖန္တီးေပးႏိုင္မႈက လိုက္မမီႏိုင္ဘဲ ရွိေနပါသည္။ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမ်ားလည္း ထင္သေလာက္ ေရာက္မလာခဲ့ေပ။ ယခင္က ႏိုင္ငံျခားတိုင္းျပည္မ်ား၏ စီးပြါးေရး ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ားေၾကာင့္ဟု လဲြခ်ေျပာဆိုခဲ့သည္။ ယခု ပိတ္ဆို႔အေရးယူမႈမ်ား မရွိေတာ့သည္တိုင္ ဘာ့ေၾကာင့္ စီးပြါးေရးတိုးတက္မႈ ၊ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈ နည္းပါးေနရျခင္းကို ျပန္လည္သုံးသပ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ IMF က ျမန္မာ့စီးပြါးေရး တိုးတက္မႈ GDB တက္လာမည္ဟု သုံးသပ္ထားေသာ္လည္း ေငြေၾကးေဖါင္းပြမႈမ်ားလည္း ပိုမိုလာမည္ဟု ေဖၚျပထားပါသည္။ အရံေငြေၾကးနည္းေသာေၾကာင့္ ကမၻာ့စီးပြါးေရး အလႈပ္အရမ္း၏ ဒဏ္ကို မခံႏိုင္မည္ကို စိုးရိမ္ေၾကာင္း ထုတ္ေဖၚ ေျပာဆိုထားပါသည္။

            ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္ေပၚတိုးတက္မႈသည္ အခ်ိဳ႕ပညာရွင္မ်ား၏ အဆိုအရ ျမန္ဆန္လြန္းသည္ဟု ဆိုပါသည္။ စိတ္ပူပန္မႈမ်ား ရွိသည္ဟု ဆိုပါသည္။ ဖိႏွိပ္ခံဘ၀မွ ျပည္သူမ်ားကမူ ေျပာင္းလဲမႈသည္ ေႏွးလြန္းသည္ဟု ခံစားေနရသည္။ ျခံဳ၍ သုံးသပ္ရလွ်င္ ေရြ႕လ်ားမႈသည္ အေရွ႕ႏွင့္ အေနာက္၊ ဘယ္ႏွင့္ညာ အခ်ိဳးက်က် ေရြ႕လ်ားမႈမ်ိဳး မဟုတ္ဘဲ ဒယိုင္းဒရိုင္ ေရြ႕လ်ားမႈမ်ိဳး ျဖစ္ေနသည္ဟု သုံးသပ္ရမည္ ျဖစ္ပါသည္။ ငါးပြက္ရာ ငါးစာခ် တစ္ေနရာခ်င္းအလုိက္ ဖာေထးျပဳျပင္ေနရင္း အျခားတစ္ေနရာတြင္ ဖာေထးျပဳျပင္စရာ ထပ္ေပၚေနရာ ျပဳျပင္ျခင္း သံသရာ၀ဲတြင္းမွ မထြက္ႏိုင္ေသးေခ်။

            ထိုကဲ့သို႔ ကိန္းဂဏန္းအရ ျမန္ဆန္ေနေသာ္လည္း လက္ေတြ႕ဘ၀တြင္ ေႏွးေကြးေနျခင္းေၾကာင့္ ဆႏၵထုတ္ေဖၚမႈမ်ားကလည္း ေနရာအႏွံ႕ ျဖစ္ ေပၚေနခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေရးေတာင္ဆုိမႈမ်ားကို ျဖစ္သင့္သေလာက္ဘဲေတာင္းဆုိဖို႔ သတိေပးစကားကို သမၼတႀကီးက မိန္႔ဆိုလိုက္ရာ အခ်ိဳ႕ပုဂၢိဳလ္မ်ားက တကယ္ဘဲ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ေတာ့မလား ဟူ၍ စိုးရိမ္သူမ်ား ရွိလာပါသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ႏိုင္ငံေရးသုံးသပ္သူအခ်ိဳ႕ကမူ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ အာဏာသိမ္းမႈမ်ားသည္ ျဖစ္ႏိုင္ရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း သုံးသပ္ၾကပါသည္။ အေၾကာင္းျပခ်က္မ်ားရွိပါသည္။ လက္ရွိ ဖဲြ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအရ တပ္မေတာ္ သည္ ႏိုင္ငံ၏ ႏိုင္ငံေရးအာဏာႀကီးႏွစ္ရပ္ကို ထိေရာက္စြာ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးအာဏာ အေျမာက္အျမား ရရွိထားၿပီး ျဖစ္သည္။ အာဏာသိမ္းလွ်င္ ကိုယ့္ထံမွ အာဏာကို ကိုယ္ျပန္သိမ္းသကဲ့သို႔သာ ျဖစ္ေပလိမ့္မည္။ ထို႕အျပင္ အာဏာသိမ္း႐ုံျဖင့္ လုပ္ငန္းၿပီး သြားသည္မဟုတ္ပါ။ အခ်ိန္အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ ျပည္သူကို စီမံအုပ္ခ်ဳပ္ထားဖို႕လည္း လုိအပ္ပါသည္။ ယေန႔ ျပည္သူလူထု၏ အေနအထားအရ တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ရန္ မ်ားစြာခက္ခဲမႈ ရွိမည္ျဖစ္ေၾကာင္း တပ္မွဴးႀကီးမ်ား နားလည္ၾကပါသည္။ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးမ်ား ပ်က္ျပားၿပီး ျမန္မာ့ စီးပါြးေရးလည္း မ်ားစြာထိခိုက္ႏိုင္ေၾကာင္း တြက္ဆႏိုင္ျခင္းေၾကာင့္ ေနာက္ေၾကာင္းျပန္ရန္ ခက္ခဲေၾကာင္း ေထာက္ျပၾကပါသည္။